ପ୍ଲାଜମା ଥେରାପି କ’ଣ ? ଲିଭର ଟ୍ରାନ୍ସପ୍ଲାଣ୍ଟ ବିନା ଠିକ୍ ହେଲେ ରୋଗୀ, କିଡନୀ ମଧ୍ୟ ଆରମ୍ଭ କଲା କାମ

ଲିଭର ଖରାପ ହେବାରୁ ଚିନ୍ତାରେ ଥିବା ରୋଗୀମାନଙ୍କ ଚିକିତ୍ସାକୁ ଆହୁରି ସହଜ କରିବାରେ ଡାକ୍ତରୀ କ୍ଷେତ୍ର ଏକ ବଡ଼ ସଫଳତା ହାସଲ କରିଛି । ଲିଭର ଖରାପ ହେବା ସ୍ଥିତିରେ ଟ୍ରାନ୍ସପ୍ଲାଣ୍ଟ ଭଳି ଜଟିଳ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଦେଇ ଯାଉଥିବା ରୋଗୀଙ୍କ ପାଇଁ ଏହା ଏକ ଆଶାର କିରଣ ପାଲଟିଛି । ରାଜଧାନୀ ଦିଲ୍ଲୀର ସର ଗଙ୍ଗାରାମ ମେଡିକାଲରେ ୫୨ ବର୍ଷୀୟ ଜଣେ ରୋଗୀଙ୍କ ଚିକିତ୍ସା ପ୍ଲାଜମା ଏକ୍ସଚେଞ୍ଜ ଥେରାପିରେ କରାଯାଇଛି ଓ ଏହା ସଫଳ ହୋଇଛି ।

ଏପରି ବହୁତ କମ୍ ମାମଲା ରହିଛି, ଯେତେବେଳେ ଜଣେ ରୋଗୀ ନିଷ୍କ୍ରିୟ ଅବସ୍ଥାରେ ପହଞ୍ଚିଛନ୍ତି ତାଙ୍କୁ ଲିଭର ଟ୍ରାନ୍ସପ୍ଲାଣ୍ଟ କରିବାକୁ ପଡିନାହିଁ । ଏହି ଗମ୍ଭୀର ରୋଗ ପାଇଁ ଚିକିତ୍ସାର ଏହି ପଦ୍ଧତି ଏବେ ବହୁତ କମ୍ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଉଛି । ଗ୍ୟାଷ୍ଟ୍ରୋଏଣ୍ଟେରୋଲୋଜି ବିଭାଗର ଡାକ୍ତରମାନେ ୩୦ ଲକ୍ଷ ଟ୍ରାନ୍ସପ୍ଲାଣ୍ଟକୁ ୩୦ ହଜାରରେ ପରିଣତ କରିବାର କୀର୍ତ୍ତିମାନ କରିଛନ୍ତି । ଏହା ଯୋଗୁଁ ଏହି ରୋଗର ଚିକିତ୍ସା ଶସ୍ତା ହୋଇଯିବ ।

କ’ଣ ରହିଛି ମାମଲା ?

ଦିଲ୍ଲୀର ସାର୍ ଗଙ୍ଗାରାମ ହସ୍ପିଟାଲରୁ ମିଳିଥିବା ସୂଚନା ଅନୁଯାୟୀ, ୫୨ ବର୍ଷିୟ ରୋଗୀଙ୍କୁ ଦୁଇ ସପ୍ତାହ ପୂର୍ବରୁ ଜଣ୍ଡିସର ଲକ୍ଷଣ ସହିତ ଏହି ମେଡିକାଲରେ ଭର୍ତ୍ତି କରାଯାଇଥିଲା । ଭର୍ତ୍ତି କରାଯାଇଥିବା ରୋଗୀର ଅବସ୍ଥା ଖରାପ ଥିଲା ଏବଂ ଚିନ୍ତା କରିବା, ବୁଝିବା ଶକ୍ତି ପ୍ରାୟ ଚାଲିଯାଇଥିଲା । ତାଙ୍କ ପେଟରେ ଜଳ ଜମା ହୋଇଥିଲା ଏବଂ ପରିସ୍ରା ଉତ୍ପାଦନରେ ହ୍ରାସ ଘଟିଥିଲା , ଯାହା ଦର୍ଶାଇଥିଲା ଯେ ସେ ମଧ୍ୟ କିଡନୀ ଜନିତ ସମସ୍ୟାରେ ପୀଡିତ ଥିଲେ ।

ଡାକ୍ତର କହିଛନ୍ତି ଯେ ଯେତେବେଳେ ରୋଗୀର ଯାଞ୍ଚ କରାଯାଇଥିଲା, ସେତେବେଳେ ସେ ହେପାଟାଇଟିସ୍ ବି ଭାଇରସ୍ ପଜିଟିଭ୍ ଥିବା ଜଣାପଡିଥିଲା । ତାଙ୍କର କ୍ରନିକ୍ ଲିଭର ଫେଲୁଅର (ଏସିଏଲଏଫ) ଉପରେ ତୁରନ୍ତ ଚିକିତ୍ସା ଆବଶ୍ୟକ ଥିଲା । କରାଯାଇଥିବା ଟେଷ୍ଟରୁ ଜଣାପଡିଛି ଯେ, ରୋଗୀର ଲିଭର ଏତେ ଖରାପ ହୋଇଯାଇଛି ଯେ ଏକ ମାସ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ବଞ୍ଚିବାର ସମ୍ଭାବନା ପ୍ରାୟ ୫୦ ପ୍ରତିଶତ ଥିଲା । ଏହି ଅବସ୍ଥାରେ ତାଙ୍କର ଡାଏଲିସିସ୍ କରିବାକୁ ମଧ୍ୟ ଚିନ୍ତା କରାଯାଇଥିଲା ।

ଏହି ପରିପ୍ରେକ୍ଷୀରେ ଡାକ୍ତରଖାନାର ଗ୍ୟାଷ୍ଟ୍ରୋଏଣ୍ଟେରୋଲୋଜି ବିଭାଗର ଡକ୍ଟର ପୀୟୁଷ ରଂଜନ କହିଛନ୍ତି ଯେ, ରୋଗୀର ଅବସ୍ଥା ଖରାପ ଥିଲା ଏବଂ ପରିବାରରେ କୌଣସି ଡୋନର ଏପରି ନଥିଲେ, ତେଣୁ ଆମେ ତାଙ୍କୁ ପ୍ଲାଜମା ଏକ୍ସଚେଞ୍ଜ ‘ପ୍ଲେକ୍ସ’ର ଏକ ଅସାଧାରଣ ପଦ୍ଧତି ବିଷୟରେ କହିଥିଲୁ । ସେ କହିଛନ୍ତି ଯେ, ଆମେ ମୋଟ ୫ଥର ପ୍ଲାଜମା ଏକ୍ସଚେଞ୍ଜ ଥେରାପି କରିଛୁ । ଦ୍ୱିତୀୟ ଥର ଯେତେବେଳେ ଆମେ ପ୍ଲେକ୍ସ କଲୁ, ଆମେ ଜାଣିଲୁ ଯେ ରୋଗୀର ଜଣ୍ଡିସ ଭଲ ହେବାରେ ଲାଗିଛି । ଧୀରେ ଧୀରେ ରୋଗୀର ଚେତନା ଉନ୍ନତ ହେଲା ଏବଂ କିଡନୀ କାର୍ଯ୍ୟରେ ମଧ୍ୟ ସୁଧାର ଆରମ୍ଭ ହେଲା ।

ପ୍ଲେକ୍ସ ସହିତ ଆମେ ଅନ୍ୟ ଚିକିତ୍ସା ସହିତ ଜାରି ରଖିଥିଲୁ, ସେଥି ମଧ୍ୟରୁ ସବୁଠାରୁ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ହେଉଛି ଆଣ୍ଟିଭାଇରାଲ୍ ଥେରାପି । ୨୦ ଦିନ ହସ୍ପିଟାଲରେ ଭର୍ତ୍ତି ହେବା ପରେ ରୋଗୀର ଅବସ୍ଥା ଭଲ ହେବାରେ ଲାଗିଲା ଓ ଆମେ ତାଙ୍କୁ ଡିସଚାର୍ଜ କଲୁ । ଏକ ମାସ ପରେ ଫଲୋଅପ୍ ନେବାରୁ ଜଣାପଡିଲା ଯେ, ରୋଗୀର ପେଟରେ ଜମା ହୋଇଥିବା ଜଳ ସଂପୂର୍ଣ୍ଣ ଶେଷ ହୋଇଛି ଏବଂ ଜଣ୍ଡିସ୍ ସ୍ୱାଭାବିକ ହୋଇଛି ।

ପ୍ଲାଜମା ଏକ୍ସଚେଞ୍ଜ ଥେରାପି କ’ଣ ?
ପ୍ଲାଜମା ଏକ୍ସଚେଞ୍ଜ ଥେରାପିରେ ରୋଗୀର ପ୍ଲାଜମା ବାହାର କରି ସେହି ସ୍ଥାନରେ ଫ୍ଲୁଡ ଭଳି ଏଫଏପି, ନର୍ମାଲ ଲାଇନର ଟ୍ରାନ୍ସଫ୍ୟୁଜନ କରାଯାଏ । ରୋଗୀଙ୍କ ଅବସ୍ଥା ଅନୁଯାୟୀ ଏହା କରାଯାଏ । ଯେଉଁଥିପାଇଁ ରୋଗୀର ଶରୀରରେ ଥିବା କ୍ଷତିକାରକ ଆଣ୍ଟିବଡିଗୁଡିକ ବାହାର କରାଯାଇଥାଏ ଏବଂ ଏହାର ସ୍ଥାନରେ ସେମାନଙ୍କୁ ସାଧାରଣ ପରିଣାମ ଦିଆଯାଏ । ପ୍ଲାଜମାରେ ଅନେକ ବିଷାକ୍ତ ପଦାର୍ଥ ଅଛି ଯାହା ଲିଭରକୁ କ୍ଷତି ପହଞ୍ଚାଇପାରେ । କିନ୍ତୁ ପ୍ଲେକ୍ସରେ ପୁରା ପ୍ଲାଜମା ଅପସାରିତ ହୋଇଛି, ତେଣୁ ଏହା ଡାଏଲିସିସ୍ ତୁଳନାରେ ଏକ ଉତ୍ତମ ଉପାୟ ଭାବରେ ଉଭା ହୋଇଛି ।

ଏହି ଚିକିତ୍ସା କେତେ ଖର୍ଚ୍ଚ ହୋଇପାରେ ?
ଡକ୍ଟର ରଂଜନ କହିଛନ୍ତି ଯେ, ପ୍ରତ୍ୟେକ ଚିକିତ୍ସାର ମୂଲ୍ୟ ୩୦,୦୦୦ ଟଙ୍କା ଏବଂ ରକ୍ତଦାତାଙ୍କର ମଧ୍ୟ ଆବଶ୍ୟକ ରହିଛି । ସେ କହିଛନ୍ତି ଯେ, ଯଦି ପ୍ରଥମ ଚିକିତ୍ସା ଠାରୁ ସକରାତ୍ମକ ପ୍ରତିକ୍ରିୟା ଆସେ ତେବେ ହାରାହାରି ୩ ଟି ଅଧିବେଶନ କରାଯାଏ । ତଥାପି ସମସ୍ତ ରୋଗୀଙ୍କ ପାଇଁ କେବଳ ୩ ଟି ଅଧିବେଶନ ରହିବା ଜରୁରୀ ନୁହେଁ । କେତେକ ରୋଗୀ ହୁଏତ ଅଧିକ ଅଧିବେଶନ ଆବଶ୍ୟକ କରିପାରନ୍ତି ଯେପରି ଏହି ରୋଗୀ ଯକୃତ ବିଫଳତାରେ ପୀଡିତ ୫ ଟି ଅଧିବେଶନ ଆବଶ୍ୟକ କରନ୍ତି । ତଥାପି, ଏହା ଲିଭର ଟ୍ରନ୍ସପ୍ଲାଣ୍ଟ ଅପେକ୍ଷା ବହୁତ ଶସ୍ତା ।