ବାର ଆଉ ବେଞ୍ଚ କ’ଣ ? ଏମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ କେଉଁଭଳି ସମ୍ପର୍କ ରହିବା ଆବଶ୍ୟକ

ଭୁବନେଶ୍ୱର: ମୁଖ୍ୟତଃ କୋର୍ଟ ଭାଷାରେ ଆପଣ ବହୁ କିଛି ଶବ୍ଦର ବ୍ୟବହାର ହେଉଥିବାର ଶୁଣିଥିବେ । ଏହା ମଧ୍ୟରୁ ବାର ଆଉ ବେଞ୍ଚ ବିଷୟରେ ଆପଣ ନିହାତି ଭାବରେ ଶୁଣିଥିବେ । ତେବେ ଆପଣ ଜାଣନ୍ତି କି ବାସ୍ତବରେ ବାର ଆଉ ବେଞ୍ଚ କହିଲେ କାହାକୁ ବୁଝା ଯାଏ । ବାର ଏବଂ ବେଞ୍ଚ ହେଉଛି ଦୁଇଟି ଭିନ୍ନ ଉପାଦାନ ଯାହା ସମାଜରେ ନ୍ୟାୟ ପ୍ରଦାନର ଏକ ସାଧାରଣ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ସହିତ କାର୍ଯ୍ୟ କରିଥାଏ ।ତେବେ ଏହା ଭିତରେ କେଉଁ ପାର୍ଥକ୍ୟ ରହିଛି । ଆଉ ଏହି ଦୁଇଟି ଭିତରେ ଭଲ ସମ୍ପର୍କ ଏବଂ ସାମଞ୍ଜସ୍ୟ କାହିଁକି ରହିବା ଆବଶ୍ୟକ ।
ତେବେ ଏହି ସବୁ ବିଷୟରେ ଆସନ୍ତୁ ଜାଣିବା..

ବାର୍:ବାର ହେଉଛି ଏକ ସ୍ଥାନ ଯେଉଁଠାରେ ଓକିଲ ମାନେ କୋର୍ଟ ପରିସରରେ ନିଜର ଆସନ ଗ୍ରହଣ କରନ୍ତି । ଓକିଲମାନଙ୍କର ଏକ ଗୋଷ୍ଠୀକୁ ବାର ପରିଷଦ ବା ବାର ମେମ୍ବର କୁହାଯାଏ । ସରଳ ଶବ୍ଦରେ, ବାର୍ ହେଉଛି ଏକ ସ୍ଥାନ ଯେଉଁଠାରେ ଆଇନଜୀବୀମାନେ ଏକ କୋର୍ଟ ପରିସରରେ ସ୍ଥାନ ନିଅନ୍ତି। ବିଚାରପତି ଏବଂ ଓକିଲଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଭିନ୍ନତା ପାଇଁ ଏହା ପ୍ରୟୋଗ କରାଯାଏ । ଏହା ବୃତ୍ତିଗତ ଦକ୍ଷତାକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରିବା, ନୈତିକ ଆଚରଣରେ ମାନଦଣ୍ଡର କାର୍ଯ୍ୟକାରିତା, ଆଇନ ବୃତ୍ତି ଅଭ୍ୟାସ କରୁଥିବା ସଦସ୍ୟଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଜନସେବା କୁ ଉତ୍ସାହିତ କରିବା ଅର୍ଥ ସହିତ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ ଓକିଲମାନଙ୍କର ଏକ ସଙ୍ଗଠନ ଅଟେ । ଭାରତରେ ଆଇନ ପରିଷଦ ତଥା ଆଇନ ବୃତ୍ତିକୁ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କରିବା ପାଇଁ ଆଡଭୋକେଟ୍ ଆକ୍ଟ, ୧୯୬୧ ଅନୁଯାୟୀ ବାର୍ କାଉନସିଲ୍ ଏକ ବିଧାନ ପରିଷଦ ଭାବରେ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ ହୋଇଥିଲା। ଏହାର ସଦସ୍ୟମାନେ ଭାରତର ଓକିଲ ଅଟନ୍ତି ଏବଂ ଓକିଲମାନଙ୍କର ଯୋଗ୍ୟତା, କର୍ତ୍ତବ୍ୟ, ଶୈଳୀ, ଶୃଙ୍ଖଳା ଏବଂ ଆଚରଣ ନିର୍ଦେଶ ଦିଅନ୍ତି।

ବେଞ୍ଚ:ଏକ ସ୍ଥାନ ଯେଉଁଠାରେ ନ୍ୟାୟାଳୟର ବିଚାରପତି କିମ୍ବା ବିଚାରପତିଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ପରିଚାଳିତ ହୁଏ। ବେଞ୍ଚ କୋର୍ଟ କିମ୍ବା ଟ୍ରିବ୍ୟୁନାଲରେ ହୋଇପାରେ। ଯେଉଁ ବିଚାରପତି ବସିଛନ୍ତି ସେହି ବେଞ୍ଚରେ ପଦର ମର୍ଯ୍ୟାଦା ଏବଂ ସମ୍ମାନ ପ୍ରଦର୍ଶନ କରାଯିବା ଉଚିତ୍।

‘ବେଞ୍ଚ’ କିପରି ‘ବାର୍’ ସହିତ ଉତ୍ତମ ସମ୍ପର୍କ ବଢ଼ାଇପାରିବ ?
-ବିଚାରପତି କୌଣସି ମାମଲାର ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେବା ପୂର୍ବରୁ ଉଭୟ ପକ୍ଷର ଶୁଣାଣି କରିବେ। ଉଭୟ ପକ୍ଷଙ୍କୁ ସେମାନଙ୍କ ମାମଲା ପ୍ରତିନିଧିତ୍ୱ କରିବାକୁ ଯଥେଷ୍ଟ ସୁଯୋଗ ଦିଆଯିବା ଆବଶ୍ୟକ।
-ବିଚାରପତି ତାଙ୍କ ବିଚାର ଦେବାବେଳେ ନିରପେକ୍ଷ ହେବେ ।
-ଯୁକ୍ତିଗୁଡ଼ିକ ଉପରେ ସ୍ପଷ୍ଟୀକରଣ ଗ୍ରହଣ କରି ତଥ୍ୟର ପ୍ରାସଙ୍ଗିକତା ଯାଞ୍ଚ କରିବାକୁ ବିଚାରପତିମାନେ ପ୍ରକ୍ରିୟାରେ ହସ୍ତକ୍ଷେପ କରିବେ ।
-ବିଚାରପତିମାନେ ନିୟମ, କାର୍ଯ୍ୟ, ଆଦେଶ, ଏବଂ ନିୟମକୁ ବ୍ୟାଖ୍ୟା କରିବା ଆବଶ୍ୟକ ।
-ଅଧିକ ସମୟ ପାଇଁ ମାମଲା ସ୍ଥଗିତ ରଖିବା ଉଚିତ ନୁହେଁ ଏବଂ କୌଣସି ସ୍ଥଗିତାଦେଶ ପାଇଁ ଯଥେଷ୍ଟ କାରଣ ଥିବା ଆବଶ୍ୟକ।
-ସମ୍ଭବ ହେଲେ ମାମଲାର ସମାଧାନ ଶୀଘ୍ର କରାଯିବା ଉଚିତ୍ ।
-ନ୍ୟାୟପାଳିକାର ସ୍ବାଧୀନତା ବଜାୟ ରଖିବା।
-ଏହି ମାମଲା ଉପସ୍ଥାପନ କରୁଥିବା ବିଚାରପତି ଏବଂ ଓକିଲଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ବୈଠକ ହେବା ଆବଶ୍ୟକ ଯାହା ଦ୍ୱାରା ସମ୍ମୁଖୀନ ହେଉଥିବା ଅସୁବିଧାର ସମାଧାନ ହୋଇପାରିବ।

‘ବେଞ୍ଚ’ ସହିତ ‘ବାର୍’ କିପରି ଉତ୍ତମସମ୍ପର୍କ ବଢ଼ାଇପାରିବ ?
-ଆଇନ ଜଗତରେ ପରିବର୍ତ୍ତନଗୁଡିକ ଜଜ୍ ଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ଜଣାଶୁଣା । କୋର୍ଟ ଏବଂ ବିଚାରପତିଙ୍କ ପ୍ରତି ସମ୍ମାନ ପ୍ରଦର୍ଶନ କରାଯିବା ଆବଶ୍ୟକ।
-ଓକିଲମାନେ କୋର୍ଟର ବିଚାରକୁ ପ୍ରଭାବିତ କରିବା ଉଚିତ୍ ନୁହେଁ।
-ଓକିଲମାନେ ସମ୍ପୃକ୍ତ ଆଇନ ଏବଂ ସମ୍ପୃକ୍ତ ମାମଲା ଆଇନଗୁଡ଼ିକର ସ୍ପଷ୍ଟ ଉଲ୍ଲେଖ ସହିତ ମାମଲା ଉପସ୍ଥାପନ କରିବେ।
-ଆଡଭୋକେଟ୍ ମାନେ ନିଶ୍ଚିତ ଭାବରେ କୋର୍ଟରେ ତଥ୍ୟ ଉପସ୍ଥାପନ କରିବେ।
-ଆଡଭୋକେଟ୍ ଜଜ୍ ମାନଙ୍କ ନିକଟରେ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଭାବରେ ସମ୍ପୃକ୍ତ ଥିବା ଏକ ମାମଲା ଉପସ୍ଥାପନ କରିବା ଉଚିତ୍ ନୁହେଁ।
-ସେମାନଙ୍କ ଆର୍ଥିକ ଆଗ୍ରହକୁ ଆଧାର କରି ଓକିଲ କୌଣସି ମାମଲାରେ ଜଡିତ ହେବା ଉଚିତ୍ ନୁହେଁ ।
-ଆଡଭୋକେଟ୍ କୌଣସି ମାମଲାର ପ୍ରତିନିଧିତ୍ୱ କରିବେ ନାହିଁ ଯାହା ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ପ୍ରଭାବ ପକାଇପାରେ ।

ସୁପ୍ରିମକୋର୍ଟର ଅନୁସାରେ ବାର ଏବଂ ବେଞ୍ଚ ମଧ୍ୟରେ ଥିବା ଆନ୍ତରିକ ସମ୍ପର୍କ ସମାଜରେ ନ୍ୟାୟ ପ୍ରଦାନ ପ୍ରକ୍ରିୟା ସୁରୁଖୁରୁରେ ଚଳାଇବାରେ ନିହାତି ଆବଶ୍ୟକ । ବାର୍ ଏବଂ ବେଞ୍ଚ ମଧ୍ୟରେ ଭଲ ସମ୍ପର୍କର ଅଭାବ ନ୍ୟାୟ ପରିଚାଳନା ପ୍ରକ୍ରିୟାକୁ ମନ୍ଥର କରିଦିଏ । ଯେଉଁ ପ୍ରକ୍ରିୟାରେ ନ୍ୟାୟ ପ୍ରଦାନ କରାଯାଏ ତାହା ଉଭୟ ବାର ଏବଂ ବେଞ୍ଚକୁ ସମାନ ଭାବରେ ପ୍ରଭାବିତ କରିଥାଏ । ବାର୍ ଏବଂ ବେଞ୍ଚ ମଧ୍ୟରେ ସମ୍ପର୍କର ସ୍ଥିରତାର ଚାବି ହେଉଛି ପରସ୍ପର ପ୍ରତି ସମ୍ମାନ । ଅସୁବିଧା ସମୟରେ ଉଭୟ ପରସ୍ପରକୁ ସମର୍ଥନ କରିବା ଜରୁରୀ । ବାରରେ ରହିବା ବିଚାରପତି ହେବା ପାଇଁ ଏକ ପ୍ରାଥମିକ ପଦକ୍ଷେପ ଅଟେ । କାରଣ ପ୍ରତ୍ୟେକ ବିଚାରପତି ଏକଦା ଓକିଲ ଥିଲେ। ତେଣୁ ବାର ଏବଂ ବେଞ୍ଚ ମଧ୍ୟରେ ସମ୍ମାନ ନିହାତି ଆବଶ୍ୟକ । ବେଳେବେଳେ, ମାମଲାର ଗମ୍ଭୀରତା କିମ୍ବା ତଥ୍ୟ ହେତୁ, ବାର୍ତ୍ତାଳାପ ଏକ ତୀବ୍ର ଏବଂ କଠୋର ବିତର୍କରେ ପରିଣତ ହୋଇପାରେ, କିନ୍ତୁ ଉକ୍ତ ସ୍ଥାନରେ ବାର ମେମ୍ବର ବେଞ୍ଚ ମେମ୍ୱରଙ୍କ ପ୍ରତି ସମ୍ମାନ ଦେଖାଇ ଚୁପ ରହିବା ଆବଶ୍ୟକ , ସେହି ସ୍ଥାନରେ ଯୁକ୍ତି କରିବା ଉଚିତ ନୁହେଁ । ଯାହା ଫଳରେ ଏହି ସମ୍ପର୍କ ଭଲ ଭାବରେ ପାଳନ ହେଇ ପାରିବ ।