ଯକୃତ (ଲିଭର) ଶରୀରର ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଅଙ୍ଗ, ଯାହା ଖାଦ୍ୟ ପରିପାକ, ବିଷାକ୍ତ ପଦାର୍ଥ ନିଷ୍କାସନ ଓ ଶରୀରରେ ଶକ୍ତି ସଞ୍ଚୟରେ ମୁଖ୍ୟ ଭୂମିକା ନିର୍ବାହ କରେ। ଯଦି ଯକୃତରେ ସଂକ୍ରମଣ ହୁଏ, ତେବେ ଏହାର ପ୍ରଭାବ କେବଳ ଅନ୍ତଃଅଙ୍ଗ ନୁହେଁ, ଚର୍ମ ଉପରେ ମଧ୍ୟ ଦେଖାଯାଏ। ବିଶେଷଜ୍ଞମାନେ କହୁଛନ୍ତି ଯେ, ଯକୃତ ସଂକ୍ରମଣର ଚର୍ମରେ ଦେଖାଦେଉଥିବା ଲକ୍ଷଣଗୁଡ଼ିକୁ ସମୟମତେ ଚିହ୍ନିବା ଦ୍ୱାରା ଗମ୍ଭୀର ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସମସ୍ୟାକୁ ରୋକାଯାଇପାରିବ। ଆସନ୍ତୁ ଜାଣିବା ଏହି ଲକ୍ଷଣଗୁଡ଼ିକ ବିଷୟରେ।
ଯକୃତରେ ସଂକ୍ରମଣ କାହିଁକି ହୁଏ?
ଯକୃତରେ ସଂକ୍ରମଣ ହେପାଟାଇଟିସ୍ ଏ, ବି, ସି ଭଳି ଭାଇରାଲ ଇନଫେକସନ, ଅତ୍ୟଧିକ ମଦ୍ୟପାନ, ବିଷାକ୍ତ ପଦାର୍ଥ ସେବନ, ଫ୍ୟାଟି ଲିଭର ରୋଗ କିମ୍ବା ଅଟୋଇମ୍ୟୁନ୍ ରୋଗ ଯୋଗୁଁ ହୋଇପାରେ। ଏହି ସଂକ୍ରମଣ ଯକୃତର କାର୍ଯ୍ୟକ୍ଷମତାକୁ ପ୍ରଭାବିତ କରେ, ଯାହାର ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷ ପ୍ରଭାବ ଚର୍ମ ଉପରେ ଦେଖାଯାଏ।
ଚର୍ମରେ ଦେଖାଦେଉଥିବା ଲକ୍ଷଣ
ଯକୃତ ସଂକ୍ରମଣ ହେଲେ ଚର୍ମରେ ନିମ୍ନଲିଖିତ ଲକ୍ଷଣଗୁଡ଼ିକ ଦେଖାଦେଇପାରେ:
ଜଣ୍ଡିସ୍ (ହଳଦିଆ ରୋଗ): ଚର୍ମ ଓ ଆଖିର ଧଳା ଅଂଶ ହଳଦିଆ ହୋଇଯାଏ। ଏହା ଯକୃତରେ ବିଲିରୁବିନ୍ ଜମା ହେବା ଯୋଗୁଁ ହୁଏ।
ଚର୍ମରେ ଚୁଲକାଣି: ଯକୃତ ସଂକ୍ରମଣ ଯୋଗୁଁ ରକ୍ତରେ ବାଇଲ୍ ସଲ୍ଟ ଜମା ହେବା ଫଳରେ ଚର୍ମରେ ତୀବ୍ର ଚୁଲକାଣି ହୋଇପାରେ, ବିଶେଷକରି ରାତିରେ।
ଚର୍ମରେ ରାସ୍ ବା ଲାଲ ଦାଗ: ସଂକ୍ରମଣ ଯୋଗୁଁ ଚର୍ମରେ ଛୋଟ ଛୋଟ ଲାଲ ଦାଗ ବା ରାସ୍ ଦେଖାଯାଇପାରେ।
ସ୍ପାଇଡର ଏଞ୍ଜିଓମା: ଚର୍ମରେ ମକଡ଼ା ଜାଲ ପରି ଦେଖାଯାଉଥିବା ରକ୍ତନାଳୀର ଗୁଚ୍ଛ, ଯାହା ସାଧାରଣତଃ ମୁହଁ, ବେକ ଓ ଛାତିରେ ଦେଖାଯାଏ।
ଚର୍ମ ଶୁଷ୍କ ଓ ଫିକା ହେବା: ଯକୃତ ସଂକ୍ରମଣ ଯୋଗୁଁ ଚର୍ମ ଶୁଷ୍କ, ରୁକ୍ଷ ଓ ଜୀବନହୀନ ଦେଖାଯାଇପାରେ।
ସହଜରେ କଳା ଦାଗ ବା ରକ୍ତସ୍ରାବ: ଯକୃତର ଅକ୍ଷମତା ଯୋଗୁଁ ଚର୍ମରେ ସହଜରେ କଳା ଦାଗ ବା ରକ୍ତସ୍ରାବ ହୋଇପାରେ।
ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ସମ୍ଭାବ୍ୟ ଲକ୍ଷଣ
ଚର୍ମ ଲକ୍ଷଣ ବ୍ୟତୀତ, ଯକୃତ ସଂକ୍ରମଣରେ ଅନ୍ୟ ଲକ୍ଷଣ ଯେପରି ଥକ୍କାଣ, ପେଟ ଯନ୍ତ୍ରଣା, ଭୋକ କମିବା, ଓଜନ ହ୍ରାସ, ପେଟ ଫୁଲିବା ବା ଜ୍ୱର ମଧ୍ୟ ଦେଖାଦେଇପାରେ। ଏହି ଲକ୍ଷଣଗୁଡ଼ିକ ଦୀର୍ଘଦିନ ଧରି ରହିଲେ ତୁରନ୍ତ ଚିକିତ୍ସକଙ୍କ ପରାମର୍ଶ ନେବା ଜରୁରୀ।
ଚିହ୍ନଟ ଓ ଚିକିତ୍ସା
ଯକୃତ ସଂକ୍ରମଣ ଚିହ୍ନଟ କରିବା ପାଇଁ ଡାକ୍ତର ଲିଭର ଫଙ୍କସନ ଟେଷ୍ଟ (LFT), ଅଲଟ୍ରାସାଉଣ୍ଡ, ସିଟି ସ୍କାନ କିମ୍ବା ବାୟୋପ୍ସି ପରୀକ୍ଷା କରିପାରନ୍ତି। ଚିକିତ୍ସା ସଂକ୍ରମଣର କାରଣ ଉପରେ ନିର୍ଭର କରେ, ଯେପରି:
ଭାଇରାଲ ହେପାଟାଇଟିସ୍: ଆଣ୍ଟିଭାଇରାଲ ଔଷଧ ଓ ସହାୟକ ଚିକିତ୍ସା।
ଫ୍ୟାଟି ଲିଭର: ଜୀବନଶୈଳୀ ପରିବର୍ତ୍ତନ, ଯେପରି ସୁସ୍ଥ ଖାଦ୍ୟ ଓ ବ୍ୟାୟାମ।
ଅଟୋଇମ୍ୟୁନ ରୋଗ: ଇମ୍ୟୁନୋସପ୍ରେସାଣ୍ଟ ଔଷଧ।
ଗମ୍ଭୀର ମାମଲାରେ ଯକୃତ ପ୍ରତିରୋପଣର ଆବଶ୍ୟକତା ପଡ଼ିପାରେ।
ସତର୍କତା ଓ ପରାମର୍ଶ
ସୁସ୍ଥ ଖାଦ୍ୟ: ଚର୍ବିଯୁକ୍ତ ଖାଦ୍ୟ, ପ୍ରୋସେସ୍ଡ୍ ଫୁଡ୍ ଓ ମଦ୍ୟପାନ ଏଡ଼ାନ୍ତୁ। ଫଳ, ପନିପରିବା ଓ ପ୍ରୋଟିନ ସମୃଦ୍ଧ ଖାଦ୍ୟ ଗ୍ରହଣ କରନ୍ତୁ।
ନିୟମିତ ପରୀକ୍ଷା: ଯକୃତ ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ ପରୀକ୍ଷା ନିୟମିତ କରନ୍ତୁ, ବିଶେଷକରି ଯଦି ପରିବାରରେ ଯକୃତ ରୋଗର ଇତିହାସ ଥାଏ।
ହେପାଟାଇଟିସ୍ ଟୀକା: ହେପାଟାଇଟିସ୍ ଏ ଓ ବି ପାଇଁ ଟୀକା ନିଅନ୍ତୁ।
ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟକର ଜୀବନଶୈଳୀ: ନିୟମିତ ବ୍ୟାୟାମ ଓ ଧୂମପାନରୁ ଦୂରେଇ ରୁହନ୍ତୁ।