ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ସାମାଜିକ ଗଣମାଧ୍ୟମରେ ବିଭିନ୍ନ ଖବରର ଫ୍ୟାକ୍ଟ ଚେକ୍ କରିବାକୁ କେନ୍ଦ୍ର ସରକାରଙ୍କ ନିଷ୍ପତିକୁ ନେଇ ବିବାଦ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଛି। କେନ୍ଦ୍ର ଆଇଟି ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ ଦ୍ୱାରା ଜାରି ନୂଆ ଆଇଟି ସଂଶୋଧନ ନିୟମ ଗଣମାଧ୍ୟମ ପାଇଁ ବିପଦ ବୋଲି ଏଡିଟର୍ସ ଗିଲ୍ଡ ଅଫ୍ ଇଣ୍ଡିଆ କହିଛି। ଏଡିଟର୍ସ ଗିଲ୍ଡ ପକ୍ଷରୁ କୁହାଯାଇଛି ଯେ ଏହି ସଂଶୋଧନ ଦେଶରେ ଗଣମାଧ୍ୟମର ସ୍ୱାଧୀନତା ଉପରେ ଗଭୀର ପ୍ରତିକୂଳ ପ୍ରଭାବ ପକାଇବ।
ନୂତନ ସୂଚନା ପ୍ରଯୁକ୍ତିବିଦ୍ୟା ସଂଶୋଧନ ନିୟମ, ୨୦୨୩ ରେ କୁହାଯାଇଛି ଯେ, ‘ପ୍ରେସ ଇନଫରମେସନ୍ ବ୍ୟୁରୋ’ର ‘ଫ୍ୟାକ୍ଟ ଚେକ୍ ୟୁନିଟ୍’ ଦ୍ୱାରା କୌଣସି ଖବରକୁ ଭୁଲ୍/ଭ୍ରମାତ୍ମକ ବୋଲି କୁହାଗଲେ ସୋସିଆଲ୍ ମିଡିଆ ସମେତ ସମସ୍ତ ପ୍ଲାଟଫର୍ମରୁ ସେଇ ଖବରକୁ ହଟାଇବାକୁ ପଡିବ । ଏଭଳି ପରିସ୍ଥିତିରେ ଏଡିଟର୍ସ ଗିଲ୍ଡ ଶୁକ୍ରବାର ଏକ ବିବୃତ୍ତିରେ କହିଛନ୍ତି,”ନୂତନ ନିୟମ ମାଧ୍ୟମରେ କେନ୍ଦ୍ର ସରକାର ନିଜକୁ” ଫ୍ୟାକ୍ଟ ଚେକ୍ ୟୁନିଟ୍ “ସୃଷ୍ଟି କରିବାର କ୍ଷମତା ଦେଇଛନ୍ତି ।” କେନ୍ଦ୍ର ସରକାରଙ୍କ କୌଣସି କାର୍ଯ୍ୟ “ସଂପର୍କରେ” ନକଲି କିମ୍ବା ମିଥ୍ୟା କିମ୍ବା ବିଭ୍ରାନ୍ତକାରୀ “କ’ଣ ତାହା ନିର୍ଣ୍ଣୟ କରିବାର ଏହି ୟୁନିଟ୍ ପାଖରେ ଅପାର ଶକ୍ତି ରହିବ । ଏହା ଦ୍ୱାରା (ସୋସିଆଲ ମିଡିଆ ମଧ୍ୟସ୍ଥି, ଇଣ୍ଟରନେଟ୍ ସେବା ପ୍ରଦାନକାରୀ ଏବଂ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ସେବା ପ୍ରଦାନକାରୀଙ୍କୁ ସାମିଲ କରି) ଏହିପରି ବିଷୟବସ୍ତୁ ଆୟୋଜନ ନକରିବାକୁ ଏହାର କ୍ଷମତା ମଧ୍ୟ ରହିବ । ”
ଏହି ବିବୃତ୍ତିରେ ସମ୍ପାଦକ ଗିଲ୍ଡ ଆହୁରି କହିଛନ୍ତି, “ପ୍ରକୃତରେ, କୌଣସି ଖବର ନକଲି କି ନୁହେଁ ତାହା ନିର୍ଣ୍ଣୟ କରିବା ଏବଂ ଏହାକୁ ହଟାଇବା ପାଇଁ ସରକାର ନିଜ କାର୍ଯ୍ୟ ସଂପର୍କରେ ନିଜକୁ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ କ୍ଷମତା ଦେଇଛନ୍ତି । ତଥାକଥିତ ଫ୍ୟାକ୍ଟ ଚେକିଂ ୟୁନିଟ୍ ‘ ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ ଦ୍ୱାରା ଏକ ସରକାରୀ ‘ଗେଜେଟରେ ପ୍ରକାଶିତ ବିଜ୍ଞପ୍ତି’ ଦ୍ୱାରା ଗଠନ କରାଯାଇପାରିବ ।
EGI is disturbed by the amendments notified to the IT Rules 2021, by @GoI_MeitY giving itself authority to constitute a “fact checking unit”, with sweeping powers to determine what is “fake or false” wrt “business of Central Government”, and order take down to intermediaries. pic.twitter.com/8osEyM1RTS
— Editors Guild of India (@IndEditorsGuild) April 7, 2023
ଏଡିଟର୍ସ ଗିଲ୍ଡ ଆହୁରି କହିଛନ୍ତି ଯେ ଏଭଳି ତଥ୍ୟ ଯାଞ୍ଚ ୟୁନିଟ୍ ପାଇଁ ପରିଚାଳନା ପ୍ରଣାଳୀ କ’ଣ ହେବ ସେ ବିଷୟରେ କୌଣସି ଉଲ୍ଲେଖ ନାହିଁ । କିମ୍ବା ଏହା ନ୍ୟାୟିକ ତଦାରଖ, ଅପିଲ କରିବାର ଅଧିକାର କିମ୍ବା ସୋସିଆଲ ମିଡିଆ ହ୍ୟାଣ୍ଡେଲ ଅପସାରଣ କିମ୍ବା ଅବରୋଧ ପାଇଁ ଶ୍ରେୟା ସିଙ୍ଗଲ ବନାମ ୟୁନିଅନ ଅଫ୍ ଇଣ୍ଡିଆରେ ସୁପ୍ରିମକୋର୍ଟ ଦେଇଥିବା ନିର୍ଦ୍ଦେଶାବଳୀକୁ ପ୍ରଦାନ କରେ ନାହିଁ।