ମୂଷା କିପରି ହେଲା ଗଣେଶଙ୍କ ବାହାନ, କ’ଣ ରହିଛି ପୌରାଣିକ କଥା, ଆସନ୍ତୁ ଜାଣିବା

ଓଡ଼ିଶାଭାସ୍କର: ରାତି ପାହିଲେ ଗଣେଶ ପୂଜା। ବପ୍ପାଙ୍କ ସ୍ୱାଗତ ପାଇଁ ଅନେକ ପ୍ରସ୍ତୁତି। ଗାଁ ଠୁ ସହର ସବୁଠି ଜୋରସୋରରେ ଚାଲିଛି ପ୍ରସ୍ତୁତି। ବିଘ୍ନହର୍ତାଙ୍କୁ ନେଇ ଅନେକ କାହାଣୀ ରହିଛି। ଯାହା ଆପଣ ସମସ୍ତେ ଅଳ୍ପ ବହୁତ ଜାଣିଥିବେ ମଧ୍ୟ।

ଭଗବାନ ଗଣେଶ ହେଉଛନ୍ତି ସର୍ବପ୍ରଥମେ ପୂଜା ପାଉଥିବା ପ୍ରଭୁ। ସେ ଭଗବାନ ଶିବ ଏବଂ ଦେବୀ ପାର୍ବତୀଙ୍କ ପୁତ୍ର। ତାଙ୍କ ପୂଜା ବାଧାବିଘ୍ନକୁ ନଷ୍ଟ କରେ ବୋଲି କୁହାଯାଏ।

ଭଗବାନ ଗଣେଶଙ୍କ ବାହନ ହେଉଛି ମୂଷା, କିନ୍ତୁ ଆପଣ କ’ଣ ଜାଣନ୍ତି ଯେ ପ୍ରଭୁଙ୍କ ବାହନ କାହିଁକି ମୂଷା ହେଲା? ଯଦି ନୁହେଁ, ତେବେ ଆସନ୍ତୁ ଜାଣିବା ଏହା ପଛରେ ଥିବା ଆକର୍ଷଣୀୟ କାହାଣୀ।

ଭଗବାନ ଗଣେଶଙ୍କୁ ବିଘ୍ନହର୍ତା ଭାବରେ ଜଣାଶୁଣା ଏବଂ ପ୍ରଥମ ପୂଜା କରାଯାଉଥିବା ଭଗବାନ ହେଉଛନ୍ତି ଗଜାନନ। ସମସ୍ତ ଦେବଦେବୀଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ତାଙ୍କର ଏକ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ସ୍ଥାନ ଅଛି।

ଭଗବାନ ଗଣେଶଙ୍କର ଏକ ବିଶାଳ ଶରୀର ଅଛି, କିନ୍ତୁ ତାଙ୍କର ବାହନ ହେଉଛି ଏକ ମୂଷା। ଭଗବାନ ଗଣେଶଙ୍କ ବାହନ ମୂଷା ହେବା ପଛରେ ଶାସ୍ତ୍ରରେ ପ୍ରଚଳିତ କିଛି କାହାଣୀ ଅଛି।

ପୁରାଣରେ ଉଲ୍ଲିଖିତ ଏକ କାହାଣୀ ଅନୁସାରେ, ଗଜାସୁର ନାମକ ଏକ ରାକ୍ଷସ କଠୋର ତପସ୍ୟା କରି ଭଗବାନ ଶିବଙ୍କଠାରୁ ଏକ ଆଶୀର୍ବାଦ ପାଇଥିଲେ ଯେ ସେ ଅମର ହୋଇଯିବେ।

ଏହି ଆଶୀର୍ବାଦ ସହିତ ଗଜାସୁର ତିନିଲୋକରେ ତାଣ୍ଡବ ସୃଷ୍ଟି କରିବାକୁ ଲାଗିଲା। ତାଙ୍କର ଅହଂକାର ଏତେ ବଢ଼ିଗଲା ଯେ ସେ ନିଜକୁ ସର୍ବଶକ୍ତିମାନ ଭାବିବାକୁ ଲାଗିଲା।
ଯେତେବେଳେ ତାଙ୍କର ଅତ୍ୟାଚାର ଅସହ୍ୟ ହୋଇଗଲା, ଭଗବାନ ଶିବ ତାଙ୍କ ପୁତ୍ର ଗଣେଶଙ୍କୁ ତାଙ୍କୁ ପରାସ୍ତ କରିବାକୁ ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ଦେଲେ।

ଏଥିରେ ଗଣେଶ ଗଜାସୁର ସହିତ ଯୁଦ୍ଧ କରି ତାଙ୍କୁ ପରାସ୍ତ କଲେ। ପରାସ୍ତ ହେବା ପରେ, ଗଜାସୁର ଗଣେଶଙ୍କ ଶରଣ ନେଇଥିଲେ ଏବଂ ତାଙ୍କ ପ୍ରତି ତାଙ୍କର ଭକ୍ତି ପ୍ରକାଶ କରିଥିଲେ।

ପ୍ରାୟଶ୍ଚିତ ପାଇଁ ଗଜାସୁର ନିଜକୁ ଏକ ଛୋଟ ମୂଷାରେ ରୂପାନ୍ତରିତ କରିଥିଲେ ଏବଂ ଗଣେଶଙ୍କ ବାହନ ହେବାକୁ ଇଚ୍ଛା ପ୍ରକାଶ କରିଥିଲେ।

ଗଣେଶ ତାଙ୍କ ଭକ୍ତିକୁ ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ ଏବଂ ତାଙ୍କୁ ତାଙ୍କର ବାହନ ଭାବରେ ବାଛିଥିଲେ। ଏହିପରି, ଗଜାସୁର ଏକ ମୂଷା ହୋଇ ଗଣେଶଙ୍କ ସେବାରେ ନିଜକୁ ଉତ୍ସର୍ଗ କରିଥିଲେ।

ଗଣେଶ ପୁରାଣ ଅନୁସାରେ, କ୍ରୌଞ୍ଚ ନାମକ ଜଣେ ଗନ୍ଧର୍ବ ଥରେ ଋଷି ବାମଦେବଙ୍କୁ ଅପମାନିତ କରିଥିଲେ।

କ୍ରୌଞ୍ଚ ଋଷିଙ୍କ ଆଶ୍ରମରେ ଅନୁପଯୁକ୍ତ ବ୍ୟବହାର କରିଥିଲେ, ଯାହା ଫଳରେ ବାମଦେବ ତାଙ୍କୁ ଏକ ବିରାଟ ମୂଷା ହେବାକୁ ଅଭିଶାପ ଦେଇଥିଲେ।

ଏହି ମୂଷା ଏତେ ବିଶାଳ ଏବଂ ଶକ୍ତିଶାଳୀ ଥିଲା ଯେ ଏହା ପର୍ବତ, ଜଙ୍ଗଲ ଏବଂ ଗ୍ରାମଗୁଡ଼ିକୁ ଧ୍ୱଂସ କରିବାକୁ ଲାଗିଲା। ଏହା ସହିତ, ଏହା ଋଷି ପରାଶରଙ୍କ ଆଶ୍ରମକୁ ଆସିଲା। ଯେଉଁଠାରେ ଏହା ତାଣ୍ଡବ ସୃଷ୍ଟି କରିବାକୁ ଲାଗିଲା।

ଋଷି ପରାଶରଙ୍କ କୁଡ଼ିଆରେ ରଖାଯାଇଥିବା ସମସ୍ତ ପାତ୍ର ଭାଙ୍ଗି ପକାଇଲା ଏବଂ ଶାସ୍ତ୍ରଗୁଡ଼ିକୁ କାମୁଡ଼ି ଛୁଣ୍ଡାଇ ଦେଲେ। ମୂଷାର ଏହି କାର୍ଯ୍ୟରେ ଋଷି ବହୁତ ବିରକ୍ତ ହୋଇଗଲେ।

ସେ ଏହାର ଭୟ ଦୂର କରିବା ପାଇଁ ଭଗବାନ ଗଣେଶଙ୍କୁ ପ୍ରାର୍ଥନା କଲେ। ଯେତେବେଳେ ଭଗବାନ ଗଣେଶ ମୂଷା ସାମ୍ନାକୁ ଆସିଲେ, ସେ ପାତାଳ ଲୋକକୁ ଦୌଡ଼ି ପଳାଇଗଲା।

ଭଗବାନ ଗଣେଶ ତାକୁ ଧରିବା ପାଇଁ ଏକ ଫାଶ ପକାଇଲେ। ଫାଶ ମୂଷାର ପଛେ ପଛେ ପାତାଳ ଲୋକକୁ ଗଲା। ଫାଶ ପ୍ରଭାବରେ ମୂଷା ଅଚେତ ହୋଇଗଲା।

ଯେତେବେଳେ ତାଙ୍କର ଚେତା ଫେରିଲେ, ସେ ତାଙ୍କ ସମ୍ମୁଖରେ ଭଗବାନ ଗଣେଶଙ୍କୁ ପାଇଲେ। ସେ ଭୟଭୀତ ହୋଇଗଲେ ଏବଂ ତାଙ୍କ ଜୀବନ ପାଇଁ ଭିକ୍ଷା ମାଗିବାକୁ ଲାଗିଲେ।

ଭଗବାନ ଗଣେଶ ତାଙ୍କୁ କ୍ଷମା କରିଦେଲେ ଏବଂ ତାଙ୍କୁ ଏକ ବର ମାଗିବାକୁ କହିଲେ। ଏହା ଉପରେ, ମୂଷା ପାଲଟିଯାଇଥିବା ଗନ୍ଧର୍ବ ଅହଂକାର ଦେଖାଇ ଭଗବାନ ଗଣେଶଙ୍କୁ କହିଲେ ଯେ ମୁଁ ଆପଣଙ୍କଠାରୁ କୌଣସି ବର ଚାହୁଁନାହିଁ।

କିନ୍ତୁ ଯଦି ଆପଣ ମୋଠାରୁ କୌଣସି ବର ମାଗିବାକୁ ଚାହାଁନ୍ତି, ତେବେ ଆପଣ ଏହା ପାଇଁ ଅନୁରୋଧ କରିପାରିବେ।

ଏହା ଶୁଣି ଭଗବାନ ଗଣେଶ ହସିଲେ ଏବଂ ଏହାର ଅହଂକାରକୁ ଭାଙ୍ଗିବା ପାଇଁ ସେ କହିଲେ ଯେ ତୁମେ ମୋର ବାହନ ହୁଅ। ଏହା ଶୁଣି ମୂଷାର ଅହଂକାର ନଷ୍ଟ ହୋଇଗଲା ଏବଂ ସେ ଭଗବାନ ଗଣେଶଙ୍କ ବାହନ ହେବାକୁ ରାଜି ହୋଇଥିଲେ।