ଭାରତର ଆଟର୍ଣ୍ଣି ଜେନେରାଲଙ୍କ ଭୂମିକା କଣ ? ସେ କିଭଳି ନିଯୁକ୍ତି ପାଆନ୍ତି, ଜାଣନ୍ତୁ ସବୁ କିଛି

ଭୁବନେଶ୍ୱର: କୁହାଯାଏ ଯେଉଁ ଦେଶରେ ଆଇନ ବ୍ୟବସ୍ଥା ଯେତେ ସୁଦୁଢ଼ ସେ ଦେଶ ସେତେ ଶୃଙ୍ଖଳିତ। ଦେଶରେ  ଆଇନ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ କାରଣ ଏହା ସମାଜ ପାଇଁ ଏକ ମାର୍ଗଦର୍ଶିକା ଭାବରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରେ। ଏହା ବିନା ସାମାଜିକ ଗୋଷ୍ଠୀ ଏବଂ ସମ୍ପ୍ରଦାୟ ମଧ୍ୟରେ  ବହୁତ ଦ୍ୱନ୍ଦ୍ଵ ସୃଷ୍ଟି ହେବାର ସମ୍ଭାବନା ଥାଏ । ତେଣୁ ଦେଶର ନାଗରିକ ହିସାବରେ ଆମେ  ଏହାକୁ ଅନୁସରଣ କରିବା ଆବଶ୍ୟକ।  ସମ୍ବିଧାନର ଧାରା ୭୬ ରେ ଉଲ୍ଲେଖ କରାଯାଇ ଥିବା ସୂଚନା ଅନୁସାରେ ଆଟର୍ଣ୍ଣି ଜେନେରାଲ୍ ହେଉଛନ୍ତି ଭାରତର ସର୍ବୋଚ୍ଚ ଆଇନ ଅଧିକାରୀ। ସାଧାରଣ ଭାବରେ କହିବାକୁ ଗଲେ ଭାରତ ସରକାରଙ୍କ ମୁଖ୍ୟ ଆଇନ ପରାମର୍ଶଦାତା ଭାବରେ ସେ ସମସ୍ତ ଆଇନଗତ ପ୍ରସଙ୍ଗରେ କେନ୍ଦ୍ର ସରକାରଙ୍କୁ ପରାମର୍ଶ  ଦିଅନ୍ତି। ସେ ମଧ୍ୟ ଭାରତର ସର୍ବୋଚ୍ଚ ନ୍ୟାୟାଳୟରେ କେନ୍ଦ୍ର ସରକାରଙ୍କ ପ୍ରତିନିଧିତ୍ୱ କରୁଥିବା ପ୍ରାଥମିକ ଓକିଲ ଅଟନ୍ତି ।

କିଏ ଭାରତର ଆଟର୍ଣ୍ଣି ଜେନେରାଲ୍ କିଏ ନିଯୁକ୍ତ?

ଭାରତର ରାଷ୍ଟ୍ରପତି  ଆଟର୍ଣ୍ଣି ଜେନେରାଲଙ୍କୁ  ନିଯୁକ୍ତି  ଦିଅନ୍ତି ।

ଏହା ପାଇଁ  ଯୋଗ୍ୟତା :

ସେ ଜଣେ ଭାରତୀୟ ନାଗରିକ ହେବା ଉଚିତ୍ ।

ସେ ନିଶ୍ଚିତ ଭାବରେ କୌଣସି ଭାରତୀୟ ରାଜ୍ୟର ହାଇକୋର୍ଟରେ ବିଚାରପତି ଭାବରେ ୫ ବର୍ଷ କିମ୍ବା ଆଡଭୋକେଟ୍ ଭାବରେ ହାଇକୋର୍ଟରେ ୧୦ ବର୍ଷ ପୂରଣ କରିଥିବା ଆବଶ୍ୟକ।

ରାଷ୍ଟ୍ରପତିଙ୍କ ଦୃଷ୍ଟିରେ ସେ ମଧ୍ୟ ଜଣେ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ ଆଇନଜୀବୀ ହୋଇପାରନ୍ତି ।

ଆଟର୍ଣ୍ଣି ଜେନେରାଲଙ୍କ କାର୍ଯ୍ୟାଳୟର ଅବଧି କ’ଣ?

ଭାରତର ଆଟର୍ଣ୍ଣି ଜେନେରାଲଙ୍କ ପାଇଁ କୌଣସି ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଅବଧି ନାହିଁ। ସମ୍ବିଧାନରେ ଆଟର୍ଣ୍ଣି ଜେନେରାଲର କୌଣସି  ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ କାର୍ଯ୍ୟକାଳ ଉଲ୍ଲେଖ ନାହିଁ। ସେହିଭଳି ସମ୍ବିଧାନରେ ତାଙ୍କ ଅପସାରଣର ପ୍ରକ୍ରିୟା ଏବଂ ଭିତ୍ତିଭୂମି ମଧ୍ୟ ଉଲ୍ଲେଖ କରାଯାଇ ନାହିଁ।

ଆପଣ ତାଙ୍କ କାର୍ଯ୍ୟାଳୟ ବିଷୟରେ ନିମ୍ନଲିଖିତ ତଥ୍ୟ :

ତାଙ୍କୁ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ଯେକୌଣସି  ସମୟରେ ହଟାଇ ପାରିବେ।

ସେ କେବଳ ରାଷ୍ଟ୍ରପତିଙ୍କ ନିକଟରେ ଇସ୍ତଫା ଦେଇ ପାରିବେ।

ସେ ମନ୍ତ୍ରୀ ପରିଷଦର ପରାମର୍ଶରେ ରାଷ୍ଟ୍ରପତିଙ୍କ  ଦ୍ୱାରା ନିଯୁକ୍ତ  ହୋଇଥାନ୍ତି। ସାଧାରଣତଃ କ୍ୟାବିନେଟ୍ ଭଙ୍ଗ ହେବା ପରେ କିମ୍ବା ବଦଳିବା ପରେ ତାଙ୍କୁ ହଟାଇ ଦିଆଯାଏ।

ଭାରତର ଆଟର୍ଣ୍ଣି ଜେନେରାଲର ଭୂମିକା କ’ଣ?

ଦେଶର ମୁଖ୍ୟ ଆଇନ ଅଧିକାରୀ ହେଉଛନ୍ତି ଭାରତର ଆଟର୍ଣ୍ଣି ଜେନେରାଲ। ତାଙ୍କୁ ନିମ୍ନଲିଖିତ କାର୍ଯ୍ୟ କରିବାକୁ ପଡିଥାଏ :

ରାଷ୍ଟ୍ରପତିଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ଯେଉଁ  ଆଇନଗତ ମାମଲା ତାଙ୍କୁ ପଠାଯାଏ, ସେ ତାହାର ସୂଚନା  କେନ୍ଦ୍ର ସରକାରଙ୍କୁ ଜଣାଇଥାନ୍ତି ।

ରାଷ୍ଟ୍ରପତିଙ୍କୁ ଆଇନଗତ ବିଷୟରେ ଆଟର୍ଣ୍ଣି ଜେନେରାଲ୍ ପରାମର୍ଶ ଦେଇଥାନ୍ତି।

ରାଷ୍ଟ୍ରପତିଙ୍କ କହିବା  ବ୍ୟତୀତ ସେ ସମ୍ବିଧାନରେ ଉଲ୍ଲେଖିତ କର୍ତ୍ତବ୍ୟ ମଧ୍ୟ କରନ୍ତି।

ରାଷ୍ଟ୍ରପତିଙ୍କ ଦ୍ୱାରା  ତାଙ୍କୁ ଦିଆଯାଇଥିବା ତିନୋଟି କର୍ତ୍ତବ୍ୟ ହେଉଛି:

ଯେ କୌଣସି ଆଇନଗତ ମାମଲାରେ ଯେଉଁଠାରେ ଭାରତ ସରକାର ପକ୍ଷଭୁକ୍ତ ଥାନ୍ତି, ସେଠାରେ ଆଟର୍ଣ୍ଣି ଜେନେରାଲ ସୁପ୍ରିମକୋର୍ଟରେ କେନ୍ଦ୍ର ସରକାରଙ୍କ ପ୍ରତିନିଧିତ୍ଵ କରିଥାନ୍ତି। ସରଳ ଭାଷାରେ କହିବାକୁ ଗଲେ ସରକାରଙ୍କ ପକ୍ଷରୁ କେସ୍ ଲଢିଥାନ୍ତି।

ସମ୍ବିଧାନର ଧାରା ୧୪୩ ଅନୁଯାୟୀ ସୁପ୍ରିମକୋର୍ଟରେ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ଦେଇଥିବା କୌଣସି ସନ୍ଦର୍ଭରେ ତାଙ୍କୁ କେନ୍ଦ୍ର ସରକାରଙ୍କ ପ୍ରତିନିଧିତ୍ୱ କରିବାକୁ ପଡିଥାଏ।

ଯଦି  କୌଣସି  ମାମଲା ଭାରତ ସରକାରଙ୍କ ସହ ଜଡିତ ତେବେ ସେ ଏହା ପାଇଁ ସେ  ହାଇକୋର୍ଟରେ ମଧ୍ୟ  ହାଜର ହୁଅନ୍ତି।

ସୂଚନା ମୁତାବକ ସ୍ୱାଧୀନ ଭାରତର ପ୍ରଥମ ଆଟର୍ଣ୍ଣି ଜେନେରାଲ୍  ଏମ.ସି ସେଟାଲଭାଡ୍ ଥିଲେ। ଯିଏ କି  ୨୮ ଜାନୁଆରୀ ୧୯୫୦ ମାର୍ଚ୍ଚ ୧ରୁ ୧୯୬୩  ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ କାର୍ଯ୍ୟଭାର ସମ୍ଭାଳି ଥିଲେ।  ବର୍ତ୍ତମାନ ଭାରତର  ୧୬ ତମ ଆଟର୍ଣ୍ଣି ଜେନେରାଲ୍  ଭାବେ ଆର ଭେଙ୍କଟାରାମଣି କାର୍ଯ୍ୟରତ ଅଛନ୍ତି। ସେ ୨୦୨୨ଅକ୍ଟୋବର ୧ ରେ କାର୍ଯ୍ୟଭାର ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ।