ମୁମ୍ବାଇ: ସେକ୍ୟୁରିଟିଜ୍ ଆଣ୍ଡ୍ ଏକ୍ସଚେଞ୍ଜ ବୋର୍ଡ ଅଫ୍ ଇଣ୍ଡିଆ (ଏସ୍ଇବିଆଇ) ର ଏକ ରିପୋର୍ଟ ଅନୁଯାୟୀ, ୨୦୨୪-୨୫ ଆର୍ଥିକ ବର୍ଷରେ ଫ୍ୟୁଚର୍ସ ଆଣ୍ଡ୍ ଅପ୍ସନ୍ସ (ଏଫ୍ଆଣ୍ଡ୍ଓ) ଟ୍ରେଡିଂରେ ୯୧ ପ୍ରତିଶତ ରିଟେଲ ନିବେଶକଙ୍କୁ ବଡ଼ ଧରଣର ନୁକସାନ ହୋଇଛି। ଏହି ଅଧ୍ୟୟନରେ ଦର୍ଶାଯାଇଛି ଯେ, ରିଟେଲ ନିବେଶକମାନେ ମୋଟ ୧.୦୬ ଲକ୍ଷ କୋଟି ଟଙ୍କାର ନୁକସାନ ସହିଛନ୍ତି, ଯାହା ୨୦୨୩-୨୪ ଆର୍ଥିକ ବର୍ଷରେ ୭୪,୮୧୨ କୋଟି ଟଙ୍କା ତୁଳନାରେ ୪୧ ପ୍ରତିଶତ ଅଧିକ।
ଏସ୍ଇବିଆଇ କହିଛି ଯେ, ଡିସେମ୍ବର ୨୦୨୪ରୁ ମେ ୨୦୨୫ ମଧ୍ୟରେ ଇକ୍ୟୁଟି ଡେରିଭେଟିଭ୍ସ ସେଗମେଣ୍ଟରେ ହୋଇଥିବା ଟ୍ରେଡିଂରେ ଦୈନିକ ହାରାହାରି ମୂଲ୍ୟ ୫ ପ୍ରତିଶତ ହ୍ରାସ ପାଇଛି। ଏହା ସହିତ, ଇଣ୍ଡେକ୍ସ ଅପ୍ସନ୍ସ ଟର୍ନଓଭର ପ୍ରିମିୟମ ଟର୍ମସରେ ୯ ପ୍ରତିଶତ ଏବଂ ନୋସନାଲ ଟର୍ମସରେ ୨୯ ପ୍ରତିଶତ ହ୍ରାସ ପାଇଛି। ତେବେ, ଦୁଇ ବର୍ଷ ପୂର୍ବେ ତୁଳନାରେ ଟ୍ରେଡିଂ ଆକ୍ଟିଭିଟି ପ୍ରିମିୟମ ଟର୍ମସରେ ୧୪ ପ୍ରତିଶତ ଏବଂ ନୋସନାଲ ଟର୍ମସରେ ୪୨ ପ୍ରତିଶତ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଛି।
ଏହି ସମୟରେ ରିଟେଲ ନିବେଶକଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା ୨୦ ପ୍ରତିଶତ ହ୍ରାସ ପାଇଥିବା ବେଳେ, ଏସ୍ଇବିଆଇ ନଭେମ୍ବର ୨୦୨୪ରୁ ଏପ୍ରିଲ ୨୦୨୫ ମଧ୍ୟରେ କଡ଼ା ନିୟମ ଲାଗୁ କରିଛି। ଏହା ମଧ୍ୟରେ ସାପ୍ତାହିକ ଏକ୍ସପାୟାରୀ ସୀମିତ କରିବା, ଲଟ୍ ସାଇଜ୍ ବୃଦ୍ଧି ଏବଂ ପ୍ରିମିୟମର ଅଗ୍ରିମ ସଂଗ୍ରହ ଭଳି ପଦକ୍ଷେପ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ। ଏହି ପଦକ୍ଷେପଗୁଡ଼ିକ ଯୋଗୁଁ ଚତୁର୍ଥ ତ୍ରୈମାସିକରେ ନିବେଶକଙ୍କ କ୍ଷତି କିଛି ପରିମାଣରେ ହ୍ରାସ ପାଇଛି।
ଏସ୍ଇବିଆଇ ଅଧ୍ୟକ୍ଷ ତୁହିନ କାନ୍ତ ପାଣ୍ଡେ କହିଛନ୍ତି ଯେ, ଭାରତରେ ଇଣ୍ଡେକ୍ସ ଅପ୍ସନ୍ସ ଟ୍ରେଡିଂ ଅନ୍ୟ ବିଶ୍ୱ ବଜାର ତୁଳନାରେ ଅତ୍ୟଧିକ। ଏହାକୁ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କରିବା ପାଇଁ ଏସ୍ଇବିଆଇ ଅଧିକ ସତର୍କତା ଓ ନିୟମ ଜାରି କରିଛି। ୨୯ ମେ ୨୦୨୫ରେ ନୂଆ ନିୟମରେ ଅଧିକ ସ୍ପଷ୍ଟ ରିସ୍କ ଡିସକ୍ଲୋଜର, ସିଙ୍ଗଲ ଷ୍ଟକ ଡେରିଭେଟିଭ୍ସରେ ଅଯଥା ବ୍ୟାନ ପିରିୟଡ଼ ହ୍ରାସ ଏବଂ ଇଣ୍ଡେକ୍ସ ଅପ୍ସନ୍ସରେ ମନିପୁଲେସନ ରୋକିବା ପାଇଁ କଡ଼ା ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କରାଯାଇଛି।
ଏହି ରିପୋର୍ଟ ରିଟେଲ ନିବେଶକଙ୍କୁ ଏଫ୍ଆଣ୍ଡ୍ଓ ଟ୍ରେଡିଂରେ ଅଧିକ ସଚେତନ ହେବାକୁ ଏବଂ ରିସ୍କ ବୁଝି ନିବେଶ କରିବାକୁ ପରାମର୍ଶ ଦେଇଛି। ଏସ୍ଇବିଆଇ କହିଛି ଯେ, ବଜାରରେ ସ୍ଥିରତା ଓ ନିବେଶକଙ୍କ ସୁରକ୍ଷା ପାଇଁ ଏହା ଆଗାମୀ ଦିନରେ ଅଧିକ କଡ଼ା ପଦକ୍ଷେପ ଗ୍ରହଣ କରିବ।