ମୂଲ୍ୟହୀନ ଡିଗ୍ରୀ କାରଣରୁ ଭାରତରେ ବଢୁଛି ବେରୋଜଗାରୀ, ବିକାଶର ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ପର୍ଯ୍ୟାୟରେ ପ୍ରଭାବିତ ହେଉଛି ଅର୍ଥନୀତି
ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ଭାରତର ୧୧୭ ବିଲିୟନ ଡଲାରର ଶିକ୍ଷା ଶିଳ୍ପରେ ବ୍ୟବସାୟ ଦ୍ରୁତ ଗତିରେ ବୃଦ୍ଧି ପାଇବାରେ ଲାଗିଛି ଏବଂ ନୂତନ କଲେଜ ସଂଖ୍ୟା ମଧ୍ୟ ଦ୍ରୁତ ଗତିରେ ବୃଦ୍ଧି ପାଉଛି। ଏହା ସତ୍ତ୍ୱେ ହଜାର ହଜାର ଯୁବକ ଯୁବତୀ ସୀମିତ କିମ୍ବା ବିନା କୌଣସି ଦକ୍ଷତା ସହିତ ସ୍ନାତକ ଡିଗ୍ରୀ ହାସଲ କରୁଛନ୍ତି। ଭାରତ ବର୍ତ୍ତମାନ ବିଶ୍ୱର ଦ୍ରୁତତମ ବିକଶିତ ଦେଶ, ତେଣୁ ବିକାଶର ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ପର୍ଯ୍ୟାୟରେ ଏହି ପରିସ୍ଥିତି ଅର୍ଥନୀତିକୁ ଦୁର୍ବଳ କରୁଛି।
ଭାରତରେ ଆଗକୁ ବଢିବାକୁ ଚାହୁଁଥିବା କିଛି ଯୁବକ ଚାକିରି ପାଇବା ଆଶାରେ ଦୁଇ କିମ୍ବା ତିନି ଡିଗ୍ରୀ ମଧ୍ୟ କରୁଛନ୍ତି। ଆଜିକାଲି ଭାରତରେ ଛୋଟ ଆପାର୍ଟମେଣ୍ଟ କିମ୍ବା ବଜାରରେ ଦୋକାନ ଭିତରେ ଚାଲୁଥିବା କଲେଜ ପ୍ରତି ଯୁବକମାନେ ଆକର୍ଷିତ ହେଉଛନ୍ତି। କାରଣ ବିନା କ୍ଳାସ ଏବଂ ପଢ଼ାରେ ସେମାନଙ୍କୁ ଡିଗ୍ରୀ ମିଳିଯିବ। ଏହା ସହିତ ସମ୍ପୃକ୍ତ ଅନୁଷ୍ଠାନମାନେ ପଢ଼ା ପରେ ଚାକିରି ଦେବାର ପ୍ରତିଶୃତି ମଧ୍ୟ ଦେଉଛନ୍ତି। ଏଭଳି ଲୋଭନୀୟ ପ୍ରତିଶୃତି ଦେଇ ସେମାନେ ରାଜପଥ କଡରେ ବିଲବୋର୍ଡ ମଧ୍ୟ ଲଗାଯାଉଛନ୍ତି।
ଏହା ଭାରତରେ ବର୍ତ୍ତମାନ ଏକ ଅଦ୍ଭୁତ ପରିସ୍ଥିତି। ଗୋଟିଏ ପଟେ ଭାରତର ସର୍ବୋଚ୍ଚ ଟେକ୍ନୋଲୋଜି (ଆଇଟି) ଏବଂ ମ୍ୟାନେଜମେଣ୍ଟ ଇନଷ୍ଟିଚ୍ୟୁଟଗୁଡିକ ଆଲଫାବେଟ ସିଇଓର ସୁନ୍ଦର ପିଚାଇ ଏବଂ ମାଇକ୍ରୋସଫ୍ଟର ସତ୍ୟ ନାଡେଲାଙ୍କ ପରି ବିଶ୍ୱ ବ୍ୟବସାୟ ନେତାମାନଙ୍କୁ ସୃଷ୍ଟି କରିଛନ୍ତି। ଅନ୍ୟ ପଟେ, ଦେଶରେ ଏବେ ହଜାର ହଜାର ଛୋଟ ବେସରକାରୀ କଲେଜ ଅଛି ଯେଉଁଥିରେ ନିୟମିତ କ୍ଲାସ୍ ନାହିଁ, ଖରାପ ତାଲିମପ୍ରାପ୍ତ ଅଧ୍ୟାପକ ନିଯୁକ୍ତି ହୋଇ ସେଠାରେ ପାଠ ପଢ଼ାଉଛନ୍ତି, ଏହା ଶୀତ ସେମାନେ ପୁରୁଣା ପାଠ୍ୟକ୍ରମ ବ୍ୟବହାର କରନ୍ତି ଏବଂ ଦୁଇ ଡଜନରୁ ଅଧିକ ଛାତ୍ର ଏବଂ ବିଶେଷଜ୍ଞଙ୍କ ଅନୁଯାୟୀ କୌଣସି ବ୍ୟବହାରିକ ଅଭିଜ୍ଞତା କିମ୍ବା ଚାକିରି ସ୍ଥାନ ପ୍ରଦାନ କରନ୍ତି ନାହିଁ।
ସମଗ୍ର ବିଶ୍ୱରେ ଛାତ୍ରମାନେ ବର୍ତ୍ତମାନ ଏକ ଡିଗ୍ରୀର ମୂଲ୍ୟ ଏବଂ ଏହାର ଉପଯୋଗୀତା ବିଷୟରେ ଅଧିକ ଚିନ୍ତା କରୁଛନ୍ତି। ଆମେରିକାରେ ମଧ୍ୟ ଉଚ୍ଚଶିକ୍ଷା ଉପରେ ବିବାଦ ବିତର୍କ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଛି। ଅନେକ ଲାଭକାରୀ ଅନୁଷ୍ଠାନ ମଧ୍ୟ ସରକାରୀ ତଦନ୍ତର ସମ୍ମୁଖୀନ ହୋଇଛନ୍ତି। ତେବେ ସମାନ ସମୟରେ ବିନା କୌଣସି ପ୍ରଶ୍ନରେ ଭାରତରେ ଶିକ୍ଷା କ୍ଷେତ୍ରର ଜଟିଳତା ଦ୍ରୁତ ଗତିରେ ବୃଦ୍ଧି ପାଉଛି।
ନିକଟରେ ପ୍ରକାଶ ପାଇଥିବା କେତେ ଆକଳନ ଅନୁଯାୟୀ, ଭାରତ ହେଉଛି ପୃଥିବୀର ସବୁଠାରୁ ଜନବହୁଳ ଦେଶ। ଏଠାରେ ସରକାର ନିୟମିତ ଭାବେ ଅନ୍ୟ ଦେଶ ଅପେକ୍ଷା ଯୁବକମାନଙ୍କ ଉପରେ ଅଧିକ ଧ୍ୟାନ ଦିଅନ୍ତି। ପ୍ରତିଭା ମୂଲ୍ୟାଙ୍କନ ସଂସ୍ଥା ହ୍ୱିବକ୍ସ ଦ୍ୱାରା କରାଯାଇଥିବା ଏକ ଅଧ୍ୟୟନ ଅନୁଯାୟୀ, ଶିକ୍ଷା ବ୍ୟବସ୍ଥାରେ ତ୍ରୁଟି ହେତୁ ଭାରତର ସମସ୍ତ ସ୍ନାତକ ଅର୍ଦ୍ଧେକ ବେକାର ଅଛନ୍ତି।
ଅନେକ ବ୍ୟବସାୟୀଙ୍କ କହିବା ମୁତାବକ ଶିକ୍ଷାର ମିଶ୍ରିତ ଗୁଣ ଯୋଗୁଁ ଅନେକ ଭାରତୀୟ ଯୁବକ ଆଜିର ଦିନରେ ନିଯୁକ୍ତି ପାଇଁ ସଂଘର୍ଷ କରୁଛନ୍ତି। ଯେଉଁ କାରଣରୁ ଭାରତରେ ଆଜି ବେକାରୀ ହାର ୭% ରେ ପହଂଚିଛି। ବର୍ତ୍ତମାନ ଭାରତ ସରକାର ଚୀନ୍ରୁ ବିଦେଶୀ ଉତ୍ପାଦକ ଏବଂ ନିବେଶକଙ୍କୁ ଆକର୍ଷିତ କରିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରୁଥିବାବେଳେ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ନରେନ୍ଦ୍ର ମୋଦୀଙ୍କ ପାଇଁ ଶିକ୍ଷା ମଧ୍ୟ ଏକ ପୁରୁଣା ସମସ୍ୟା ପାଲଟିଛି। ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ମୋଦୀ ତାଙ୍କ ନିର୍ବାଚନୀ ଭାଷଣରେ ଲକ୍ଷ ଲକ୍ଷ ନିଯୁକ୍ତି ସୃଷ୍ଟି କରିବାକୁ ଶପଥ ନେଇଥିଲେ ଏବଂ ୨୦୨୪ ମସିହାରେ ହେବାକୁ ଥିବା ଜାତୀୟ ନିର୍ବାଚନ ପୂର୍ବରୁ ଏହି ପ୍ରସଙ୍ଗକୁ ନେଇ ବିତର୍କ ହେବାର ସମ୍ଭାବନା ରହିଛି।
MG ମୋଟର ଇଣ୍ଡିଆର ମାନବ ସମ୍ବଳ ନିର୍ଦ୍ଦେଶକ ୟଶୱିନ୍ଦର ପାଟିଆଲ କୁହନ୍ତି ଯେ ଶିଳ୍ପ ପାଇଁ ଆବଶ୍ୟକ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ସ୍କିଲ୍ ସେଟ୍ ବର୍ତ୍ତମାନ ବଜାରରେ ସହଜରେ ଉପଲବ୍ଧ ନ ଥିବାରୁ ଆମେ ନିଯୁକ୍ତିରେ ଏକ ଆହ୍ୱାନର ସମ୍ମୁଖୀନ ହେଉଛୁ। ମାନବ ସମ୍ବଳ ସଂସ୍ଥା SHL ଦ୍ୱାରା ହୋଇଥିବା ଏକ ଅଧ୍ୟୟନରୁ ଜଣାପଡିଛି ଯେ, ଭାରତରେ ପ୍ରତିବର୍ଷ ଡିଗ୍ରୀ ହାସଲ କରୁଥିବା ଯୁବକ ଯୁବତୀ ମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ଷ୍ଟାର୍ଟ-ଅପରେ ସଫ୍ଟୱେୟାର ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ ଚାକିରିରେ ନିୟୋଜିତ ହେବା ପାଇଁ କେବଳ ୩.୮% ଇଞ୍ଜିନିୟରଙ୍କର ଦକ୍ଷତା ଅଛି।
ଅନ୍ୟପଟେ ଦିଲ୍ଲୀ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟର ଶିକ୍ଷା ବିଭାଗର ପୂର୍ବତନ ଡିନ୍ ତଥା କେନ୍ଦ୍ର ସରକାରଙ୍କୁ ମାର୍ଗଦର୍ଶନ କରୁଥିବା କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ଉପଦେଷ୍ଟା ବୋର୍ଡର ପୂର୍ବତନ ସଦସ୍ୟ ଅନିଲ ସାଦଗୋପାଲ କହିଛନ୍ତି ଯେ, ତଥାକଥିତ ଡିଗ୍ରୀକୁ ମୂଲ୍ୟହୀନ ବୋଲି କହିବା ଏକ ଅବନତି ହେବ। “ଯେତେବେଳେ ପ୍ରତିବର୍ଷ ଲକ୍ଷ ଲକ୍ଷ ଯୁବକ ବେକାର ହୋଇଥାନ୍ତି, ସେତେବେଳେ ସମଗ୍ର ସମାଜ ଅସ୍ଥିର ହୋଇଯାଏ।”
ତେବେ ବର୍ତ୍ତମାନ ସମୟରେ, ଆଜିର ପିଢ଼ି ପାଇଁ କାମ ଖୋଜିବା ଏକ ଚ୍ୟାଲେଞ୍ଜ ଭାବେ ଉଭା ହୋଇଛି। ବେରୋଜଗାର ହେଉଛି ଏକ ଟିକ୍ ଟାଇମ୍ ବୋମା କାରଣ ଦେଶର ଏକ ତୃତୀୟାଂଶ ଯୁବକ କାମ କରୁନାହାଁନ୍ତି, ଅଧ୍ୟୟନ କରନ୍ତି ନାହିଁ କିମ୍ବା ତାଲିମ ନେଉନାହାଁନ୍ତି ବୋଲି ବିଶ୍ୱ ବ୍ୟାଙ୍କ କହିଛି। ଯାହାଦ୍ୱାରା କେତେକ ଅପରାଧ ଏବଂ ହିଂସା ଆଡକୁ ଆକର୍ଷିତ ହେଉଛନ୍ତି। ଗତ ବର୍ଷ ଅଗ୍ନିବୀର ଯୋଜନା ସରକାର ଆଣିବା ପରେ କ୍ରୋଧିତ ଯୁବପିଢ଼ିମାନେ ଚାକିରିର ଆଶଙ୍କା ସମ୍ମୁଖୀନ ହୋଇ ରେଳ ଚଳାଚଳ ଏବଂ ରାଜପଥକୁ ଅବରୋଧ କରିଥିଲେ, ଏପରିକି କିଛି ଟ୍ରେନରେ ନିଆଁ ଲଗାଇ ଦେଇଥିଲେ।