ତୃତୀୟ ବିଶ୍ୱଯୁଦ୍ଧ ହେଲେ କେଉଁ ଦେଶ ରହିବେ ଗୋଟିଏ ପଟେ ? କାହା ବିରୋଧରେ ହେବ ଯୁଦ୍ଧ; ଏଥିରେ ଭାରତର ଭୂମିକା କ’ଣ ରହିବ ଜାଣନ୍ତୁ…

ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ,୧୯ା୫:  ବିଶ୍ୱର ଅନେକ ଦେଶ ମଧ୍ୟରେ ଉତ୍ତେଜନା ବୃଦ୍ଧି ପାଉଛି। ଗୋଟିଏ ପଟେ ଗତ ତିନି ବର୍ଷ ଧରି ରୁଷ-ୟୁକ୍ରେନ ଯୁଦ୍ଧଚାଲିଥିବାବେଳେ ଅନ୍ୟପଟେ ମଧ୍ୟପ୍ରାଚ୍ୟରେ ଭୟଙ୍କର ହତ୍ୟାକାଣ୍ଡ ପରେ ତୁର୍କୀ ଏବଂ ଇସ୍ରାଏଲ ମଧ୍ୟରେ ସଂଘର୍ଷ ବୃଦ୍ଧି ପାଉଛି। ସେହି ସମୟର, ଭାରତ ଏବଂ ପାକିସ୍ତାନ ମଧ୍ୟରେ ସମ୍ପର୍କ ସବୁଠାରୁ ଖରାପ ପର୍ଯ୍ୟାୟ ଦେଇ ଗତି କରୁଛି। ସମ୍ପ୍ରତି ଉଭୟ ଦେଶ ମଧ୍ୟରେ ଏକ ସାମରିକ ସଂଘର୍ଷ ମଧ୍ୟ ଦେଖାଯାଇଛି।

ଶକ୍ତିଶାଳୀ ଦେଶମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ବୃଦ୍ଧି ପାଉଥିବା ସଂଘର୍ଷ ତୃତୀୟ ବିଶ୍ୱଯୁଦ୍ଧର ଭୟକୁ ଜନ୍ମ ଦେଉଛି ଏବଂ ବିଶ୍ୱର ଅନେକ ଦେଶ ଦୁଇଟି ଗୋଷ୍ଠୀରେ ବିଭକ୍ତ ହୋଇଥିବା ଦେଖାଯାଉଛି। ଏହାର ଏକ ନମୁନା ରୁଷ-ୟୁକ୍ରେନ ଯୁଦ୍ଧ ଆରମ୍ଭରେ ଦେଖାଯାଇଥିଲା, ଯେତେବେଳେ ସମସ୍ତ ପାଶ୍ଚାତ୍ୟ ଦେଶ ରୁଷ ବିରୋଧରେ ଏକତ୍ରିତ ହୋଇଥିଲେ, ସେତେବେଳେ ଚୀନ୍, ଉତ୍ତରକୋରିଆ ସମେତ ଅନେକ ଦେଶ ରୁଷର ସମର୍ଥନରେ ଆସିଥିଲେ। ଯଦି ଏହି ପରିସ୍ଥିତି ରହେ ତେବେ ସେହି ଦିନ ଦୂର ନୁହେଁ ଯେତେବେଳେ ବିଶ୍ୱ ସମ୍ମୁଖରେ ଏକ ବଡ଼ ସାମରିକ ସଙ୍କଟ ଉପୁଜିବ। ଏପରି ପରିସ୍ଥିତିରେ ଆସନ୍ତୁ ଜାଣିବା ଯଦି ତୃତୀୟ ବିଶ୍ୱଯୁଦ୍ଧ ହୁଏ, ତେବେ କେଉଁ ଦେଶ କେଉଁ ଗୋଷ୍ଠୀରେ ରହିବେ ଏବଂ ଏଥିରେ ଭାରତର ଭୂମିକା କ’ଣ ରହିବ?

ବର୍ତ୍ତମାନ ସୁଦ୍ଧା ଦୁଇଟି ବିଶ୍ୱଯୁଦ୍ଧରେ ହୋଇଥିବା ବ୍ୟାପକ କ୍ଷୟକ୍ଷତି

ବିଶ୍ୱରେ ଏପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଦୁଇଟି ବିଶ୍ୱଯୁଦ୍ଧ ହୋଇଛି। ପ୍ରଥମ ବିଶ୍ୱଯୁଦ୍ଧ ୧୯୧୪ ରୁ ୧୯୧୮ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଚାଲିଥିଲା। ଏହି ବିଶ୍ୱଯୁଦ୍ଧ ମିତ୍ର ରାଷ୍ଟ୍ର ଏବଂ କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ଶକ୍ତି ମଧ୍ୟରେ ଲଢ଼ିଥିଲା, ଯେଉଁଥିରେ ପ୍ରାୟ ୨ କୋଟି ଲୋକ ମୃତ୍ୟୁବରଣ କରିଥିଲେ। ମିତ୍ର ରାଷ୍ଟ୍ର ମଧ୍ୟରେ ଫ୍ରାନ୍ସ, ବ୍ରିଟେନ, ରୁଷ, ଇଟାଲୀ, ଆମେରିକା, ଜାପାନ ଭଳି ଦେଶ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ ଥିଲା, ଯେତେବେଳେ କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ଶକ୍ତି ମଧ୍ୟରେ ଜର୍ମାନୀ, ଅଷ୍ଟ୍ରିଆ, ଓଟୋମାନ ସାମ୍ରାଜ୍ୟ, ବୁଲଗେରିଆ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ ଥିଲା। ଏହା ପରେ, ଇତିହାସର ସବୁଠାରୁ ବିନାଶକାରୀ ଦ୍ୱିତୀୟ ବିଶ୍ୱଯୁଦ୍ଧ ୧୯୩୯ରୁ ୧୯୪୫ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଚାଲିଥିଲା। ଏହି ଯୁଦ୍ଧ ଅକ୍ଷ ଶକ୍ତି ଏବଂ ମିତ୍ର ରାଷ୍ଟ୍ର ମଧ୍ୟରେ ଲଢ଼ିଥିଲା, ଯେଉଁଥିରେ ଜର୍ମାନୀ, ଇଟାଲୀ, ଜାପାନ, ଫ୍ରାନ୍ସ, ଗ୍ରେଟ ବ୍ରିଟେନ, ଆମେରିକା, ସୋଭିଏତ୍ ୟୁନିଅନ୍ ଏବଂ କିଛି ପରିମାଣରେ ଚୀନ୍ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ ଥିଲା। ଏହି ବିଶ୍ୱଯୁଦ୍ଧରେ, ବିଶ୍ୱବ୍ୟାପୀ ପ୍ରାୟ ୭୦ରୁ ୮୫ ନିୟୁତ ମୃତ୍ୟୁ ଆକଳନ କରାଯାଇଥିଲା।

ତୃତୀୟ ବିଶ୍ୱଯୁଦ୍ଧ କେଉଁ ଦେଶ ମଧ୍ୟରେ ହେବ

ଯଦି ଆମେ ବର୍ତ୍ତମାନର ପରିସ୍ଥିତିକୁ ଦେଖିବା, ବିଶ୍ୱ ଦ୍ରୁତ ଗତିରେ ତୃତୀୟ ବିଶ୍ୱଯୁଦ୍ଧ ଆଡକୁ ଗତି କରୁଛି। ଯଦି ବିଶ୍ୱର ଶକ୍ତିଶାଳୀ ଦେଶମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ସଂଘର୍ଷ ବୃଦ୍ଧି ପାଏ, ତେବେ ଅନେକ ଦେଶ ଏଥିରେ ସାମିଲ ହୋଇପାରନ୍ତି। ଏବେ ପ୍ରଶ୍ନ ହେଉଛି, ଏହା କେଉଁ ଦେଶ ମଧ୍ୟରେ ହେବ? ବର୍ତ୍ତମାନ, ଆମେରିକା ବିଶ୍ୱର ସବୁଠାରୁ ଶକ୍ତିଶାଳୀ ଦେଶ। ସେ ରୁଷ ଏବଂ ଚୀନକୁ ନିଜର ପ୍ରତିଦ୍ୱନ୍ଦ୍ୱୀ ବୋଲି ମାନିଥାଏ। ସେହି ସମୟରେ ୟୁରୋପୀୟ ଦେଶଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟ ଆମେରିକା ସହିତ ଏହି ଯୁଦ୍ଧରେ ଯୋଗ ଦେଇପାରିବେ, ଏହା ବ୍ୟତୀତ ନାଟୋ ଦେଶଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟ ଆମେରିକାକୁ ସମର୍ଥନ କରିପାରିବେ। ରୁଷ, ଚୀନ୍, ଉତ୍ତରକୋରିଆ ଏବଂ ଆରବ ଦେଶଗୁଡ଼ିକୁ ଅନ୍ୟ ଗୋଷ୍ଠୀରେ ସାମିଲ କରାଯାଇପାରିବ।

ଭାରତର ମତ କ’ଣ ହେବ?

ଭାରତର କୂଟନୀତି ସର୍ବଦା ଅନ୍ୟ ଦେଶର ଆଭ୍ୟନ୍ତରୀଣ ରାଜନୀତିରେ ସାମିଲ ନ ହେବା ଏବଂ ଏହି ଦେଶ ଅସହଯୋଗ ନୀତି ଅନୁସରଣ କରେ। ଶୀତଳ ଯୁଦ୍ଧ ସମୟରେ ଯେତେବେଳେ ବିଶ୍ୱର ଦୁଇ ମହାଶକ୍ତି ଆମେରିକା ଏବଂ ସୋଭିଏତ୍ ୟୁନିଅନ୍ ମଧ୍ୟରେ ସଂଘର୍ଷ ବଢ଼ୁଥିଲା, ଭାରତ କାହାର ପକ୍ଷ ନ ନେବାକୁ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେଇଥିଲା ଏବଂ ଅସହଯୋଗ ନୀତି ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲା। ଭାରତ ଏବେ ବି ଏହି ନୀତିରେ ଠିଆ ହୋଇଛି। ଭାରତର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ହେଉଛି ଏହାର ସୀମାକୁ ସୁରକ୍ଷା ଦେବା। ଏପରି ପରିସ୍ଥିତିରେ ଯଦି ତୃତୀୟ ବିଶ୍ୱଯୁଦ୍ଧ ହୁଏ, ତେବେ ଭାରତ ଏହି ନୀତିରେ ଆଗକୁ ବଢ଼ି ବିଶ୍ୱ ଯୁଦ୍ଧରୁ ନିଜକୁ ଦୂରେଇ ରଖିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରିବ।