କିଡ଼ନୀରେ ଷ୍ଟୋନ (Kidney Stone) ଆଜିକାଲି ଏକ ସାଧାରଣ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସମସ୍ୟା ହୋଇଛି, ଯାହା ଅସହ୍ୟ ଯନ୍ତ୍ରଣା ଓ ଜଟିଳତା ସୃଷ୍ଟି କରିପାରେ। ବିଶେଷଜ୍ଞଙ୍କ ମତରେ, ଖରାପ ମାନର ପାଣି ଏହାର ଅନ୍ୟତମ ବଡ଼ କାରଣ ହୋଇପାରେ। ଆସନ୍ତୁ ଜାଣିବା କିଡ଼ନୀରେ ଷ୍ଟୋନ ହେବାର ଅନ୍ୟ କାରଣମାନେ କ’ଣ ଏବଂ ଏହାକୁ କିପରି ରୋକାଯାଇପାରେ।
ଖରାପ ପାଣି କାହିଁକି ବିପଦଜନକ?
ଡା. ଅନିଲ କୁମାର, ଭୁବନେଶ୍ୱରର ଏକ ଖ୍ୟାତିସମ୍ପନ୍ନ ୟୁରୋଲୋଜିଷ୍ଟ, କୁହନ୍ତି, “ଅଶୁଦ୍ଧ ବା ଅଧିକ ଖଣିଜ ଯୁକ୍ତ ପାଣି କିଡ଼ନୀରେ ଷ୍ଟୋନ ଗଠନର ଏକ ପ୍ରମୁଖ କାରଣ। ଏହି ପାଣିରେ ଥିବା କ୍ୟାଲସିୟମ, ଅକ୍ସାଲେଟ୍ ଓ ଅନ୍ୟ ଖଣିଜ ପଦାର୍ଥ କିଡ଼ନୀରେ ଜମା ହୋଇ ଷ୍ଟୋନ ସୃଷ୍ଟି କରିଥାଏ।” ଅଶୁଦ୍ଧ ପାଣି ପିଇବା ଦ୍ୱାରା ଶରୀରରେ ବିଷାକ୍ତ ପଦାର୍ଥ ଜମା ହୁଏ, ଯାହା ମୂତ୍ରନଳୀରେ ଅବରୋଧ ସୃଷ୍ଟି କରିପାରେ।
କିଡ଼ନୀରେ ଷ୍ଟୋନର ଅନ୍ୟ କାରଣ:
ଖରାପ ପାଣି ବ୍ୟତୀତ କିଡ଼ନୀରେ ଷ୍ଟୋନ ହେବାର ଅନ୍ୟ କାରଣ ହେଲା:
ପାଣିର ଅଭାବ: ଶରୀରରେ ପର୍ଯ୍ୟାପ୍ତ ପାଣି ଅଭାବ ହେଲେ ମୂତ୍ର ଘନ ହୋଇଯାଏ, ଯାହା ଖଣିଜ ପଦାର୍ଥକୁ ଜମା ହେବାକୁ ସୁଯୋଗ ଦେଇଥାଏ।
ଅସୁସ୍ଥ ଖାଦ୍ୟାଭ୍ୟାସ: ଅଧିକ ଲୁଣ, ଚିନି, ଓ ଅକ୍ସାଲେଟ୍ ଯୁକ୍ତ ଖାଦ୍ୟ (ଯେପରି ପାଳଙ୍ଗ, ଚକୋଲେଟ, ଓ ଚା’) ଷ୍ଟୋନର ଆଶଙ୍କା ବଢ଼ାଇଥାଏ।
ଅନୁବଂଶିକତା: ଯଦି ପରିବାରରେ କାହାର ଷ୍ଟୋନ ଇତିହାସ ଥାଏ, ତେବେ ଅନ୍ୟ ସଦସ୍ୟଙ୍କର ଏହା ହେବାର ସମ୍ଭାବନା ଅଧିକ।
ଜୀବନଶୈଳୀ: କମ୍ ଶାରୀରିକ କାର୍ଯ୍ୟକଳାପ, ମୋଟାପଣ ଓ ଅତ୍ୟଧିକ ପ୍ରୋଟିନ୍ ଯୁକ୍ତ ଖାଦ୍ୟ ମଧ୍ୟ ଏହାର କାରଣ ହୋଇପାରେ।
ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ଅବସ୍ଥା: ଡାଇବେଟିସ୍, ହାଇପେରପାରାଥାଇରଏଡିଜମ୍ ଓ ମୂତ୍ରନଳୀର ସଂକ୍ରମଣ ମଧ୍ୟ ଷ୍ଟୋନ ଗଠନକୁ ବଢ଼ାଇଥାଏ।
ଲକ୍ଷଣ ଓ ନିର୍ଣ୍ଣୟ
କିଡ଼ନୀରେ ଷ୍ଟୋନର ଲକ୍ଷଣ ମଧ୍ୟରେ ପେଟ ଓ ପୃଷ୍ଠରେ ତୀବ୍ର ଯନ୍ତ୍ରଣା, ମୂତ୍ର ସହ ରକ୍ତ ଆସିବା, ବାରମ୍ବାର ପରିସ୍ରା ହେବାର ଆବଶ୍ୟକତା ଓ ବାନ୍ତି ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ। ଏହି ଲକ୍ଷଣ ଦେଖାଦେଲେ ତୁରନ୍ତ ଚିକିତ୍ସକଙ୍କୁ ପରାମର୍ଶ କରିବା ଉଚିତ। ଅଲଟ୍ରାସାଉଣ୍ଡ, ସିଟି ସ୍କାନ୍ ଓ ମୂତ୍ର ପରୀକ୍ଷା ଜରିଆରେ ଷ୍ଟୋନର ନିର୍ଣ୍ଣୟ କରାଯାଇପାରେ।
ଚିକିତ୍ସା ଓ ପ୍ରତିକାର
ଡା. ସୁମିତ୍ରା ନାୟକ, ଏକ ଖ୍ୟାତିସମ୍ପନ୍ନ ନେଫ୍ରୋଲୋଜିଷ୍ଟ, କୁହନ୍ତି, “ଛୋଟ ଷ୍ଟୋନ ସାଧାରଣତଃ ଅଧିକ ପାଣି ପିଇବା ଓ ଔଷଧ ଜରିଆରେ ବାହାରିଯାଇପାରେ। ବଡ଼ ପଥରୀ ପାଇଁ ଲିଥୋଟ୍ରିପ୍ସି (ଶକ୍ ଓ୍ୱେଭ୍ ଥେରାପି) ବା ଅସ୍ତ୍ରୋପଚାର ଆବଶ୍ୟକ ହୋଇପାରେ।”
ପ୍ରତିକାର ପାଇଁ ପରାମର୍ଶ:
ଅଧିକ ପାଣି ପିଅନ୍ତୁ: ଦୈନିକ ୨.୫-୩ ଲିଟର ଶୁଦ୍ଧ ପାଣି ପିଇବା ଜରୁରୀ।
ସୁଷମ ଖାଦ୍ୟ: ଲୁଣ, ଚିନି ଓ ଅକ୍ସାଲେଟ୍ ଯୁକ୍ତ ଖାଦ୍ୟ କମାନ୍ତୁ। ଲେମ୍ବୁ ରସ ଓ ସାଇଟ୍ରେଟ୍ ଯୁକ୍ତ ଖାଦ୍ୟ ଗ୍ରହଣ କରନ୍ତୁ।
ନିୟମିତ ବ୍ୟାୟାମ: ମୋଟାପଣ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କରିବା ପାଇଁ ବ୍ୟାୟାମ କରନ୍ତୁ।
ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ପରୀକ୍ଷା: ନିୟମିତ ଚେକ୍ଅପ୍ କିଡ଼ନୀ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ନିରୀକ୍ଷଣ କରିବ।