ବଡ଼ ନିଷ୍ପତି ନେଲେ ଓଡ଼ିଶା ସରକାର: ଦେଶରେ ପ୍ରଥମକରି ହେଲା ଏପରି କାମ
ଭୁବନେଶ୍ୱର: ଓଡିଶା ସରକାର ‘ଅଗ୍ନିଶମ କର୍ମଚାରୀ’ ଶବ୍ଦକୁ ‘ଅଗ୍ନିଶମ ବାହିନୀ’ରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ କରି ଲିଙ୍ଗ ନିରପେକ୍ଷ ଶବ୍ଦ ଗ୍ରହଣ କରିଛନ୍ତି। ଦେଶରେ ଏହା ପ୍ରଥମ ବୋଲି ସରକାରୀ କର୍ମଚାରୀ ଦାବି କରିଛନ୍ତି। ଗୃହ ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ ଅଧୀନରେ ଥିବା ଷ୍ଟାଣ୍ଡିଂ ଫାୟାର ଆଡଭାଇଜରୀ କମିଟି (SFAC) ର ସୁପାରିଶ ପରେ ରାଜ୍ୟମାନଙ୍କୁ ସେମାନଙ୍କ ଅଗ୍ନିଶମ ସେବା ବିଭାଗରେ ଲିଙ୍ଗ ନିରପେକ୍ଷ ପଦବୀ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ କରିବାକୁ ପରାମର୍ଶ ଦିଆଯାଇଛି। SFAC ର ସଦସ୍ୟ ଥିବା ମହାନିର୍ଦ୍ଦେଶକ (ଅଗ୍ନିଶମ ସେବା) ସୁଦର୍ଶନ ଷଡ଼ଙ୍ଗୀ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଦେଶରେ ଏହାକୁ ଗ୍ରହଣ କରିବାରେ ଓଡିଶା ସବୁଠୁ ଆଗରେ ରହିଛି। ଏହା ଲିଙ୍ଗଗତ ସମାନତା ଦିଗରେ ସରକାରଙ୍କ ଏକ ସ୍ୱାଗତଯୋଗ୍ୟ ପଦକ୍ଷେପ।
ଷଡ଼ଙ୍ଗୀ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଏହି ପରିବର୍ତ୍ତନ ଅଗ୍ନିଶମ ବିଭାଗରେ ଲିଙ୍ଗ ନିରପେକ୍ଷ ଶବ୍ଦ ପାଇଁ ବିଶ୍ୱ ମାନକ ସହିତ ସମାନ। ଏଭଳି ଲିଙ୍ଗ ନିରପେକ୍ଷ ଶବ୍ଦ ବିଦେଶରେ ବ୍ୟବହୃତ ହୁଏ। ନିକଟରେ ଓଡିଶା ଅଗ୍ନିଶମ ଏବଂ ଜରୁରୀକାଳୀନ ସେବା ରାଜ୍ୟ ସରକାରଙ୍କୁ ‘ଫାୟାରମ୍ୟାନ୍’, ‘ଫାୟାରମ୍ୟାନ୍ ଡ୍ରାଇଭର’, ‘ହେଲପର ଫାୟାରମ୍ୟାନ୍’ ଏବଂ ‘ଅଗ୍ରଣୀ ଫାୟାରମ୍ୟାନ୍’ ସମେତ ବିଭିନ୍ନ ପଦବୀର ଆଖ୍ୟା ପରିବର୍ତ୍ତନ କରିବାକୁ ଏକ ପ୍ରସ୍ତାବ ଦାଖଲ କରିଛି। ରାଜ୍ୟ ଗୃହ ବିଭାଗ ସୋମବାର ଏକ ବିଜ୍ଞପ୍ତି ଜାରି କରି ଓଡିଶା ଅଗ୍ନିଶମ ସେବା (ଗ୍ରୁପ୍ ସି ଅଧିକାରୀଙ୍କ ନିଯୁକ୍ତି ପଦ୍ଧତି ଏବଂ ସେବା ସର୍ତ୍ତ) ସଂଶୋଧନ ନିୟମ, ୨୦୨୫ ରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ କରିବାକୁ ଅନୁମତି ଦେଇଛି।
ବିଜ୍ଞପ୍ତିରେ ନୂତନ ପଦବୀ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ହୋଇଛି – ‘ଅଗ୍ନିଶମ ବାହିନୀ’ ‘ ଯାହା ଫାୟାରମ୍ୟାନ୍’କୁ ବଦଳାଇଥାଏ; ‘ଫାୟାରମ୍ୟାନ୍ ଡ୍ରାଇଭର’ ବଦଳରେ ‘ଅଗ୍ନି ନିର୍ବାପକ ଡ୍ରାଇଭର’, ‘ହେଲପର ଫାୟାରମ୍ୟାନ୍’ ବଦଳରେ ‘ହେଲପର ଫାୟାରଫାଇଟର୍’ ଏବଂ ‘ଅଗ୍ରଣୀ ଫାୟାରମ୍ୟାନ୍’ ବଦଳରେ ‘ଅଗ୍ରଣୀ ଅଗ୍ନିଶମ କର୍ମଚାରୀ’ ବ୍ୟବହାର ହେବ।
ସରକାରୀ ଅଧିକାରୀମାନେ ଦର୍ଶାଇଛନ୍ତି ଯେ ରାଜ୍ୟ ଆଇନରୁ ପୁରୁଷ ଉଚ୍ଚାରଣ ହଟାଇବା ଏବଂ ଲିଙ୍ଗ ନିରପେକ୍ଷ ଚାକିରି ଆଖ୍ୟା ଲାଗୁ କରିବା ବିଭାଗରେ ପାରମ୍ପାରିକ ଭାବରେ ପୁରୁଷ ସହ ଜଡିତ ଧାରଣାକୁ ଦୂର କରିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରିବ। ଗତ ବର୍ଷ ନଭେମ୍ବରରେ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ମୋହନ ଚରଣ ମାଜି ମହିଳା ଅଗ୍ନିଶମ କର୍ମଚାରୀଙ୍କୁ ନିଯୁକ୍ତି ଦେବା ପାଇଁ ଯୋଜନା ପ୍ରକାଶ କରିଥିଲେ।
ସୂତ୍ରରୁ ପ୍ରକାଶ ଯେ ଅଗ୍ନିଶମ ବିଭାଗ ଜୁଲାଇ ୨୦୧୮ ରେ ନିଯୁକ୍ତିରେ ୧୫% ମହିଳା ସଂରକ୍ଷଣ ପାଇଁ ପରାମର୍ଶ ଦେଇଥିଲା, କିନ୍ତୁ ଏହି ପ୍ରସ୍ତାବ ଅବାସ୍ତବ ରହିଥିଲା। “ଯଦିଓ ଓଡିଶା ପୋଲିସରେ ମହିଳାଙ୍କୁ ନିଯୁକ୍ତି ଦିଆଯାଉଛି, ତଥାପି ଅଗ୍ନିଶମ ସେବାରେ ନିଯୁକ୍ତି ସମୟରେ ସରକାର ଚିନ୍ତା କରିନାହାଁନ୍ତି କାରଣ ଅଗ୍ନି ନିର୍ବାପକ ଏକ ଶାରୀରିକ ଆହ୍ୱାନପୂର୍ଣ୍ଣ କାର୍ୟ୍ୟ ଅଟେ। ବର୍ତ୍ତମାନ ସୁଦ୍ଧା ଓଡିଶା ଅଗ୍ନିଶମ ସେବାରେ ପ୍ରାୟ ୫,୭୦୦ କର୍ମଚାରୀ ଅଛନ୍ତି, ସେମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ପ୍ରାୟ ୫୦୦ ମହିଳା ଅଛନ୍ତି, ଯେଉଁମାନେ କେବଳ ଅପରେସନ୍ ଏବଂ ପ୍ରଶାସନିକ ପକ୍ଷରେ କାର୍ୟ୍ୟ କରନ୍ତି।”
ସରକାରଙ୍କ ଅନୁଯାୟୀ ଅଗ୍ନିଶମ ବିଭାଗକୁ ମଜବୁତ କରିବା ପାଇଁ ବିଭିନ୍ନ ପଦକ୍ଷେପ ନିଆଯାଉଛି। ବିଭାଗର ସମ୍ପ୍ରସାରଣ ଏବଂ ଆଧୁନିକୀକରଣ ପାଇଁ ନିକଟରେ କେନ୍ଦ୍ର ୨୦୧.୧୦ କୋଟି ଟଙ୍କା ଆବଣ୍ଟନ କରିଥିବାବେଳେ ଏହି ସେବା ନବୀକରଣ ପାଇଁ ରାଜ୍ୟ ସରକାର ୩୯୪ କୋଟି ଟଙ୍କା ପ୍ରଦାନ କରିଛନ୍ତି।