ଓଡ଼ିଶା ଭାସ୍କର: ଚଳିତ ବର୍ଷ ବିଶ୍ୱକର୍ମା ପୂଜା ୧୭ ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଶନିବାର ଦିନ ପଡୁଛି। ଏହି ଦିନଟି ମଧ୍ୟ ସୂର୍ଯ୍ୟ କନ୍ୟା ସଂକ୍ରାନ୍ତି। ଏହି ଦିନ ସୂର୍ଯ୍ୟ ସିଂହ ରାଶିରୁ ବାହାରି କନ୍ୟାକୁ ଗମନ କରିବେ। ବିଶ୍ୱକର୍ମା ପୂଜା ପ୍ରତିବର୍ଷ କନ୍ୟା ସଂକ୍ରାନ୍ତି ଅବସରରେ ପାଳନ କରାଯାଏ। ଏହାକୁ ବିଶ୍ୱକର୍ମା ଜୟନ୍ତୀ ମଧ୍ୟ କୁହାଯାଏ। ଦେବତାମାନଙ୍କର ସ୍ଥପତି, ବିଶ୍ୱର ପ୍ରଥମ ଇଞ୍ଜିନିୟର, ସ୍ଥାପତ୍ୟ କଳା ବିଷୟରେ ଜାଣିଥିବା ଭଗବାନ ବିଶ୍ୱକର୍ମା ମଧ୍ୟ ଭସ୍ତୁ ଶାସ୍ତାର ଜଣେ ମହାନ ପଣ୍ଡିତ ଅଟନ୍ତି।
ଭଗବାନ ବିଶ୍ୱକର୍ମାଙ୍କ ବିଷୟରେ କୌତୁହଳପୂର୍ଣ୍ଣ ତଥ୍ୟ।
୧. ବିଷ୍ଣୁ ପୁରାଣଙ୍କ ଅନୁଯାୟୀ ଭଗବାନ ବିଶ୍ୱକର୍ମା ଦେବତାମାନଙ୍କର କାଠ କାରିଗର ଭାବରେ ପରିଗଣିତ ହୁଅନ୍ତି। ପୁରାଣରେ ‘କାଠରଶିଳ୍ପୀ’ ଶବ୍ଦ ଅର୍ଥାତ୍ କାଠ କାମ ତାଙ୍କ ପାଇଁ ବ୍ୟବହୃତ ହୋଇଛି।
୨. ଵାସ୍ତୁଦେବ ଅଙ୍ଗିରାସୀ ନାମକ ଏକ ଝିଅ ସହିତ ବିବାହ କରିଥିଲେ, ଉଭୟଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ଭଗବାନ ବିଶ୍ୱକର୍ମା ଜନ୍ମ ହୋଇଥିଲେ। ଵାସ୍ତୁଦେବ ବ୍ରହ୍ମା ଧର୍ମଙ୍କ ପୁତ୍ର ପୁତ୍ର ଅଟନ୍ତି।
୩. ଭଗବାନ ବ୍ରହ୍ମା ବିଶ୍ୱକର୍ମାଙ୍କୁ ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡର ସ୍ଥପତି ଭାବରେ ନିଯୁକ୍ତ କରିଥିଲେ। ସେ ସ୍ୱର୍ଗ ଲୋକ, ଇନ୍ଦ୍ରପୁରୀ, ଦ୍ୱାରକା ନାଗରୀ, ସୋନ କି ଲଙ୍କା, ସୁଦାମାପୁରୀ ପରି ଅନେକ ସହର ଏବଂ ସ୍ଥାନ ନିର୍ମାଣ କରିଥିଲେ।
୪. ଭଗବାନ ବିଶ୍ୱକର୍ମା ଯମରାଜଙ୍କ କାଳଦଣ୍ଡ, ଭଗବାନ ବିଷ୍ଣୁଙ୍କ ସୁଦର୍ଶନ ଚକ୍ର, ଭଗବାନ ଶିବଙ୍କ ତ୍ରିଶୂଲ, ପୁଷ୍ପ ବିମାନ ସମେତ ଅନେକ ଅସ୍ତ୍ରଶସ୍ତ୍ର ଏବଂ ଯନ୍ତ୍ର ତିଆରି କରିଥିଲେ।
୫. ଭଗବାନ ବିଶ୍ୱକର୍ମା ମଧ୍ୟ ଯନ୍ତ୍ର, ଉପକରଣ, ଯନ୍ତ୍ରର ଦେବତା ଭାବରେ ପରିଗଣିତ ହୁଅନ୍ତି। ଧାର୍ମିକ ବିଶ୍ୱାସ ଅନୁଯାୟୀ, ଏହି ସୃଷ୍ଟିରେ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥିବା ସମସ୍ତ ଜିନିଷର ମୂଳ ହେଉଛି ଭଗବାନ ବିଶ୍ୱକର୍ମା।
୬. ଏହା ମଧ୍ୟ କୁହାଯାଏ ଯେ ଭଗବାନ ବିଶ୍ୱକର୍ମା ପ୍ରଥମେ ଏହି ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡର ମାନଚିତ୍ର ତିଆରି କରିଥିଲେ।
୭. ବିଶ୍ୱକର୍ମା ଜୀଙ୍କର ପାଞ୍ଚଟି ଅବତାର ଅଛି। ସେଥିମଧ୍ୟରୁ ବିରାଟ ବିଶ୍ୱକର୍ମା, ଧର୍ମେନ୍ଦ୍ର ବିଶ୍ୱକର୍ମା, ଅଙ୍ଗୀରଭାନ୍ସି ବିଶ୍ୱକର୍ମା, ସୁଦର୍ଶନ ବିଶ୍ୱକର୍ମା ଏବଂ ଭ୍ରୁଗୁଣଶି ବିଶ୍ୱକର୍ମା ଅଛନ୍ତି।
୮. ଭଗବାନ ବିଶ୍ୱକର୍ମାଙ୍କର ପାଞ୍ଚ ପୁତ୍ର ମନୁ, ମାୟା, ତସ୍ତା, ଶିଳ୍ପୀ ଏବଂ ଡାଏଭାଗିଆ ଅଛନ୍ତି। ଏହି ତିନି ପୁଅଙ୍କ ବ୍ୟତୀତ ଜୟ, ବିଜୟ ଏବଂ ସିଦ୍ଧାର୍ଥଙ୍କୁ ମଧ୍ୟ ବର୍ଣ୍ଣନା କରାଯାଇଛି। ସମସ୍ତେ ଶିଳ୍ପୀଶାସ୍ତ୍ର ଏବଂ ବାସ୍ତୁଶାସ୍ତ୍ରର ପଣ୍ଡିତ ଥିଲେ।