ଅଙ୍ଗଦାନକୁ କାହିଁକି କୁହାଯାଏ ମହାଦାନ, ପ୍ରଥମେ କିଏ କରିଥିଲେ ଅଙ୍ଗଦାନ, ଆଉ କେଉଁ ଅଙ୍ଗ…

ଓଡ଼ିଶାଭାସ୍କର: କୁହାଯାଏ ଯେ ସବୁଠାରୁ ବଡ଼ ଦାନ ହେଉଛି ଜ୍ଞାନର ଦାନ। କିନ୍ତୁ ବର୍ତ୍ତମାନ ଆଉ ଏକ ଦାନ ମଧ୍ୟ ଅଛି ଯାହାକୁ ମହାଦାନ ବୋଲି କୁହାଯାଏ।  ଆଜି ସାରା ବିଶ୍ୱରେ ‘ବିଶ୍ୱ ଅଙ୍ଗ ଦାନ ଦିବସ’ ପାଳନ କରାଯାଉଛି।

ଏହି ଦିବସର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ହେଉଛି ଅଙ୍ଗଦାନର ଗୁରୁତ୍ୱ ବିଷୟରେ ଲୋକଙ୍କୁ ସଚେତନ କରିବା ଏବଂ ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ଉଦ୍ୟମ କିପରି ଅନେକ ଜୀବନକୁ ନୂଆ ଜୀବନ ଦେଇପାରେ ତାହା ବୁଝାଇବା।

ପ୍ରତିବର୍ଷ ଭାରତରେ ଲକ୍ଷ ଲକ୍ଷ ଲୋକ ଅଛନ୍ତି ଯେଉଁମାନଙ୍କର ଲିଭର, କିଡନୀ, ହାର୍ଟ କିମ୍ୱା ଆଖି ଭଳି ଅଙ୍ଗର ଅତ୍ୟନ୍ତ ଆବଶ୍ୟକତା ରହିଛି। କିନ୍ତୁ ସମୟ ମଧ୍ୟରେ ଡୋନର ନ ମିଳିବା ଯୋଗୁଁ ସେମାନେ ଜୀବନ ଯୁଦ୍ଧରେ ହାରିଯାଉଛନ୍ତି।

ଯେତେବେଳେ କି ଜଣେ ବ୍ରେନ୍ ଡେଡ୍ ବ୍ୟାକ୍ତିଙ୍କ ଅଙ୍ଗ ପ୍ରାୟ ଆଠ ଜଣଙ୍କ ଜୀବନ ବଞ୍ଚାଇ ପାରିବ। ହେଲେ ଏବେ ବି ଲୋକମାନେ ଏଥିପ୍ରତି ଯତ୍ନବାନ ନାହାନ୍ତି। ତେଣୁ ବିଶ୍ୱ ଅଙ୍ଗଦାନ ଦିବସ ମାଧ୍ୟମରେ ଲୋକଙ୍କୁ ସଚେତନ କରାଯାଉଛି।

ପ୍ରଥମ ବ୍ୟକ୍ତି କିଏ ନିଜ ଶରୀର ଦାନ କରିଥିଲେ: ଯଦି ଆମେ ପ୍ରଥମ ଡୋନରଙ୍କ ବିଷୟରେ କଥା ହେବା ତେବେ କୁହାଯାଏ ଯେ ମହର୍ଷି ଦଧିଚି, ଯିଏ ମାନବ କଲ୍ୟାଣ ପାଇଁ ତାଙ୍କ ଶରୀରର ଅସ୍ଥି ଦାନ କରିଥିଲେ।

ଏହି ଦାନ ଦେବତାମାନଙ୍କ ପାଇଁ ବଜ୍ର (ଏକ ଶକ୍ତିଶାଳୀ ଅସ୍ତ୍ର) ତିଆରି କରିବା ପାଇଁ କରାଯାଇଥିଲା, ଯାହା ଦ୍ଵାରା ସେମାନେ ରାକ୍ଷସମାନଙ୍କୁ ପରାସ୍ତ କରିପାରିବେ। ତେଣୁ ଦଧିଚିଙ୍କୁ ସର୍ବଶ୍ରେଷ୍ଠ ଅଙ୍ଗ ଦାତା ଭାବରେ ଜଣାଯାଏ।

ହିନ୍ଦୁ ପୁରାଣରେ ଦଧିଚିଙ୍କ କାହାଣୀ ପ୍ରସିଦ୍ଧ। ଋଷି ଦଧିଚି ତାଙ୍କର ଅସ୍ଥି ଦାନ କରିଥିଲେ କାରଣ ଦେବତାମାନେ ତାଙ୍କୁ କହିଥିଲେ ଯେ ତାଙ୍କ ହାଡ଼ରୁ ତିଆରି ବଜ୍ର କେବଳ ଶକ୍ତିଶାଳୀ ରାକ୍ଷସ ବୃତ୍ରାସୁରକୁ ମାରିପାରିବ। ଏହି କାହାଣୀ ଅଙ୍ଗ ଦାନ ଏବଂ ଦାନର ଗୁରୁତ୍ୱକୁ ଦର୍ଶାଏ। ଦଧିଚିଙ୍କ କାହାଣୀ ଆଜି ମଧ୍ୟ ଲୋକଙ୍କୁ ଅଙ୍ଗ ଦାନ କରିବାକୁ ପ୍ରେରଣା ଦିଏ।

ପ୍ରଥମ ଡୋନର କିଡନୀ ଦାନ କରିଥିଲେ: ତେବେ ଏହା ପ୍ରଥମ ଅଙ୍ଗଦାନର କିମ୍ବଦନ୍ତୀ ଥିଲା। ଏବେ ଆସନ୍ତୁ ଜାଣିବା କିଏ ପ୍ରଥମେ ଅଙ୍ଗଦାନ କରିଥିଲେ।

ଏକ ରିପୋର୍ଟ ଅନୁଯାୟୀ ଅଙ୍ଗଦାନ କରିଥିବା ପ୍ରଥମ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ନାମ ରୋନାଲ୍ଡ ଲି ହେରିକ ଥିଲା। ଯିଏ ୧୯୫୪ ମସିହାରେ ତାଙ୍କ ଜାଆଁଳା ଭାଇଙ୍କୁ ତାଙ୍କର କିଡନୀ ଦାନ କରିଥିଲେ ଏବଂ ଏହା PACE ହସ୍ପିଟାଲରେ ସଫଳତାର ସହିତ ପ୍ରତିରୋପଣ କରାଯାଇଥିଲା ଏବଂ ଏହି ପ୍ରତିରୋପଣ ଡକ୍ଟର ଜୋସେଫ ମୁରେଙ୍କ ଦ୍ୱାରା କରାଯାଇଥିଲା।

ଏହି ପ୍ରକାରେ ୧୯୫୪ ମସିହାରେ ପ୍ରତିରୋପଣ କରାଯାଇଥିବା ପ୍ରଥମ ଅଙ୍ଗ କିଡନୀ ଥିଲା। ପ୍ରଥମ ମାନବ ଅଙ୍ଗ ଯାହା ସଫଳତାର ସହିତ ପ୍ରତିରୋପଣ କରାଯାଇଥିଲା।

ପ୍ରଥମେ କିଏ ପ୍ରତିରୋପଣ କରିଥିଲେ: ପରବର୍ତ୍ତୀ କିଡନୀ, ହାର୍ଟ ଏବଂ ଅଗ୍ନାଶୟ ପ୍ରତିରୋପଣ ୧୯୬୦ ଦଶକର ଶେଷ ସୁଦ୍ଧା ସଫଳତାର ସହିତ କରାଯାଇଥିଲା।

ଯେତେବେଳେ ଫୁସଫୁସ ଏବଂ ଅନ୍ତନଳୀ ଅଙ୍ଗ ପ୍ରତିରୋପଣ ପ୍ରକ୍ରିୟା ୧୯୮୦ ଦଶକରେ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା। UNOS ଅନୁଯାୟୀ, ଥମାସ୍ ଅର୍ଲ ଷ୍ଟାରଜଲ୍ (ମାର୍ଚ୍ଚ ୧୧, ୧୯୨୬- ମାର୍ଚ୍ଚ ୪, ୨୦୧୭) ଜଣେ ଆମେରିକୀୟ ଚିକିତ୍ସକ, ଗବେଷକ ଏବଂ ଅଙ୍ଗ ପ୍ରତିରୋପଣ ବିଶେଷଜ୍ଞ ଥିଲେ।

ସେ ପ୍ରଥମ ମାନବ ଯକୃତ ପ୍ରତିରୋପଣ କରିଥିଲେ ଏବଂ ତାଙ୍କୁ “ଆଧୁନିକ ଅଙ୍ଗ ପ୍ରତିରୋପଣର ପିତା” ବୋଲି କୁହାଯାଉଥିଲା।

ପ୍ରଥମ ପ୍ରତିରୋପଣ ସହଜ ନଥିଲା: ୧୯୫୦ ଦଶକର ମଧ୍ୟଭାଗରୁ ୧୯୭୦ ଦଶକର ପ୍ରାରମ୍ଭ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ, ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ପ୍ରତିରୋପଣ ହସ୍ପିଟାଲ ଏବଂ ଅଙ୍ଗ କ୍ରୟ ସଂଗଠନଗୁଡ଼ିକ ଅଙ୍ଗ ପୁନରୁଦ୍ଧାର ଏବଂ ପ୍ରତିରୋପଣର ସମସ୍ତ ଦିଗକୁ ପରିଚାଳନା କରୁଥିଲେ।

ଯଦି କୌଣସି ଅଙ୍ଗ ଦାତାଙ୍କ ସ୍ଥାନୀୟ ଡାକ୍ତରଖାନାରେ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଇପାରୁନଥିଲା, ତେବେ ଅନ୍ୟତ୍ର ଉପଯୁକ୍ତ ଅଙ୍ଗ ଖୋଜିବା ପାଇଁ କୌଣସି ବ୍ୟବସ୍ଥା ନଥିଲା।

ପ୍ରତିରୋପଣ ଟିମଗୁଡ଼ିକ ସମୟ ମଧ୍ୟରେ ଉପଯୁକ୍ତ ଗ୍ରହୀତାଙ୍କୁ ଖୋଜି ପାରି ନଥିବାରୁ ଅନେକ ଅଙ୍ଗ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଉନଥିଲା। ଏବେ ଆପଣ ନିଜର ଅଙ୍ଗ ଦାନ କରିପାରିବେ ଏବଂ ପ୍ରକ୍ରିୟା ମଧ୍ୟ ସହଜ।

ଆପଣ କିପରି ଅଙ୍ଗ ଦାନ କରିପାରିବେ:

କୌଣସି ସରକାରୀ କିମ୍ବା ବିଶ୍ୱସ୍ତ ସଂଗଠନର ୱେବସାଇଟ୍ ପରିଦର୍ଶନ କରନ୍ତୁ।

ସେଠାରୁ ଡୋନର ଫର୍ମ ଡାଉନଲୋଡ୍ କରନ୍ତୁ, ଏହା ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ମାଗଣା।

ଫର୍ମଟିକୁ ଭଲଭାବେ ପଢ଼ନ୍ତୁ ଏବଂ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ସୂଚନା ପୂରଣ କରନ୍ତୁ।

ଫର୍ମଟି ପାଇଁ ଦୁଇଜଣଙ୍କ ଦସ୍ତଖତ ଆବଶ୍ୟକ, ଯେଉଁମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ଜଣେ ଆପଣଙ୍କର ନିକଟ ସମ୍ପର୍କୀୟ ହେବା ଉଚିତ।

ଫର୍ମ ଦାଖଲ କରିବା ପରେ ଆପଣଙ୍କୁ ପଞ୍ଜୀକୃତ କରାଯିବ ଏବଂ ଆପଣଙ୍କୁ ଏକ ଡୋନର କାର୍ଡ ପ୍ରଦାନ କରାଯିବ।

ଏହି କାର୍ଡଟି ଡାକ ଯୋଗେ ଆପଣଙ୍କ ଠିକଣାକୁ ପଠାଯିବ। ଏହାକୁ ଆପଣଙ୍କ ପାଖରେ ସୁରକ୍ଷିତ ରଖନ୍ତୁ।

ଆପଣଙ୍କ ପରିବାର ଏବଂ ନିକଟତମ ଲୋକଙ୍କୁ ନିଶ୍ଚିତ ଭାବରେ ଜଣାନ୍ତୁ ଯେ ଆପଣ ଅଙ୍ଗଦାନ ପାଇଁ ପଞ୍ଜିକରଣ କରିଛନ୍ତି, ଯାହା ଦ୍ଵାରା ସେମାନେ ସଠିକ୍ ସମୟରେ ହସ୍ପିଟାଲକୁ ଜଣାଇପାରିବେ।

ଯଦିଓ କେହି ପୂର୍ବରୁ ପଞ୍ଜୀକରଣ କରିନାହାଁନ୍ତି, ମୃତ୍ୟୁ ପରେ ଅଙ୍ଗଦାନ ସମ୍ଭବ। ଏଥିପାଇଁ ପରିବାରର ଅନୁମତି ଆବଶ୍ୟକ।