ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ଚାଣକ୍ୟଙ୍କୁ ଜଣେ ଦକ୍ଷ ଅର୍ଥନୀତିଜ୍ଞ ଭାବରେ ବିବେଚନା କରାଯାଇଛି । ମାନବ ଜୀବନକୁ ସୁଗମ କରିବାରେ ତାଙ୍କ ନୀତି ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରିଥାଏ । ଧର୍ମ, ସଂସ୍କୃତି, ନ୍ୟାୟ, ଅର୍ଥ ଏବଂ ରାଜନୀତି ଉପରେ ଚାଣକ୍ୟ ନିଜର ମତ ଦେଇଛନ୍ତି। ଏହି ଚିନ୍ତାଧାରା ତାଙ୍କ ନୀତିରେ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ । ପ୍ରତ୍ୟେକ ସମସ୍ୟାର ସମାଧାନ ତାଙ୍କ ନୀତିରେ ମିଳିଥାଏ । ଚାଣକ୍ୟ ଦେଇଥିବା ପଥ ଅନୁସରଣ କରି ମଣିଷ ସହଜରେ ସମସ୍ୟା ଗୁଡିକୁ ଦୂର କରିପାରିବ । ଚାଣକ୍ୟ ‘ଅର୍ଥ ସଂରକ୍ଷଣ ଏବଂ ଏହାର ଉପଯୁକ୍ତ ବ୍ୟବହାର’ ବିଷୟରେ ଅନେକ କଥା କହିଛନ୍ତି …
୧. ଚାଣକ୍ୟଙ୍କ ଅନୁଯାୟୀ, ଧନ ସଞ୍ଚୟ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ । ଖରାପ ସମୟ ପାଇଁ ଟଙ୍କା ସଞ୍ଚୟ କରୁଥିବା ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କୁ ବୁଦ୍ଧିମାନ କୁହାଯାଏ ।ସଙ୍କଟ ସମୟରେ ତାଙ୍କୁ ସମସ୍ୟାର ସାମ୍ନା କରିବାକୁ ପଡିବ ନାହିଁ ଏଥି ସହିତ, ଉପଭୋଗ ଏବଂ ବିଳାସ ହେତୁ ଜଳ ପରି ଟଙ୍କା ପ୍ରବାହିତ ହୁଏ, ଏହା ଖରାପ ସମୟରେ ହାତ ଘଷିବାରେ ଲାଗେ । ଧନର ଅର୍ଥ ଲକ୍ଷ୍ମୀଙ୍କୁ ବୁଝାଏ । ଏକ ସମୟ ଆସେ ଯେତେବେଳେ ସଞ୍ଚୟ କରିଥିବା ଟଙ୍କା ମଧ୍ୟ ନଷ୍ଟ ହୋଇଯାଏ ।
୨.ଟଙ୍କା ଜୀବନକୁ ସନ୍ତୁଳିତ କରିଥାଏ, ତେଣୁ ଏହାକୁ ଏକ ମାଧ୍ୟମ ଭାବରେ ବ୍ୟବହାର କରିବା ଉଚିତ | ଚାଣକ୍ୟ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଯେଉଁ ଧନ ପାଇଁ ଧର୍ମ ତ୍ୟାଗ କରିବାକୁ ପଡିବ, ସେଭଳି ଟଙ୍କା ସହ ସଂଲଗ୍ନ ରହିବ ଉଚିତ ନୁହେଁ।
୩. ଚାଣକ୍ୟଙ୍କ ଅନୁଯାୟୀ, ଲୋକମାନେ ଏପରି ସ୍ଥାନରେ ରହିବା ଉଚିତ୍ ନୁହେଁ ଯେଉଁଠାରେ ସେମାନଙ୍କୁ ସମ୍ମାନ ଦିଆଯାଇନଥାଏ । ଅସମ୍ମାନ ସହିତ ବଞ୍ଚିବାର ଅର୍ଥ ହେଉଛି ମରିବା । ଆହୁରି ମଧ୍ୟ, ଯେଉଁଠାରେ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ପାଇଁ ରୋଜଗାର ଏବଂ ଜୀବିକା ନିର୍ବାହ କରିବାର କୌଣସି ମାଧ୍ୟମ ନାହିଁ, ସେହି ସ୍ଥାନଟି ତୁରନ୍ତ ଛାଡି ଦିଆଯିବା ଉଚିତ୍ । କେବଳ ଏତିକି ନୁହେଁ, ଯେଉଁଠାରେ ବନ୍ଧୁମାନେ, ଯଦି ସମ୍ପର୍କୀୟ ନୁହଁନ୍ତି, ଯେଉଁଠାରେ ଶିକ୍ଷା ବ୍ୟବସ୍ଥା ନାହିଁ, ସେହି ସ୍ଥାନକୁ ମଧ୍ୟ ଛାଡି ଦିଆଯିବା ଉଚିତ୍ ।
୪.ଚାଣକ୍ୟ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଧନ ଅର୍ଜନ କରିବା ପାଇଁ ମାନବ ଲକ୍ଷ୍ୟ ସ୍ଥିର କରିବା ଅତ୍ୟନ୍ତ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ । ଲକ୍ଷ୍ୟ ସ୍ଥିର ନହେବା ଯାଏଁ ସଫଳତା ଦୂର ଲାଗିଥାଏ । ତେଣୁ ତୁମର ଯୋଜନାକୁ ଅନ୍ୟ କାହା ସହିତ ଆଲୋଚନା କର ନାହିଁ । ଆପଣଙ୍କ କାର୍ଯ୍ୟ ଉପରେ ଧ୍ୟାନ ଦେବା ହେଉଛି ସଫଳତାର ଚାବି ।
୫. ଚାଣକ୍ୟ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଟଙ୍କା ସଞ୍ଚୟ କରିବାର ସବୁଠାରୁ ବଡ ଉପାୟ ହେଉଛି ଏହାକୁ ଖର୍ଚ୍ଚ କରିବା । ତାଙ୍କ କହିବାନୁସାରେ, ପୋଖରୀ କିମ୍ବା ପାତ୍ରରେ ରଖାଯାଇଥିବା ଜଳ କିଛି ସମୟ ପରେ ନଷ୍ଟ ହୋଇଯାଏ, କିଛି ସମୟ ପରେ ବ୍ୟବହାର ବିନା ଟଙ୍କା ମଧ୍ୟ ଉପଯୋଗୀ ନୁହେଁ । ତେଣୁ ଟଙ୍କା ପାଣ୍ଠି ଦାନ, ବିନିଯୋଗ ଏବଂ ସୁରକ୍ଷା ପାଇଁ ବ୍ୟବହୃତ ହେବା ଉଚିତ୍।