ରାଜ୍ୟାଭିଷେକ ପୂର୍ବର କାହାଣୀ; ତିନି ଭାଇଙ୍କୁ ନେଇ ଏହି ଚିନ୍ତାରେ ମଗ୍ନ ଥିଲେ ଭଗବାନ ରାମ, ଜାଣନ୍ତୁ ଏହି ମଜାଦାର କାହାଣୀ
ଓଡ଼ିଶା ଭାସ୍କର: ଶ୍ରୀ ରାମଙ୍କ ରାଜ୍ୟାଭିଷେକ ନିଷ୍ପତ୍ତି ପରେ ଗୁରୁ ବଶିଷ୍ଠ ତାଙ୍କ ପ୍ରାସାଦରେ ପହଞ୍ଚି ଉପବାସ, ପୂଜାର୍ଚନା ଇତ୍ୟାଦିକୁ ସୃଷ୍ଟିକର୍ତ୍ତା ଦ୍ୱାରା କିପରି ଏହି କାର୍ଯ୍ୟକୁ ଫଳପ୍ରଦ ଭାବରେ କରିପାରିବେ ସେ ନେଇ ଆଲୋଚନା କରିଥିଲେ। ଶ୍ରୀ ରାମଙ୍କୁ ଯୁବରାଜଙ୍କ ଦାୟିତ୍ୱ ବୋଲି ବର୍ଣ୍ଣନା କରି ଗୁରୁ ବଶିଷ୍ଠ କହିଥିଲେ ଯେ ଏଥିପାଇଁ ତାଙ୍କୁ ପ୍ରସ୍ତୁତ ହେବାକୁ ପଡ଼ିବ। ବଶିଷ୍ଠ ଚାଲିଯିବା ମାତ୍ରେ ଶ୍ରୀ ରାମ ଭାବନାରେ ବ୍ୟସ୍ତ ହୋଇଗଲେ ଯେ ସେ ଅନ୍ୟ ତିନି ଭାଇଙ୍କ ସହ ଖେଳିବା, ଡେଇଁବା ଏବଂ ପାଠପଢି ବଡ ହୋଇଥିଲେ, ତେବେ ତାଙ୍କୁ କାହିଁକି ଯୁବରାଜ ପଦ ପାଇଁ ମନୋନୀତ କରାଗଲା? ଏହା ଅତ୍ୟନ୍ତ ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟଜନକ ଯେ ସୂର୍ଯ୍ୟବଂଶରେ କେବଳ ବଡ ପୁଅକୁ ରାଜକୁମାର କରାଯାଏ।
ତା’ପରେ ଲକ୍ଷ୍ମଣ ତାଙ୍କ ପାଖରେ ପହଞ୍ଚି କହିଲେ ଯେ ଶ୍ରୀ ରାମଚନ୍ଦ୍ର ଯେତେବେଳେ ସୀତାଙ୍କ ସହିତ ସୁବର୍ଣ୍ଣ ସିଂହାସନରେ ବସିବେ, ସେତେବେଳେ ତାଙ୍କ ସହର ସନ୍ତୁଷ୍ଟ ହେବ ବୋଲି ସାରା ସହର ଅପେକ୍ଷା କରିଛି। ସମଗ୍ର ସହରରେ ରାଜ୍ୟାଭିଷେକ ପାଇଁ ପ୍ରସ୍ତୁତି ମଧ୍ୟରେ ଭରତ ଏହି ଅବସରରେ ଉପସ୍ଥିତ ରହିବାକୁ ଅପେକ୍ଷା କରିଥିଲେ ଏବଂ ଏହି ଦୃଶ୍ୟକୁ ନିଜ ଆଖିରେ ଦେଖି ଖୁସି ହେବେ।
ରାଜ୍ୟାଭିଷେକ ପାଇଁ ପ୍ରସ୍ତୁତି ମଧ୍ୟରେ ଦେବୀ ସରସ୍ୱତୀ ପାଖରେ ପହଞ୍ଚି ତାଙ୍କ ପାଦ ଧରି ଏକ ଦୁର୍ଦ୍ଦାନ୍ତ ବୃତ୍ତ ସୃଷ୍ଟି କରିବାକୁ ଅନୁରୋଧ କରିଥିଲେ। ଦେବତା ସରସ୍ୱତୀଙ୍କୁ ଏପରି କାର୍ଯ୍ୟ କରିବାକୁ କହିଥିଲେ ଯେ ଶ୍ରୀ ରାମ ଚନ୍ଦ୍ର ରାଜ୍ୟ ଛାଡି ଜଙ୍ଗଲକୁ ଯିବା ଉଚିତ ଯାହା ଦ୍ୱାରା ଦେବତାମାନଙ୍କର ସମସ୍ତ କାର୍ଯ୍ୟ ସମ୍ପନ୍ନ ହେବ। ଦେବତାମାନଙ୍କ କଥା ଶୁଣିବା ପରେ ମଧ୍ୟ ସରସ୍ୱତୀ ପ୍ରସ୍ତୁତ ନଥିଲେ କାରଣ ସେ ଜାଣିଥିଲେ ଯେ ଏହା ଠିକ୍ ନୁହେଁ, ତେବେ ଦେବତାମାନେ ପୁନର୍ବାର ଅନୁରୋଧ କଲେ ଏବଂ କହିଥିଲେ ଯେ ଆପଣ ଜାଣନ୍ତି ଯେ ଶ୍ରୀ ରଘୁନାଥ ଦୁଖଃ ଏବଂ ଆନନ୍ଦରୁ ବଞ୍ଚିତ, ଆପଣ ଶ୍ରୀ ରାମର ପ୍ରଭାବ ଜାଣନ୍ତି। ସୁଖ ଏବଂ ଦୁଖଃ ତ କର୍ମର ଫଳ, ତେଣୁ ତୁମେ ଅଯୋଧ୍ୟାକୁ ଯାଇ ଦେବତାମାନଙ୍କ ସ୍ୱାର୍ଥରେ କାମ କର।
ସରସ୍ୱତୀଙ୍କର ଆଦୌ ମନ ନଥିଲା, କିନ୍ତୁ ଶ୍ରୀ ରାମ ଜଙ୍ଗଲକୁ ଯିବା ପରେ ସେ ମନ୍ଦବୁଦ୍ଧି ରାକ୍ଷସମାନଙ୍କୁ ହତ୍ୟା କରିବାର ବିଷୟ ଜାଣିବା ପରେ ଆନନ୍ଦରେ ଅଯୋଧ୍ୟାରେ ପହଞ୍ଚିଥିଲେ। ଏଠାକୁ ଆସିବା ପରେ ସେ ପ୍ରଥମେ ରାଣୀ କୈକେଇଙ୍କ ଅବସରପ୍ରାପ୍ତ ଦାସୀକୁ ଖୋଜିଲେ ଏବଂ ବୁଦ୍ଧି ବଦଳାଇବା ପରେ ଚାଲିଗଲେ। ମନ୍ଥରା ସହରର ସାଜସଜ୍ଜା ଏବଂ ଅଭିନନ୍ଦନ ଗୀତ ଶୁଣି ଲୋକମାନେ ପଚାରିଥିଲେ ଏହା କେଉଁ ପ୍ରକାରର ପର୍ବ ହେବ ଏବଂ ଜନସାଧାରଣ ଖୁସିରେ କହିବା ମାତ୍ରେ ଶ୍ରୀ ରାମଙ୍କ ରାଜ୍ୟାଭିଷେକ ପାଇଁ ପ୍ରସ୍ତୁତି ଚାଲିଛି, ଏହା ପରେ ତାଙ୍କ ହୃଦୟ ଜଳି ଉଠିଥିଲା।
ଦାସୀ ମନ୍ତରା ଚିନ୍ତା କରିବା ଆରମ୍ଭ କଲା ଯେ ଏହି କାମଟି କିପରି ରାତାରାତି ନଷ୍ଟ ହୋଇପାରେ ଏବଂ ରାମଙ୍କ ରାଜ୍ୟାଭିଷେକ ହୋଇପାରିବ ନାହିଁ। ତା’ପରେ ହଠାତ୍ ତାଙ୍କ ମନରେ ଏକ ଚିନ୍ତା ଆସିଲା ଏବଂ ଦୁଖୀ ଦୁଖୀ ମୁହଁ କରି ସେ ଭରତଙ୍କର ମାତା କୈକେଇଙ୍କ ଘରେ ପହଞ୍ଚିଲା। ରାଣୀ କୈକେଇ ହସି ହସି କହିଲେ ଯେ ତୁମେ କାହିଁକି ଦୁଃଖିତ, ତେବେ ସେ କିଛି କହି ନଥିଲେ ଏବଂ ଦୀର୍ଘ ନିଶ୍ୱାସ ନେଇ କୈକେଇଙ୍କୁ ମନ୍ତ୍ରଣା ଦେଇଥିଲେ।
