୧୦ ବର୍ଷ ପୂର୍ବେ ପୋଲିଓ ମୁକ୍ତ ହୋଇଥିଲା ଭାରତ, ତେବେ ମେଘାଳୟରୁ କିପରି ଆସିଲା ଏକ ମାମଲା? ବିଶେଷଜ୍ଞଙ୍କଠାରୁ ଜାଣନ୍ତୁ
ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ୨୦୧୪ ମସିହାରେ ଅର୍ଥାତ୍ ପ୍ରାୟ ୧୦ ବର୍ଷ ପୂର୍ବେ, ବିଶ୍ୱ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସଂଗଠନ (ଡବ୍ଲୁଏଚଓ) ଭାରତ ପୋଲିଓ ମୁକ୍ତ ବୋଲି ଘୋଷଣା କରିଥିଲା । ଏହାର କାରଣ ହେଉଛି ଏହି ରୋଗର ଶେଷ ମାମଲା ୨୦୧୧ ମସିହାରେ ଭାରତରେ ରିପୋର୍ଟ କରାଯାଇଥିଲା ।
ତିନି ବର୍ଷ ପରେ କୌଣସି ମାମଲା ସାମ୍ନାକୁ ଆସିନଥିଲା । ନିୟମ ଅନୁଯାୟୀ, ଯଦି ଟିକାକରଣ ପରେ ତିନି ବର୍ଷ ଧରି କୌଣସି ଦେଶରେ ଏହି ରୋଗର ଗୋଟିଏ ବି ମାମଲା ନଥାଏ, ତେବେ ସେହି ଦେଶକୁ ସଂପୃକ୍ତ ରୋଗରୁ ମୁକ୍ତ ଘୋଷିତ କରାଯାଏ । ଏହି କାରଣରୁ ଭାରତ ୨୦୧୪ ରେ ପୋଲିଓ ମୁକ୍ତ ହୋଇଥିଲା । ବହୁ ବର୍ଷ ଧରି ଚାଲିଥିବା ‘ପଲ୍ସ ପୋଲିଓ’ ଅଭିଯାନ ପରେ ଏହି ରୋଗ ନିୟନ୍ତ୍ରଣକୁ ନିଆଯାଇଥିଲା ।
ଏହି ଅଭିଯାନରେ ପିଲାମାନଙ୍କୁ ପୋଲିଓ ମେଡିସିନ୍ ଦିଆଯାଇଥିଲା । ଏହି ଅଭିଯାନ ସମଗ୍ର ଦେଶରେ ବ୍ୟାପକ ପରିମାଣରେ ଚାଲିଥିଲା । କିନ୍ତୁ ବର୍ତ୍ତମାନ ଦଶ ବର୍ଷ ପରେ ଦେଶରେ ପୋଲିଓ ମାମଲା ପଞ୍ଜିକୃତ ହୋଇଛି । ଏହି ସଂକ୍ରମଣ ମେଘାଳୟର ଦୁଇ ବର୍ଷର ଶିଶୁଠାରେ ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଛି । ଏହି ଶିଶୁକୁ ମଧ୍ୟ ଟିକାକରଣ କରାଯାଇଥିଲା, ତଥାପି ସେ ସଂକ୍ରମିତ ହୋଇଥିଲା । କିନ୍ତୁ ଯେତେବେଳେ ଦେଶରୁ ଏହି ରୋଗ ଦୂର ହୋଇଗଲା, ସେତେବେଳେ ପୋଲିଓ ରୋଗ କିପରି ଦେଖାଗଲା? ବିଶେଷଜ୍ଞଙ୍କଠାରୁ ଆସନ୍ତୁ ଜାଣିବା ।
ପୋଲିଓ ରୋଗ କାହିଁକି ହେଲା?
ଲେଡି ହାର୍ଡିଙ୍ଗ ମେଡିକାଲ କଲେଜର ଚିକିତ୍ସା ବିଭାଗର ପ୍ରଫେସର ଡକ୍ତର ଏଚ୍ ଘୋଟେକର ବ୍ୟାଖ୍ୟା କରିଛନ୍ତି ଯେ, ଏହା ସାଧାରଣ ପୋଲିଓର ଘଟଣା ନୁହେଁ ବରଂ ଭ୍ୟାକ୍ସିନ୍ ଡେରିଭେଡ୍ ପୋଲିଓ ଭାଇରସ୍ (ଭିଡିପିସି) ର ଘଟଣା । କେତେକ ରୋଗ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଏହି ପ୍ରକାର ପରିସ୍ଥିତି ଦେଖାଯାଏ । ଯେତେବେଳେ ଟିକା ସହିତ ଜୀବାଣୁ ବିରୁଦ୍ଧରେ ଏକ ଦୁର୍ବଳ ଷ୍ଟ୍ରେନ୍ ଯୋଡାଯାଏ ଏବଂ ଏପରି ପରିସ୍ଥିତିରେ ଟିକା ର ମାତ୍ରା ଜୀବାଣୁ ଉପରେ ପ୍ରଭାବଶାଳୀ ନହୁଏ, ସେବେ ପିଲା ଏଥିରେ ସଂକ୍ରମିତ ହୁଏ ।
ଏହି ରୋଗ ପୁଣି ଫେରି ଆସିଛି କି?
ଡକ୍ଟର ଘୋଟେକର କହିଛନ୍ତି ଯେ ଏହି ଗୋଟିଏ ଘଟଣାରୁ ରୋଗ ଫେରି ଆସିଛି ବୋଲି କୁହାଯାଇପାରିବ ନାହିଁ । ଆସିଥିବା ମାମଲା ମଧ୍ୟ ଟିକା ଉତ୍ପନ୍ନ ପୋଲିଓ ଜୀବାଣୁ । ଘଟଣାର ତଦନ୍ତ ଚାଲିଛି । ପୋଲିଓ ଭାରତରୁ ବିଲୋପ ହୋଇଯାଇଛି ଏବଂ ଟିକାକରଣର ବ୍ୟାପକ ପରିମାଣକୁ ବିଚାରକୁ ନିଆଯାଇଛି ଓ ଚାଲିଛି । ଏହି ରୋଗ ଫେରି ଆସିବାର କୌଣସି ସମ୍ଭାବନା ନାହିଁ ।
