TRAI ନାମରେ ମୋବାଇଲ ଟାଓ୍ଵାର ଲଗାଇବାର ମେସେଜ ଆସୁଛି କି ? ଜାଣନ୍ତୁ ଏହାର ସତ୍ୟତା
ଆଜିକାଲି ଅନେକ ଲୋକଙ୍କ ନିକଟକୁ ମୋବାଇଲ ଟାଓ୍ଵାର ଲଗାଇବାର ନାମରେ ଆକର୍ଷଣୀୟ ଅଫର ସହିତ ମେସେଜ, ଫୋନ କଲ କିମ୍ବା ସୋସିଆଲ ମିଡିଆ ଜରିଆରେ ବିଜ୍ଞାପନ ଆସୁଛି। ଏହି ଅଫରଗୁଡ଼ିକ ପ୍ରାୟତଃ ଟେଲିକମ ରେଗୁଲେଟୋରୀ ଅଥରିଟୀ ଅଫ ଇଣ୍ଡିଆ (TRAI) କିମ୍ବା ଦୂରସଂଚାର ବିଭାଗ (DoT) ନାମରେ ଆସୁଛି, ଯେଉଁଥିରେ ଦାବି କରାଯାଉଛି ଯେ ଆପଣଙ୍କ ଜମି କିମ୍ବା ଛାତ ଉପରେ ମୋବାଇଲ ଟାଓ୍ଵାର ଲଗାଇଲେ ମୋଟା ଅଙ୍କର ଟଙ୍କା (ଯେପରିକି ୪୦ ଲକ୍ଷ ଟଙ୍କା ଆଗୁଆ ଓ ୪୫,୦୦୦ ଟଙ୍କା ମାସିକ ଭଡ଼ା) ମିଳିବ। କିନ୍ତୁ ଏହି ଅଫରଗୁଡ଼ିକ କ’ଣ ସତ ଅଟେ? ଆସନ୍ତୁ ଜାଣିବା ଏହାର ପୂର୍ଣ୍ଣ ସତ୍ୟତା।
TRAI ଓ DoT ର ସ୍ପଷ୍ଟ ବୟାନ
ଟେଲିକମ ରେଗୁଲେଟୋରୀ ଅଥରିଟୀ ଅଫ ଇଣ୍ଡିଆ (TRAI) ଓ ଦୂରସଂଚାର ବିଭାଗ (DoT) ବାରମ୍ବାର ସ୍ପଷ୍ଟ କରିଛନ୍ତି ଯେ ସେମାନେ ମୋବାଇଲ ଟାଓ୍ଵାର ଲଗାଇବା ପ୍ରକ୍ରିୟାରେ ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷ କିମ୍ବା ପରୋକ୍ଷ ଭାବେ ଜଡ଼ିତ ନୁହଁନ୍ତି। ଏହି ସଂସ୍ଥାଗୁଡ଼ିକ ମୋବାଇଲ ଟାଓ୍ଵାର ଲଗାଇବା ପାଇଁ କୌଣସି ଅଫର ଦେଉ ନାହିଁ, କିମ୍ବା ଏନଓସି (No Objection Certificate) ଜାରି କରୁ ନାହିଁ କି ଜମି ଲିଜ୍ରେ ଦେଉ ନାହିଁ। TRAI ଏବଂ ପ୍ରେସ ଇନଫରମେସନ ବ୍ୟୁରୋ (PIB) ଏହା ମଧ୍ୟ ସ୍ପଷ୍ଟ କରିଛନ୍ତି ଯେ ୫,୦୦୦ ଟଙ୍କା ଜମା ରାଶି କିମ୍ବା ଅନ୍ୟ କୌଣସି ଫି ଦେବା ପାଇଁ ଦାବି କରୁଥିବା ମେସେଜ କିମ୍ବା ଚିଠି ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ନକଲି ।
ଏହା ଏକ ଠକେଇର ଚକ୍ରାନ୍ତ
ଏହି ମେସେଜ ଓ କଲଗୁଡ଼ିକ ପଛରେ ଏକ ସୁସଂଗଠିତ ଠକେଇ ଗ୍ୟାଙ୍ଗ ରହିଛି, ଯେଉଁମାନେ ଲୋକଙ୍କୁ ଆର୍ଥିକ ଲାଭର ଲୋଭ ଦେଖାଇ ଫସାଇବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରୁଛନ୍ତି। ଏହି ଠଗମାନେ ପ୍ରାୟତଃ ନକଲି ଚିଠି, ଡକ୍ୟୁମେଣ୍ଟ କିମ୍ବା TRAI କିମ୍ବା DoT ର ଲୋଗୋ ବ୍ୟବହାର କରି ଲୋକଙ୍କୁ ବିଶ୍ୱାସ ଜନ୍ମାଇବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରନ୍ତି। ଏମାନେ ଜମା ରାଶି, ପ୍ରୋସେସିଂ ଫି କିମ୍ବା ଅନ୍ୟ କୌଣସି ଖର୍ଚ୍ଚ ନାମରେ ଟଙ୍କା ମାଗିପାରନ୍ତି, ଯାହା ଦେଲେ ଆପଣଙ୍କ ବ୍ୟାଙ୍କ ଆକାଉଣ୍ଟ ଖାଲି ହୋଇପାରେ।
ଜାତୀୟ ସାଇବର କ୍ରାଇମ ରିପୋର୍ଟିଂ ପୋର୍ଟାଲ (NCIB) ଓ TRAI ମଧ୍ୟ ଏହି ପ୍ରକାରର ଠକେଇ ବିଷୟରେ ସତର୍କ କରାଇଛନ୍ତି। ଏହି ଠକମାନେ ପ୍ରାୟତଃ ମୋବାଇଲ ଟାଓ୍ଵାର ଲଗାଇବା ପାଇଁ ୨୫,୦୦୦ ଟଙ୍କା ମାସିକ ଭଡ଼ା କିମ୍ବା ମୋଟା ଅଙ୍କର ଆଗୁଆ ପେମେଣ୍ଟର ଲୋଭ ଦେଖାନ୍ତି, ଯାହା ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ମିଛ।
ମୋବାଇଲ ଟାଓ୍ଵାର ଲଗାଇବାର ବାସ୍ତବ ପ୍ରକ୍ରିୟା
ମୋବାଇଲ ଟାଓ୍ଵାର ଲଗାଇବା କାର୍ଯ୍ୟ କେବଳ ଲାଇସେନ୍ସପ୍ରାପ୍ତ ଟେଲିକମ କମ୍ପାନୀମାନେ (ଯେପରିକି ଜିଓ, ଏୟାରଟେଲ, ଭୋଡାଫୋନ-ଆଇଡିଆ କିମ୍ବା ବିଏସଏନଏଲ) କିମ୍ବା ସେମାନଙ୍କ ଅଧିକାରପ୍ରାପ୍ତ ଟାଓ୍ଵାର କମ୍ପାନୀମାନେ (ଯେପରିକି ଇଣ୍ଡସ ଟାଓ୍ଵାର, ଏଟିସି ଆମେରିକା ଟାଓ୍ଵାର) କରିଥାନ୍ତି। ଏହି ପ୍ରକ୍ରିୟାରେ ନିମ୍ନଲିଖିତ ପଦକ୍ଷେପ ଅନୁସରଣ କରାଯାଏ:
ସ୍ଥାନ ଚୟନ: ଟେଲିକମ କମ୍ପାନୀମାନେ ନେଟୱାର୍କ କଭରେଜ ଓ ସିଗନାଲ ଆବଶ୍ୟକତା ଅନୁଯାୟୀ ସ୍ଥାନ ଚୟନ କରନ୍ତି।
ସରକାରୀ ଅନୁମୋଦନ: ସ୍ଥାନୀୟ ପ୍ରଶାସନ, ମ୍ୟୁନିସିପାଲିଟି କିମ୍ବା ଅନ୍ୟ ସରକାରୀ ସଂସ୍ଥାଙ୍କଠାରୁ ଅନୁମତି ଆବଶ୍ୟକ।
ଚୁକ୍ତି: ଜମି ମାଲିକଙ୍କ ସହ ଏକ ଆଇନଗତ ଚୁକ୍ତି କରାଯାଏ, ଯେଉଁଥିରେ ଭଡ଼ା ଓ ଅନ୍ୟ ସର୍ତ୍ତ ଉଲ୍ଲେଖ ଥାଏ।
କୌଣସି ଆଗୁଆ ଫି ନାହିଁ: ବୈଧ ଟାଓ୍ଵାର ଲଗାଇବା ପ୍ରକ୍ରିୟାରେ ଜମି ମାଲିକଙ୍କୁ କୌଣସି ପ୍ରୋସେସିଂ ଫି କିମ୍ବା ଜମା ରାଶି ଦେବାକୁ ପଡ଼େ ନାହିଁ।
TRAI କୌଣସି ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କୁ ସିଧାସଳଖ ମେସେଜ କିମ୍ବା ଫୋନ କରି ଟାଓ୍ଵାର ଲଗାଇବା ପାଇଁ ଅଫର ଦେଇ ନଥାଏ। ତେଣୁ ଏପରି କୌଣସି ମେସେଜ କିମ୍ବା କଲକୁ ସନ୍ଦେହ କରନ୍ତୁ।
କିପରି ବର୍ତ୍ତିବେ ?
ଏହି ପ୍ରକାର ଠକେଇରୁ ବଞ୍ଚିବା ପାଇଁ ନିମ୍ନଲିଖିତ ପଦକ୍ଷେପ ଗ୍ରହଣ କରନ୍ତୁ:
ମେସେଜ କିମ୍ବା କଲର ସତ୍ୟତା ଯାଞ୍ଚ କରନ୍ତୁ: ଯଦି ଆପଣଙ୍କୁ TRAI କିମ୍ବା DoT ନାମରେ କୌଣସି ମେସେଜ କିମ୍ବା କଲ ଆସେ, ତେବେ ଏହାକୁ TRAI ର ଅଫିସିଆଲ ୱେବସାଇଟ (www.trai.gov.in) (www.trai.gov.in) କିମ୍ବା DoT ର ୱେବସାଇଟ (www.dot.gov.in) (www.dot.gov.in) ମାଧ୍ୟମରେ ଯାଞ୍ଚ କରନ୍ତୁ।
କୌଣସି ଟଙ୍କା ଦିଅନ୍ତୁ ନାହିଁ: ଯଦି କେହି ଆଗୁଆ ଫି, ଜମା ରାଶି କିମ୍ବା ପ୍ରୋସେସିଂ ଫି ମାଗୁଛି, ତେବେ ଏହାକୁ ତୁରନ୍ତ ଅସ୍ୱୀକାର କରନ୍ତୁ।
ସନ୍ଦେହଜନକ ମେସେଜ ରିପୋର୍ଟ କରନ୍ତୁ: TRAI DND (Do Not Disturb) ଆପ୍ରେ ଏପରି ଫ୍ରଡ ମେସେଜ କିମ୍ବା କଲକୁ ବ୍ଲକ କରନ୍ତୁ କିମ୍ବା https://www.cybercrime.gov.in ରେ ରିପୋର୍ଟ କରନ୍ତୁ। ଏହା ବ୍ୟତୀତ, ଆପଣ ୧୯୩୦ ନମ୍ବରରେ କଲ କରି ମଧ୍ୟ ଅଭିଯୋଗ କରିପାରିବେ।
ସ୍ଥାନୀୟ ପୁଲିସକୁ ସୂଚନା ଦିଅନ୍ତୁ: ଯଦି କେହି ନକଲି ଡକ୍ୟୁମେଣ୍ଟ ସହ ଆପଣଙ୍କୁ ଯୋଗାଯୋଗ କରୁଛି, ତେବେ ସ୍ଥାନୀୟ ପୁଲିସକୁ ଜାଣାନ୍ତୁ କିମ୍ବା ୧୧୨ ନମ୍ବରରେ କଲ କରନ୍ତୁ।
ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ତଥ୍ୟ ସେୟାର କରନ୍ତୁ ନାହିଁ: ବ୍ୟାଙ୍କ ଆକାଉଣ୍ଟ ବିବରଣୀ, ଆଧାର ନମ୍ବର, ପାସୱାର୍ଡ କିମ୍ବା ଅନ୍ୟ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ତଥ୍ୟ କାହାକୁ ଦିଅନ୍ତୁ ନାହିଁ।
Have you also received a notice issued in the name of@TRAI seeking ₹5,000 as a deposit for installing mobile towers ⁉️#PIBFactCheck
✔️This notice is #Fake
❌TRAI never issues any such letters
🔗https://t.co/RToS6engvT pic.twitter.com/CRwHrS4Iez
— PIB Fact Check (@PIBFactCheck) June 7, 2025
ସତର୍କତା ଜାରି କରିଛି TRAI
TRAI ଏହି ପ୍ରକାରର ଠକେଇ ବିଷୟରେ ଜନସାଧାରଣଙ୍କୁ ସତର୍କ କରି ଏକ ଅଫିସିଆଲ ବିଜ୍ଞପ୍ତି ଜାରି କରିଛି। ୨୦୨୫ ଜୁନ ୩ ଓ ୪ ତାରିଖରେ TRAI ଏକ୍ସ (X) ପ୍ଲାଟଫର୍ମରେ ପୋଷ୍ଟ କରି କହିଛି ଯେ “ମୋବାଇଲ ଟାଓ୍ଵାର ଲଗାଇ ପଇସା ରୋଜଗାର କରନ୍ତୁ” ଭଳି ଅଫର ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଠକେଇ ଅଟେ। ଏହା ସହିତ, TRAI କୌଣସି KYC କିମ୍ବା ନମ୍ବର ବନ୍ଦ କରିବା ପାଇଁ ସିଧାସଳଖ ଫୋନ କିମ୍ବା ମେସେଜ କରେ ନାହିଁ।
ଏହା ବ୍ୟତୀତ, ଜୁନ ୭, ୨୦୨୫ରେ PIB ଓ ଅନ୍ୟ ସଂସ୍ଥା ଏକ୍ସରେ ପୋଷ୍ଟ କରି ସତର୍କ କରାଇଛନ୍ତି ଯେ TRAI ନାମରେ ୫,୦୦୦ ଟଙ୍କା ଜମା ରାଶି ମାଗୁଥିବା କୌଣସି ଚିଠି ନକଲି ।