କାହିଁକି ପାଳନ କରାଯାଏ ହୋଲି, ଜାଣନ୍ତୁ ହୋଲି ପର୍ବର ମହତ୍ତ୍ୱ

ହୋଲି ପର୍ବ ମୁଖ୍ୟତ ରଙ୍ଗର ପର୍ବ ଏବଂ ହିନ୍ଦୁ ଧର୍ମରେ ଏହି ଦିନର ବିଶେଷ ମହତ୍ତ୍ୱ ରହିଛି। ଭାରତରେ ହୋଲି ଦୁଇ ଦିନ ପାଇଁ ପାଳନ କରାଯାଏ, ଯେଉଁଥିରେ ହୋଲିକା ଦାହାନ୍ ପ୍ରଥମ ଦିନରେ ପାଳନ କରାଯାଏ ଯାହା ଛୋଟି ହୋଲି ଭାବରେ ମଧ୍ୟ ଜଣାଶୁଣା ଏବଂ ଦ୍ୱିତୀୟ ଦିନରେ ରଙ୍ଗର ପର୍ବ, ଯେଉଁଥିରେ ଲୋକମାନେ ଏକତ୍ର ହୋଇ ରଙ୍ଗ ଖେଳନ୍ତି ଏବଂ ଏହିଦିନର ଆନନ୍ଦ ଲାଭ କରନ୍ତି। ବହୁ ପୂର୍ବରୁ ହୋଲି କେବଳ ହିନ୍ଦୁ ଧର୍ମର ଏକ ପର୍ବ ଥିଲା କିନ୍ତୁ ବର୍ତ୍ତମାନ ଏହା ସମଗ୍ର ବିଶ୍ୱରେ ଏକ ପର୍ବ ପରି ପାଳନ କରାଯାଏ। ଏପରି ଅନେକ କାହାଣୀ ଅଛି ଯାହା ହୋଲିର ଉତ୍ପତ୍ତି ବିଷୟରେ ପୂର୍ବାନୁମାନ କରେ ଏବଂ ପୁରାଣଗୁଡ଼ିକ କାହାଣୀକୁ ବର୍ଣ୍ଣନା କରେ ଯାହା ମାନବଜାତିକୁ ଅଧିକ ରଙ୍ଗୀନ କରିବା ବିଷୟରେ କହିଥାଏ। ଭାରତର ଅନ୍ୟତମ ପ୍ରାଚୀନ ପର୍ବ ମଧ୍ୟରୁ ହୋଲି ଏକ ଉତ୍ସାହ ପର୍ବ ଭାବେ ଜଣାଶୁଣା।

ହୋଲି ହେଉଛି ସେହି ଦିନ ଯେତେବେଳେ ହୋଲିକା, ଯିଏ ଅଗ୍ନିରେ ଭାଙ୍ଗି ନ ଥିବାରୁ ଆଶୀର୍ବାଦ ପ୍ରାପ୍ତ ହୋଇଥିଲେ, ପ୍ରହ୍ଲାଦ ତାଙ୍କ କୋଳରେ ବସି ନିଆଁ ଭିତରକୁ ପ୍ରବେଶ କରିଥିଲେ। ସେହି ସମୟରେ ପ୍ରଭୁ ବିଷ୍ଣୁ ପ୍ରହ୍ଲାଦଙ୍କୁ ସାହାଯ୍ୟ କରିବାକୁ ଆସିଥିଲେ ଏବଂ ଫଳସ୍ୱରୂପ, ହୋଲି ନିଆଁରେ ଜଳି ଯାଇଥିଲେ ଏବଂ ପ୍ରହ୍ଲାଦଙ୍କର କୌଣସି କ୍ଷତି ହୋଇ ନଥିଲା। ପୁରାଣ ଗୁଡିକରେ ପ୍ରକୃତ ଘଟଣାଗୁଡ଼ିକର କାହାଣୀ ଯାହାକି ଆମ ପୂର୍ବଜଙ୍କ ସହିତ ଘଟିଥିଲା ​​ଯେଉଁମାନେ ଅନେକ ହଜାର ବର୍ଷ ପୂର୍ବେ ପୃଥିବୀରେ ବାସ କରିଥିଲେ। ସେଥିପାଇଁ ହୋଲିର ଇତିହାସ ପୁରାଣ ସହିତ ମଧ୍ୟ ଜଡିତ।

ଆମ ରାଜ୍ୟ ଓଡ଼ିଶାରେ ମଧ୍ୟ ଖୁବ ଧୁମଧାମରେ ହୋଲି ପାଳନ କରାଯାଇଥାଏ। ଓଡ଼ିଶାର ଉପକୂଳବର୍ତ୍ତୀ ଜିଲ୍ଲାଗୁଡ଼ିକରେ ଦୋଳ ପୂର୍ଣ୍ଣିମା ଏକ ଲୋକପ୍ରିୟ ପର୍ବ। ଏହି ପର୍ବରେ ପ୍ରଭୁ ଜଗନ୍ନାଥଙ୍କୁ ଦୋଳଗୋବିନ୍ଦଙ୍କ ନାମରେ ପୂଜା କରାଯାଏ। ଏହି ପର୍ବରେ ରାଧାକୃଷ୍ଣଙ୍କୁ ଏକ ମଣ୍ଡପ ଉପରକୁ ନିଆଯାଇଥାଏ । ସେଠାରେ ଝୁଲଣ ଉପରେ ଠାକୁରଙ୍କୁ ରଖି ପୂଜା କରାଯିବା ସହ ତାଙ୍କୁ ଅବିର ରଙ୍ଗ ଲଗାଯାଇ ଝୁଲଣରେ ଝୁଲା ଯାଇଥାଏ । ସାଧାରଣତଃ ଏହି ଯାତ୍ରା ୫ଦିନ ଧରି ଚାଲିଥାଏ । ତେବେ କେତେକ ସ୍ଥାନରେ ଏହା ଫାଲଗୁନ ମାସର ପୂର୍ଣ୍ଣିମା ଦିନ ଆରମ୍ଭ ହୋଇ ପାଞ୍ଚଦିନ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଚାଲିଥାଏ ତ କେଉଁ କେଉଁ ସ୍ଥାନରେ ପୂର୍ଣ୍ଣିମା ଦିନକୁ ପର୍ବର ଶେଷ ଦିବସ ରୂପେ ରଜଦୋଳ ନାମରେ ନାମିତ ହୋଇଥାଏ । ଦୋଳ ପୂଣ୍ଣିମାର ଠିକ ପର ଦିନ ହୋଲି ପର୍ବ ପାଳନ ହୋଇଥାଏ ।

ଭାରତରେ ହୋଲିକା ଦହନର କାହାଣୀ ଅନୁଯାୟୀ, ପ୍ରାଚୀନ କାଳରେ ଜଣେ ରାଜା ଥିଲେ ଯାହାର ନାମ ହିରଣ୍ୟକଶ୍ୟପ ଥିଲା। ତାଙ୍କ ପୁଅ ପ୍ରହ୍ଲାଦ ଭଗବାନ ବିଷ୍ଣୁଙ୍କର ଜଣେ ଭକ୍ତ ଥିଲେ ଏବଂ ବିଷ୍ଣୁଙ୍କ ଭକ୍ତିରେ ସେ ସର୍ବଦା ବ୍ୟସ୍ତ ରହୁଥିଲେ। ହିରଣ୍ୟକଶ୍ୟପ ଏହି ଜିନିଷକୁ ପସନ୍ଦ କରୁନଥିଲେ, ତେଣୁ ସେ ପ୍ରହ୍ଲାଦଙ୍କୁ ଅନେକ ଉପାୟରେ ହତ୍ୟା କରିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରିଥିଲେ। ଶେଷରେ, ସେ ତାଙ୍କ ଭଉଣୀ ହୋଲିକାଙ୍କୁ ପ୍ରହ୍ଲାଦଙ୍କ ସହ ନିଆଁରେ ପ୍ରବେଶ କରିବାକୁ କହିଥିଲେ, ଫଳସ୍ୱରୂପ ହୋଲିକାଙ୍କୁ ପୋଡି ଦିଆଯାଇଥିଲା ଏବଂ ଭକ୍ତ ପ୍ରହ୍ଲାଦ ଉଦ୍ଧାର ହୋଇଥିଲେ। ଏହା ପରେ, ହିରଣ୍ୟକଶ୍ୟପଙ୍କ ନିଷ୍ଠୁରତାକୁ ଶେଷ କରିବା ପାଇଁ ଭଗବାନ ବିଷ୍ଣୁ ନରସିଂହଙ୍କ ଅବତାର ଧାରଣ କରି ହିରଣ୍ୟକଶ୍ୟପଙ୍କୁ ବଦ୍ଧ କରିଥିଲେ। ସେବେଠାରୁ ହୋଲିକା ଦହନର ପରମ୍ପରା ଆରମ୍ଭ ହୋଇଛି ଏବଂ ହୋଲିକାର ନିଆଁରେ ଦୁଷ୍କର୍ମର ଅନ୍ତ ଘଟିବା ପରେ ପରଦିନ ସୁଖ ପାଳନ କରିବା ପାଇଁ ରଙ୍ଗ ଖେଳିବାର ଅଭ୍ୟାସ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା ।

ହୋଲିର ପର୍ବ ମୁଖ୍ୟତଃ ବସନ୍ତ ଋତୁ ଅର୍ଥାତ୍ ବସନ୍ତ ଅମଳ ସମୟରେ ପାଳନ କରାଯାଏ ଯାହା ଶୀତର ଶେଷକୁ ମଧ୍ୟ ଚିହ୍ନିତ କରିଥାଏ ଏବଂ ହିନ୍ଦୁ କ୍ୟାଲେଣ୍ଡର ଅନୁସାରେ, ଏହା ଫାଲଗୁନ ମାସରେ ପାଳନ କରାଯାଏ । ଏହି ପର୍ବ ଫାଲଗୁନ୍ ପୂର୍ଣ୍ଣିମା ତିଥିର ସନ୍ଧ୍ୟା ଠାରୁ ଆରମ୍ଭ ହୁଏ ଏବଂ ଦୁଇ ଦିନ ପାଇଁ ପାଳନ କରାଯାଏ । ହୋଲି ରଙ୍ଗ ହସର ପର୍ବ ଅଟେ । ଏହା ଭାରତର ଏକ ପ୍ରମୁଖ ତଥା ପ୍ରସିଦ୍ଧ ପର୍ବ, ଯାହା ବର୍ତ୍ତମାନ ସାରା ବିଶ୍ୱରେ ପାଳନ କରାଯାଉଛି । ଏହି ଦିନ ମନ୍ଦ ଉପରେ ଭଲର ବିଜୟର ପ୍ରତୀକ ଅଟେ । ଲୋକମାନେ ଏହି ଦିନ ଏକ ନିଆଁ ଜଳାଇ ଭଗବାନ ବିଷ୍ଣୁଙ୍କ ପ୍ରତି ଭକ୍ତ ପ୍ରହ୍ଲାଦଙ୍କ ଭକ୍ତିର ବିଜୟ ଉତ୍ସବ ପାଳନ କରନ୍ତି। ହିନ୍ଦୁ ପୁରାଣରେ ବିଶ୍ୱାସ କରାଯାଏ ଯେ, ହୋଲିର ପୂଜା ସମସ୍ତଙ୍କ ଘରେ ସମୃଦ୍ଧତା ଏବଂ ଧନ ଆଣିଥାଏ। ଲୋକମାନେ ବିଶ୍ୱାସ କରନ୍ତି ଯେ, ହୋଲି ପୂଜା କରିବା ପରେ ସେମାନେ ସମସ୍ତ ପ୍ରକାର ଭୟକୁ ଦୂର କରିପାରିବେ । ହୋଲିକା ଦହନର ପରଦିନକୁ ଧୁଲେଣ୍ଡି କୁହାଯାଏ ଯେଉଁଥିରେ ଅବିର-ଗୁଲାଲ ଇତ୍ୟାଦିରେ ହୋଲି ଖେଳ ଯାଏ।

ହୋଲି ସହିତ ଜଡିତ ବିଭିନ୍ନ କିମ୍ବଦନ୍ତୀ ଉତ୍ସବ ଲୋକମାନଙ୍କୁ ସତ୍ୟର ଶକ୍ତି ବିଷୟରେ ନିଶ୍ଚିତ କରେ କାରଣ ଏହି ସମସ୍ତ କିମ୍ବଦନ୍ତୀଗୁଡ଼ିକର ନୈତିକତା ହେଉଛି ମନ୍ଦ ଉପରେ ଭଲର ଚରମ ବିଜୟ। ହିରଣ୍ୟକଶ୍ୟପ ଏବଂ ପ୍ରହ୍ଲାଦଙ୍କ କିମ୍ବଦନ୍ତୀ ମଧ୍ୟ ସୂଚାଇ ଦେଇଛି ଯେ, ପ୍ରଭୁ ସର୍ବଦା ତାଙ୍କର ପ୍ରକୃତ ଭକ୍ତଙ୍କୁ ନିଜ ଆଶ୍ରୟସ୍ଥଳୀରେ ନେଇଥିବାରୁ ପ୍ରଭୁଙ୍କ ପ୍ରତି ଅତ୍ୟଧିକ ଭକ୍ତି ଫଳ ଦେଇଥାଏ। ଏହି ସମସ୍ତ ଲୋକମାନଙ୍କୁ ନିଜ ଜୀବନରେ ଏକ ଭଲ ଆଚରଣ ଅନୁସରଣ କରିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରେ ଏବଂ ସତ୍ୟବାଦୀ ଗୁଣରେ ବିଶ୍ୱାସ କରେ। ହୋଲି ଲୋକମାନଙ୍କୁ ସତ୍ୟବାଦୀ ଏବଂ ସଚ୍ଚୋଟ ହେବାର ଗୁଣରେ ବିଶ୍ୱାସ କରିବାକୁ ଏବଂ ମନ୍ଦ ବିରୁଦ୍ଧରେ ଲଢ଼ିବାକୁ ସାହାଯ୍ୟ କରେ । ଅଧିକନ୍ତୁ, ହୋଲି ବର୍ଷର ଏକ ସମୟରେ ପାଳନ କରାଯାଏ ଯେତେବେଳେ କ୍ଷେତଗୁଡିକ ପୂର୍ଣ୍ଣ ଫୁଲ ଏବଂ ଫସଲରେ ପରିପୂର୍ଣ୍ଣ ଥାଏ ଏବଂ ଲୋକମାନେ ଭଲ ଅମଳ ପାଇଁ ଅପେକ୍ଷା କରନ୍ତି। ଏହା ଲୋକମାନଙ୍କୁ ହୋଲିର ଆତ୍ମାରେ ଆନନ୍ଦ, ଉପଭୋଗ ଏବଂ ବୁଡ଼ ପକାଇବା ପାଇଁ ଏକ ଉତ୍ତମ କାରଣ ଦେଇଥାଏ।