ଓଡ଼ିଶାର ଏହି ମହାଦେବ ମନ୍ଦିର ଘୋଷଣା ହେଲା ASI ସୁରକ୍ଷିତ ସ୍ମାରକୀ
ଭୁବନେଶ୍ୱର: ଭାରତୀୟ ପୁରାତତ୍ତ୍ୱ ସର୍ବେକ୍ଷଣ (ଏଏସଆଇ) ଖୋର୍ଦ୍ଧା ଜିଲ୍ଲାର ବାଣପୁର ବ୍ଲକ ଅନ୍ତର୍ଗତ ପୁଞ୍ଜିଆମା ଗ୍ରାମରେ ଅବସ୍ଥିତ ୬ଷ୍ଠ ଶତାବ୍ଦୀରେ ନିର୍ମିତ ସ୍ୱପ୍ନେଶ୍ୱର ମହାଦେବ ମନ୍ଦିରକୁ ସୁରକ୍ଷିତ ସ୍ମାରକୀ ଭାବେ ଘୋଷଣା କରିଛି। ଏହି ଶିବ ମନ୍ଦିରଟି ଓଡ଼ିଶାର ପୁରାତନ ସ୍ଥାପତ୍ୟ ଓ ଆଧ୍ୟାତ୍ମିକ ଐତିହ୍ୟର ଏକ ବିରଳ ନିଦର୍ଶନ ବୋଲି ବିବେଚନା କରାଯାଏ।
ଏଏସଆଇ ପକ୍ଷରୁ ଜୁଲାଇ ୨ ତାରିଖରେ ଜାରି ହୋଇଥିବା ଏକ ଗେଜେଟ ବିଜ୍ଞପ୍ତିରେ କୁହାଯାଇଛି, “ପୁରାତନ ସ୍ମାରକୀ ଓ ପୁରାତତ୍ତ୍ୱ ସ୍ଥଳ ଏବଂ ଅବଶେଷ ଆଇନ, ୧୯୫୮ ଅନୁଯାୟୀ, କେନ୍ଦ୍ର ସରକାର ଏହି ପୁରାତନ ସ୍ମାରକୀକୁ ଜାତୀୟ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ସ୍ମାରକୀ ଭାବେ ଘୋଷଣା କରୁଛନ୍ତି।”
ଓଡ଼ିଶାର ଆଇନ ମନ୍ତ୍ରୀ ତଥା ଦେବୋତ୍ତର ବିଭାଗର ଦାୟିତ୍ୱରେ ଥିବା ପୃଥ୍ୱୀରାଜ ହରିଚନ୍ଦନ ଏହି ପଦକ୍ଷେପ ପାଇଁ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ନରେନ୍ଦ୍ର ମୋଦୀ, ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ମୋହନ ଚରଣ ମାଝୀ, କେନ୍ଦ୍ର ମନ୍ତ୍ରୀ ଧର୍ମେନ୍ଦ୍ର ପ୍ରଧାନ, ଗଜେନ୍ଦ୍ର ସିଂ ଶେଖାୱତ ଏବଂ ଜି. କିଶନ ରେଡ୍ଡୀଙ୍କୁ କୃତଜ୍ଞତା ଜଣାଇଛନ୍ତି। ଏକ୍ସରେ ଏକ ପୋଷ୍ଟରେ ହରିଚନ୍ଦନ କହିଛନ୍ତି ଯେ, ୧୯୭୭-୭୮ ମସିହାରେ ତାଙ୍କ ପିତା ବିଶ୍ୱଭୂଷଣ ହରିଚନ୍ଦନ, ଯିଏକି ସେତେବେଳେ ଓଡ଼ିଶାର ସଂସ୍କୃତି ମନ୍ତ୍ରୀ ଥିଲେ, ଏହି ମନ୍ଦିରର ରକ୍ଷଣାବେକ୍ଷଣ ଓ ସୁରକ୍ଷା ପାଇଁ ରାଜ୍ୟ ଦେବୋତ୍ତର ଆୟୋଗକୁ ଦାୟିତ୍ୱ ଦେଇଥିଲେ।
ତେବେ, ପରେ ଏହି ମନ୍ଦିର ଅବହେଳାର ଶିକାର ହୋଇଥିଲା। ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ମୋଦୀଙ୍କ କେନ୍ଦ୍ରରେ ଦାୟିତ୍ୱ ଗ୍ରହଣ ପରେ ଏଏସଆଇ ଏହି ମନ୍ଦିରର ଦାୟିତ୍ୱ ନେବା ପ୍ରକ୍ରିୟା ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲା। ୨୦୨୪ରେ ଓଡ଼ିଶାରେ ଦୁଇଗୁଣ ଇଞ୍ଜିନ ସରକାର ଗଠନ ପରେ, ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ଓ ଧର୍ମେନ୍ଦ୍ର ପ୍ରଧାନଙ୍କ ଅକ୍ଲାନ୍ତ ପ୍ରୟାସରେ ଏହି ପ୍ରକ୍ରିୟାକୁ ତ୍ୱରାନ୍ୱିତ କରାଯାଇଥିଲା। ଫଳସ୍ୱରୂପ, ଏଏସଆଇ ଏହାକୁ ଆନୁଷ୍ଠାନିକ ଭାବେ ସୁରକ୍ଷିତ ସ୍ମାରକୀ ଭାବେ ଘୋଷଣା କରିଛି।
ସ୍ୱପ୍ନେଶ୍ୱର ମହାଦେବ ମନ୍ଦିର ୬ଷ୍ଠ ଶତାବ୍ଦୀରେ ଶୈଳୋଦ୍ଭବ ରାଜବଂଶ ସମୟରେ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ ହୋଇଥିବା ବିଶ୍ୱାସ କରାଯାଏ, ଯାହା ଓଡ଼ିଶାର ପୁରାତନ ସାଂସ୍କୃତିକ ଓ ଆଧ୍ୟାତ୍ମିକ ଐତିହ୍ୟର ଏକ ମୂଲ୍ୟବାନ ସମ୍ପଦ ଅଟେ।