‘Ae Mere Watan Ke Logon’ ଗୀତ ଭଲ କରିବ ବ୍ରେନ୍ ଷ୍ଟ୍ରୋକ୍: ଜାଣନ୍ତୁ, AIIMS ର ଏହି ନୂତନ ଚିକିତ୍ସା କିପରି କାର୍ଯ୍ୟ କରିବ?
ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: AIIMS ଦିଲ୍ଲୀ ଏବଂ ଆଇଆଇଟି ଦିଲ୍ଲୀ ଏକ ନୂଆ ଉଦ୍ଭାବନ ଉପରେ ଏକତ୍ର କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଛନ୍ତି, ଯେଉଁଥିରେ ରୋଗୀମାନଙ୍କୁ ସଙ୍ଗୀତ ମାଧ୍ୟମରେ ଚିକିତ୍ସା କରାଯିବ। ବିଶେଷକରି AIIMS ଦିଲ୍ଲୀ ବର୍ତ୍ତମାନ ବ୍ରେନ ଷ୍ଟ୍ରୋକ୍ ରୋଗୀଙ୍କୁ ଭାରତୀୟ ସଙ୍ଗୀତର ସ୍ୱର ବ୍ୟବହାର କରି କଥା କହିବାକୁ ଶିଖାଇବ। ଆସନ୍ତୁ ଜାଣିବା ଏହି ମ୍ୟୁଜିକ୍ ଥେରାପି କ’ଣ ଏବଂ ଏହା ରୋଗୀଙ୍କ ଚିକିତ୍ସାରେ କିପରି ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରିବ…
ଟାଇମ୍ସ ଅଫ୍ ଇଣ୍ଡିଆର ଏକ ରିପୋର୍ଟରେ AIIMS ର ଡକ୍ଟର ଦୀପ୍ତି କହିଛନ୍ତି ଯେ ବ୍ରେନ ଷ୍ଟ୍ରୋକ୍ ପରେ ଶୁଣିବା ଏବଂ କହିବା କ୍ଷମତା ହରାଇଥିବା ରୋଗୀଙ୍କୁ ସେ ସଙ୍ଗୀତ ମାଧ୍ୟମରେ କଥା କହିବା ଶିଖାଇବେ। ସେ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଭାରତରେ ପ୍ରଥମ ଥର ପାଇଁ ଆଫସିଆରେ ପୀଡିତ ରୋଗୀଙ୍କ ପାଇଁ ଏକ ମ୍ୟୁଜିକ୍ ଥେରାପି ମଡ୍ୟୁଲ୍ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରାଯାଉଛି ଏବଂ AIIMS ର ସ୍ନାୟୁବିଜ୍ଞାନ ବିଭାଗ ଏଥିରେ ଆଇଆଇଟି ଦିଲ୍ଲୀର ସହାୟତା ନେଉଛି।
ଆଫସିଆ କ’ଣ?
ବ୍ରେନ ଷ୍ଟ୍ରୋକ୍ ପରେ ପ୍ରାୟ ୨୧ ରୁ ୩୮ ପ୍ରତିଶତ ରୋଗୀ ଆଫସିଆରେ ପୀଡିତ ଅଛନ୍ତି। ବାସ୍ତବରେ, ଆଫସିଆରେ ରୋଗୀର ମସ୍ତିଷ୍କର ବାମ ଅଂଶ କାମ କରିବା ବନ୍ଦ କରିଦିଏ। ମସ୍ତିଷ୍କର ବାମ ଅଂଶ ହେତୁ ହିଁ ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତି କଥା କହିପାରିଥାଏ, କିଛି ଜିନିଷ ବୁଝିଥାଏ ଏବଂ ଲୋକଙ୍କ ସାମ୍ନାରେ ନିଜର ଭାବନା ପ୍ରକାଶ କରେ। ଆଫସିଆରେ ପୀଡିତ ଜଣେ ରୋଗୀ ଏକ ଛୋଟ ଶବ୍ଦ ମଧ୍ୟ କହିବାକୁ ଅସମର୍ଥ ଏବଂ ଏହି ସମସ୍ୟାରୁ ମୁକ୍ତି ପାଇବା ପାଇଁ AIIMS ର ସ୍ନାୟୁବିଜ୍ଞାନ ବିଭାଗ ରୋଗୀମାନଙ୍କ ପାଇଁ ମ୍ୟୁଜିକ୍ ଥେରାପି ଉପରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଛି। ବିଦେଶୀ ଦେଶରେ ଏହିପରି ରୋଗୀଙ୍କ ପାଇଁ ମ୍ୟୁଜିକ୍ ଥେରାପି ପ୍ରାୟତଃ ବ୍ୟବହୃତ ହୁଏ।
ମ୍ୟୁଜିକ୍ ଥେରାପି କିପରି ଦିଆଯାଏ?
ଡକ୍ଟର ଭିଭା କହିଛନ୍ତି ଯେ ଆଫସିଆରେ ରୋଗୀର ମସ୍ତିଷ୍କର ବାମ ଅଂଶ ଆଦୌ କାମ କରେ ନାହିଁ। କିନ୍ତୁ ଡାହାଣ ଅଂଶଟି ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ସୁସ୍ଥ ରହିଥାଏ, ଯେଉଁଥିପାଇଁ ରୋଗୀ କେବଳ ସଙ୍ଗୀତ ବୁଝିବାରେ ସକ୍ଷମ ନୁହଁନ୍ତି ବରଂ ଏହାର ସ୍ୱରକୁ ମଧ୍ୟ ସେମାନଙ୍କ ମସ୍ତିଷ୍କରେ ହ୍ୟୁମ କରିଥାଏ। ଯେଉଁଠାରେ ଆଫସିଆ କାରଣରୁ ରୋଗୀ ଗୋଟିଏ ଶବ୍ଦ “ଜଳ” ମଧ୍ୟ କହିବାକୁ ସକ୍ଷମ ନୁହଁନ୍ତି, ସେ ମ୍ୟୁଜିକ୍ ଥେରାପି ମାଧ୍ୟମରେ ପୁରା ଗୀତ ଗାଇବାକୁ ଆରମ୍ଭ କରନ୍ତି।
ମ୍ୟୁଜିକ୍ ଥେରାପି ମାଧ୍ୟମରେ ରୋଗୀର ଡାହାଣ ପାର୍ଶ୍ୱକୁ ସକ୍ରିୟ କରି ତାଙ୍କୁ ସଙ୍ଗୀତର ସ୍ୱର କହିବା ଏବଂ ବୁଝିବାକୁ ଶିଖାଯାଏ। ଏଥିରେ, ସର୍ବପ୍ରଥମେ, ରୋଗୀ ସାମ୍ନାରେ ଛୋଟ ସଂଗୀତ ବାଦ୍ୟ ବଜାଯାଏ, ଯାହା ରୋଗୀ କେବଳ ବୁଝିବାରେ ସକ୍ଷମ ନୁହଁନ୍ତି ବରଂ ସେମାନଙ୍କୁ ହମ୍ କରିବାରେ ମଧ୍ୟ ସକ୍ଷମ ହୋଇଥାଏ। ତେବେ ଏହି ସ୍ୱରଗୁଡ଼ିକ ଆଗରୁ ସ୍ଥିର ହୋଇଛି। ଯାହା ରୋଗୀମାନଙ୍କୁ ପ୍ରଥମେ ଖଣ୍ଡ ଖଣ୍ଡ କରି ଏବଂ ପରେ ପୁରା ଧାଡିଟିକୁ କହି ବୁଝାଇଥାଏ। ଏଥିରେ ‘ରଘୁପତି ରାଘବ ରାଜା ରାମ’ କିମ୍ବା ‘ୟେ ମେରେ ୱାତନ କେ ଲୋଗୋ’ ଭଳି ସ୍ୱର ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ, ଯାହା ପ୍ରାୟ ପ୍ରତ୍ୟେକ ଭାରତୀୟ ଜାଣନ୍ତି ଏବଂ ଶୁଣିଛନ୍ତି।
ପ୍ରକ୍ରିୟା ବର୍ତ୍ତମାନ କେତେ ଦୂର ପହଞ୍ଚିଛି?
ବର୍ତ୍ତମାନ, ଆଇଆଇଟି ଦିଲ୍ଲୀ ଏବଂ ଏଆଇଏମ୍ଏସ୍ ଦିଲ୍ଲୀ ମିଳିତ ଭାବେ ରୋଗୀମାନଙ୍କ ଉପରେ ଗବେଷଣା କରୁଛନ୍ତି ଏବଂ ଏହାର ମଡ୍ୟୁଲ୍ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିବାରେ ବ୍ୟସ୍ତ ଅଛନ୍ତି। ପ୍ରଫେସର ଦୀପ୍ତି କହିଛନ୍ତି ଯେ ଜଣେ ଡାକ୍ତର ଅଛନ୍ତି ଯିଏ କାର୍ନାଟିକ୍ ସଙ୍ଗୀତରେ ପାରଦର୍ଶୀ ଅଟନ୍ତି ଏବଂ ସଙ୍ଗୀତର ଜଟିଳତାକୁ ଭଲଭାବେ ଜାଣିଛନ୍ତି, ତେଣୁ ତାଙ୍କ ସହ କିଛି ସ୍ୱର ଖୋଜାଯାଉଛି ଯାହା ପରେ କାମ କରାଯାଇପାରିବ। ତେବେବ୍ରେନ ଷ୍ଟ୍ରୋକ୍ ଆଫାସିଆରେ ପୀଡିତ ୬୦ ରୋଗୀଙ୍କ ଉପରେ ଏକ ଅଧ୍ୟୟନ କରାଯିବ, ଯେଉଁଥିରେ ପ୍ରଥମ ୩୦ ରୋଗୀଙ୍କୁ ମ୍ୟୁଜିକ୍ ଥେରାପି ଦିଆଯିବ ଏବଂ ଅବଶିଷ୍ଟ ୩୦ ଜଣ ରୋଗୀଙ୍କୁ ମାନସିକ ଚିକିତ୍ସା ଦିଆଯିବ। ଏହା ପରେ ପ୍ରତି ୩ ମାସରେ ସେମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ପରିବର୍ତ୍ତନଗୁଡିକ ଉଲ୍ଲେଖ କରାଯିବ। ଏବଂ ଫଳାଫଳଗୁଡିକ ଉପସ୍ଥାପିତ ହେବ।
