ପିଡ୍ରିଆଟ୍ରିକ ଲିଭର ଡିଜିଜ୍: ଏହା କ’ଣ ଓ କିପରି ଛୋଟ ପିଲାଙ୍କ ଯକୃତକୁ ନଷ୍ଟ କରେ?

ପିଡ୍ରିଆଟ୍ରିକ ଲିଭର ଡିଜିଜ୍ ବା ଶିଶୁ ଯକୃତ ରୋଗ ହେଉଛି ଏକ ଏଭଳି ଅବସ୍ଥା, ଯେଉଁଥିରେ ଶିଶୁମାନଙ୍କର ଯକୃତ (ଲିଭର) ପ୍ରଭାବିତ ହୋଇ ସଠିକ ଭାବେ କାମ କରିପାରେ ନାହିଁ। ଏହା ନବଜାତ ଶିଶୁଙ୍କଠାରୁ ଆରମ୍ଭ କରି ୧୮ ବର୍ଷ ବୟସ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ପିଲାମାନଙ୍କୁ ପ୍ରଭାବିତ କରିପାରେ। ଯକୃତ ଶରୀରରେ ଖାଦ୍ୟ ପରିପାକ, ବିଷାକ୍ତ ପଦାର୍ଥ ନିଷ୍କାସନ, ରକ୍ତରେ ସୁଗାର ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ଏବଂ ପ୍ରୋଟିନ ଉତ୍ପାଦନ ଭଳି ଗୁରୁତ୍ୖପୂର୍ଣ୍ଣ କାର୍ଯ୍ୟ କରେ। ଯଦି ଯକୃତ କ୍ଷତିଗ୍ରସ୍ତ ହୁଏ, ତେବେ ଏହା ଶିଶୁଙ୍କ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ଓ ବୃଦ୍ଧି ଉପରେ ଗମ୍ଭୀର ପ୍ରଭାବ ପକାଇପାରେ।

ପିଡ୍ରିଆଟ୍ରିକ ଲିଭର ଡିଜିଜ୍ କ’ଣ?
ପିଡ୍ରିଆଟ୍ରିକ ଲିଭର ଡିଜିଜ୍ ହେଉଛି ଶିଶୁମାନଙ୍କ ଯକୃତରେ ହେଉଥିବା ବିଭିନ୍ନ ରୋଗର ଏକ ସମୂହ। ଏହା ଜନ୍ମଗତ (ଜେନେଟିକ), ସଂକ୍ରମଣ, ପୁଷ୍ଟିହୀନତା କିମ୍ବା ଅନ୍ୟାନ୍ୟ କାରଣରୁ ହୋଇପାରେ। ଏହାର କିଛି ସାଧାରଣ ପ୍ରକାର ହେଲା:
ବିଲିଆରୀ ଆଟ୍ରେସିଆ: ନବଜାତ ଶିଶୁଙ୍କରେ ପିତ୍ତ ନଳୀ ଅବରୁଦ୍ଧ ହେବା କାରଣରୁ ପିତ୍ତ ଯକୃତରୁ ଅନ୍ତନଳୀକୁ ଯାଇପାରେ ନାହିଁ, ଯାହା ଯକୃତକୁ କ୍ଷତିଗ୍ରସ୍ତ କରେ।

ହେପାଟାଇଟିସ୍: ଭାଇରାଲ ସଂକ୍ରମଣ (ଯେପରି ହେପାଟାଇଟିସ୍ A, B, C) କିମ୍ବା ଅଟୋଇମ୍ୟୁନ ହେପାଟାଇଟିସ୍ ଯୋଗୁଁ ଯକୃତରେ ପ୍ରଦାହ ହୁଏ।

ଜେନେଟିକ ରୋଗ: ଯେପରି ଓ୍୦୪ିଲସନ ରୋଗ (ତମ୍ବା ଜମା ହେବା) କିମ୍ବା ହେମୋକ୍ରୋମାଟୋସିସ୍ (ଲୌଗୁଡ଼ି ଜମା ହେବା)।

ମେଟାବୋଲିକ ଲିଭର ଡିଜିଜ୍: ଯେପରି ଗ୍ୟାଲାକ୍ଟୋସେମିଆ କିମ୍ବା ଗ୍ଲାଇକୋଜେନ ଷ୍ଟୋରେଜ ଡିଜିଜ୍, ଯେଉଁଥିରେ ଶରୀରରେ ପଦାର୍ଥର ମେଟାବୋଲିଜମ ସମସ୍ୟା ହୁଏ।

ନନ-ଆଲକୋହଲିକ ଫ୍ୟାଟି ଲିଭର ଡିଜିଜ୍ (NAFLD): ପିଲାମାନଙ୍କରେ ମୋଟାପଣ କିମ୍ବା ଅନିୟମିତ ଖାଦ୍ୟାଭ୍ୟାସ ଯୋଗୁଁ ଯକୃତରେ ଚର୍ବି ଜମା ହୁଏ।

କିପରି ଛୋଟ ପିଲାଙ୍କ ଯକୃତ ନଷ୍ଟ ହୁଏ?
ଛୋଟ ପିଲାଙ୍କ ଯକୃତ ଅନେକ କାରଣରୁ କ୍ଷତିଗ୍ରସ୍ତ ହୋଇପାରେ:
ଜନ୍ମଗତ ତ୍ରୁଟି: ବିଲିଆରୀ ଆଟ୍ରେସିଆ ଭଳି ରୋଗ ଜନ୍ମରୁ ହିଁ ଯକୃତ କିମ୍ବା ପିତ୍ତ ନଳୀରେ ତ୍ରୁଟି ସୃଷ୍ଟି କରେ, ଯାହା ଯକୃତରେ ପିତ୍ତ ଜମା ହେବାକୁ ନେଇ ନଷ୍ଟ କରେ।

ସଂକ୍ରମଣ: ହେପାଟାଇଟିସ୍ B କିମ୍ବା C ମା’ଠାରୁ ଶିଶୁଙ୍କୁ ଜନ୍ମ ସମୟରେ ସଂକ୍ରମିତ ହୋଇପାରେ, ଯାହା ଯକୃତରେ ପ୍ରଦାହ ଓ କ୍ଷତି ସୃଷ୍ଟି କରେ।

ଜେନେଟିକ ସମସ୍ୟା: କେତେକ ଶିଶୁ ଜେନେଟିକ ରୋଗ ଯୋଗୁଁ ଜନ୍ମ ନେଇଥାନ୍ତି, ଯେଉଁଥିରେ ଯକୃତ ସଠିକ ଭାବେ ପଦାର୍ଥ ପରିଚାଳନା କରିପାରେ ନାହିଁ, ଯାହା କ୍ଷତିର କାରଣ ହୁଏ।

ପୁଷ୍ଟିହୀନତା ଓ ମୋଟାପଣ: ଅନିୟମିତ ଖାଦ୍ୟାଭ୍ୟାସ, ଅଧିକ ଚିନି ଓ ଚର୍ବିଯୁକ୍ତ ଖାଦ୍ୟ ଖାଇବା ଯୋଗୁଁ NAFLD ହୋଇପାରେ, ଯାହା ପିଲାମାନଙ୍କ ଯକୃତରେ ଚର୍ବି ଜମା କରେ।

ଔଷଧ ଓ ବିଷାକ୍ତ ପଦାର୍ଥ: କେତେକ ଔଷଧ କିମ୍ବା ରାସାୟନିକ ପଦାର୍ଥ ଯକୃତକୁ କ୍ଷତି ପହଞ୍ଚାଇପାରେ, ବିଶେଷତଃ ଯଦି ଅନିୟନ୍ତ୍ରିତ ଭାବେ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଏ।

ଲକ୍ଷଣ
ପିଡ୍ରିଆଟ୍ରିକ ଲିଭର ଡିଜିଜ୍‌ର ଲକ୍ଷଣ ରୋଗର ପ୍ରକାର ଓ ତୀବ୍ରତା ଉପରେ ନିର୍ଭର କରେ। ସାଧାରଣ ଲକ୍ଷଣ ହେଲା:
ପୀତଜଣ୍ଡିସ୍: ଚର୍ମ ଓ ଆଖି ହଳଦିଆ ହେବା।

ପେଟ ଫୁଲିବା: ଯକୃତ ବୃଦ୍ଧି କିମ୍ବା ତରଳ ଜମା ହେବା ଯୋଗୁଁ।

ଅଜଣା ଥକ୍କା ଓ ଦୁର୍ବଳତା: ଶିଶୁ ନିଷ୍କ୍ରିୟ ହେବା।

କ୍ଷୁଧା ହ୍ରାସ: ଖାଦ୍ୟ ପ୍ରତି ଅନୀହା ଓ ଓଜନ ହ୍ରାସ।

ଗାଢ଼ ପରିସ୍ରା ଓ ଫିକା ମଳ: ପିତ୍ତ ନଳୀରେ ସମସ୍ୟା ଯୋଗୁଁ।

ଚର୍ମରେ ଖଜୁଣି: ପିତ୍ତ ଜମା ହେବା ଯୋଗୁଁ।

ବାନ୍ତି ଓ ବେକ ଦରଜ: ଯକୃତର କାର୍ଯ୍ୟହୀନତା ଯୋଗୁଁ।

ଚିକିତ୍ସା
ଚିକିତ୍ସା ରୋଗର କାରଣ ଓ ତୀବ୍ରତା ଉପରେ ନିର୍ଭର କରେ:
ଔଷଧ: ହେପାଟାଇଟିସ୍‌ରେ ଆଣ୍ଟିଭାଇରାଲ ଔଷଧ କିମ୍ବା ଅଟୋଇମ୍ୟୁନ ରୋଗ ପାଇଁ ଇମ୍ୟୁନୋସପ୍ରେସାଣ୍ଟ ଦିଆଯାଏ।

ସର୍ଜରୀ: ବିଲିଆରୀ ଆଟ୍ରେସିଆ ପାଇଁ କାସାୟୋ ସର୍ଜରୀ କରାଯାଇପାରେ।

ଯକୃତ ପ୍ରତିରୋପଣ: ଗମ୍ଭୀର କ୍ଷେତ୍ରରେ, ଯେପରି ଯକୃତ ବିଫଳତା, ପ୍ରତିରୋପଣ ଆବଶ୍ୟକ ହୋଇପାରେ।

ଖାଦ୍ୟ ପରିଚାଳନା: ମେଟାବୋଲିକ ରୋଗ ପାଇଁ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଖାଦ୍ୟ (ଯେପରି ଗ୍ୟାଲାକ୍ଟୋସ୍ ମୁକ୍ତ ଖାଦ୍ୟ) ଦିଆଯାଏ।

ଜୀବନଶୈଳୀ ପରିବର୍ତ୍ତନ: NAFLD ପାଇଁ ସୁସ୍ଥ ଖାଦ୍ୟ ଓ ଶାରୀରିକ କାର୍ଯ୍ୟକଳାପ ବୃଦ୍ଧି କରାଯାଏ।

ପ୍ରତିରୋଧ
ଟୀକାକରଣ: ହେପାଟାଇଟିସ୍ B ଟୀକା ନବଜାତ ଶିଶୁଙ୍କୁ ଦେବା ଜରୁରୀ।

ସୁସ୍ଥ ଖାଦ୍ୟ: ଅଧିକ ଚର୍ବି ଓ ଚିନିଯୁକ୍ତ ଖାଦ୍ୟ ଏଡ଼ାଇ ସନ୍ତୁଳିତ ଖାଦ୍ୟ ଦିଅନ୍ତୁ।

ନିୟମିତ ପରୀକ୍ଷା: ଜେନେଟିକ ରୋଗର ଇତିହାସ ଥିଲେ ନିୟମିତ ଯକୃତ ପରୀକ୍ଷା କରାନ୍ତୁ।

ଔଷଧର ସଠିକ ବ୍ୟବହାର: ଡାକ୍ତରଙ୍କ ପରାମର୍ଶ ବିନା ଔଷଧ ଦିଅନ୍ତୁ ନାହିଁ।