ନିଜ ପାଦରେ କୁରାଢ଼ି ମାରିଲା ପାକିସ୍ତାନ: ଏୟାରସ୍ପେସ ବିବାଦରେ ହୋଇଯିବ ବରବାଦ

ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ : ପହଲଗାମ ଆତଙ୍କୀ ଆକ୍ରମଣ ପରେ ଭାରତ ଏବଂ ପାକିସ୍ତାନ ମଧ୍ୟରେ ଉତ୍ତେଜନା ଚରମ ସୀମାରେ ପହଞ୍ଚିଛି। ୨୨ ଏପ୍ରିଲ ୨୦୨୫ରେ ଜମ୍ମୁ-କାଶ୍ମୀରର ପହଲଗାମରେ ହୋଇଥିବା ଆତଙ୍କୀ ଆକ୍ରମଣ, ଯେଉଁଥିରେ ୨୬ ଜଣଙ୍କର ମୃତ୍ୟୁ ହୋଇଥିଲା, ତାହା ଲସ୍କର-ଏ-ତୈୟବା ସହ ଜଡ଼ିତ ଥିବା ଦାବି କରାଯାଇଛି। ଏହି ଘଟଣା ପରେ ଭାରତ ପାକିସ୍ତାନ ବିରୁଦ୍ଧରେ କଡ଼ା ପଦକ୍ଷେପ ଗ୍ରହଣ କରିଛି, ଯାହା ମଧ୍ୟରେ ପାକିସ୍ତାନୀ ଏୟାରସ୍ପେସ ଉପରେ କଟକଣା ଏବଂ ରାଜନୈତିକ ସମ୍ପର୍କ ହ୍ରାସ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ। କିନ୍ତୁ ଏହି ଏୟାରସ୍ପେସ ବିବାଦରେ ପାକିସ୍ତାନ ନିଜେ ନିଜ ପାଦରେ କୁରାଢ଼ି ମାରିଥିବା ବିଶେଷଜ୍ଞମାନେ ମତ ଦେଇଛନ୍ତି। ଏହା ପାକିସ୍ତାନର ଅର୍ଥନୀତି ଓ ବିମାନ ଚଳାଚଳ ଶିଳ୍ପକୁ ବରବାଦ ଆଡ଼କୁ ନେଇଯାଇପାରେ। ଆସନ୍ତୁ ଜାଣିବା ଏହାର ପ୍ରଭାବ…

ପହଲଗାମ ଆକ୍ରମଣ ପରେ ଭାରତ ପାକିସ୍ତାନ ସହ ରାଜନୈତିକ ଏବଂ ଅର୍ଥନୈତିକ ସମ୍ପର୍କକୁ ଆହୁରି ହ୍ରାସ କରିବାକୁ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେଇଛି। ଭାରତ ଘୋଷଣା କରିଛି ଯେ, ଏହା ପାକିସ୍ତାନୀ ଏୟାରସ୍ପେସ ଉପରେ କଟକଣା ଲଗାଇବ ଏବଂ ଭାରତୀୟ ବିମାନ ସେବାଗୁଡ଼ିକ ପାକିସ୍ତାନୀ ଏୟାରସ୍ପେସ ବ୍ୟବହାର କରିବେ ନାହିଁ। ଏହା ପୂର୍ବରୁ ୨୦୧୯ରେ ପୁଲଓ୍ୱାମା ଆକ୍ରମଣ ପରେ ମଧ୍ୟ ଭାରତ ସମାନ ପଦକ୍ଷେପ ନେଇଥିଲା, ଯାହା ପାକିସ୍ତାନର ବିମାନ ଚଳାଚଳ ଶିଳ୍ପକୁ ବ୍ୟାପକ କ୍ଷତି ପହଞ୍ଚାଇଥିଲା। ଏଥର ପାକିସ୍ତାନ ପ୍ରତିଶୋଧ ନେବା ପାଇଁ ଭାରତୀୟ ବିମାନଗୁଡ଼ିକୁ ନିଜ ଏୟାରସ୍ପେସ ବ୍ୟବହାର କରିବାକୁ ବାରଣ କରିଛି, କିନ୍ତୁ ଏହା ପାକିସ୍ତାନର ଅର୍ଥନୀତି ପାଇଁ ଏକ ବୁମେରାଙ୍ଗ ସାବ୍ୟସ୍ତ ହେବ ବୋଲି ବିଶେଷଜ୍ଞମାନେ ଚେତାବନୀ ଦେଇଛନ୍ତି।

ପାକିସ୍ତାନ ଉପରେ ଅର୍ଥନୈତିକ ପ୍ରଭାବ
ପାକିସ୍ତାନର ଏୟାରସ୍ପେସ ଅନେକ ଅନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ବିମାନ ସେବା ପାଇଁ ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ରୁଟ, ବିଶେଷକରି ୟୁରୋପ, ମଧ୍ୟ ଏସିଆ ଏବଂ ଦକ୍ଷିଣ-ପୂର୍ବ ଏସିଆ ମଧ୍ୟରେ ଯାତାୟାତ କରୁଥିବା ବିମାନଗୁଡ଼ିକ ପାଇଁ ରହିଛି । ଭାରତୀୟ ବିମାନ ସେବାଗୁଡ଼ିକ ପାକିସ୍ତାନୀ ଏୟାରସ୍ପେସ ବ୍ୟବହାର ବନ୍ଦ କଲେ ଏବଂ ଅନ୍ୟ ଅନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ବିମାନ ସେବାଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟ ବିକଳ୍ପ ରୁଟ ବାଛିବାକୁ ବାଧ୍ୟ ହେଲେ, ତେବେ ପାକିସ୍ତାନର ଏୟାରସ୍ପେସ ଫି’ରୁ ଆୟ ବ୍ୟାପକ ଭାବେ ହ୍ରାସ ପାଇବ।

ଆୟରେ ହ୍ରାସ: ବିଶେଷଜ୍ଞଙ୍କ ମତ ଅନୁଯାୟୀ, ପାକିସ୍ତାନ ପ୍ରତିମାସରେ ଏୟାରସ୍ପେସ ଫି’ରୁ ପ୍ରାୟ ୫୦-୧୦୦ ମିଲିୟନ ଡଲାର ଆୟ କରୁଛି। ଭାରତୀୟ ବିମାନ ସେବା ଏବଂ ଅନ୍ୟ ଅନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ବିମାନ ସେବାଗୁଡ଼ିକ ଏୟାରସ୍ପେସ ବ୍ୟବହାର ବନ୍ଦ କଲେ ଏହି ଆୟରେ ୬୦-୭୦% ହ୍ରାସ ହେବାର ସମ୍ଭାବନା ରହିଛି।

ପାକିସ୍ତାନ ଇଣ୍ଟରନ୍ୟାସନାଲ ଏୟାରଲାଇନ୍ସ (PIA) ଉପରେ ପ୍ରଭାବ: PIA, ଯାହା ପୂର୍ବରୁ ହିଁ ଆର୍ଥିକ ସଙ୍କଟରେ ଅଛି, ଏୟାରସ୍ପେସ କଟକଣା ଯୋଗୁଁ ଅଧିକ କ୍ଷତିର ସାମ୍ନା କରିବ। ଭାରତୀୟ ଏୟାରସ୍ପେସ ବ୍ୟବହାର ବନ୍ଦ ହେଲେ PIAକୁ ଦୀର୍ଘ ରୁଟ ବାଛିବାକୁ ପଡ଼ିବ, ଯାହା ଇନ୍ଧନ ଖର୍ଚ ବୃଦ୍ଧି କରିବ।

ଅନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ବିମାନ ସେବାର ପ୍ରତିକ୍ରିୟା: ଏମିରେଟସ୍, କତାର ଏୟାରୱେଜ ଏବଂ ଟର୍କିସ ଏୟାରଲାଇନ୍ସ ଭଳି ବିମାନ ସେବାଗୁଡ଼ିକ, ଯେଉଁମାନେ ପାକିସ୍ତାନୀ ଏୟାରସ୍ପେସ ବ୍ୟବହାର କରୁଛନ୍ତି, ବିକଳ୍ପ ରୁଟ ବାଛିବା ଆରମ୍ଭ କରିଛନ୍ତି। ଏହା ପାକିସ୍ତାନର ଏୟାରସ୍ପେସ ଫି’ ଆୟକୁ ଆହୁରି ହ୍ରାସ କରିବ।

ଭାରତ ଉପରେ ପ୍ରଭାବ
ଭାରତୀୟ ବିମାନ ସେବାଗୁଡ଼ିକ ପାଇଁ ପାକିସ୍ତାନୀ ଏୟାରସ୍ପେସ ବନ୍ଦ ହେବା କିଛି ଅସୁବିଧା ସୃଷ୍ଟି କରିପାରେ, ବିଶେଷକରି ୟୁରୋପ ଏବଂ ଉତ୍ତର ଆମେରିକା ଯାତ୍ରା କରୁଥିବା ବିମାନଗୁଡ଼ିକ ପାଇଁ। ଏୟାର ଇଣ୍ଡିଆ ଏବଂ ଇଣ୍ଡିଗୋ ଭଳି ବିମାନ ସେବାଗୁଡ଼ିକୁ ଦୀର୍ଘ ରୁଟ ବାଛିବାକୁ ପଡ଼ିବ, ଯାହା ଇନ୍ଧନ ଖର୍ଚ ଏବଂ ଯାତ୍ରା ସମୟକୁ ବୃଦ୍ଧି କରିବ। ତେବେ, ବିଶେଷଜ୍ଞମାନେ ମତ ଦେଇଛନ୍ତି ଯେ ଭାରତର ଅର୍ଥନୀତି ଏବଂ ବିମାନ ଶିଳ୍ପ ପାକିସ୍ତାନ ଅପେକ୍ଷା ଅଧିକ ଶକ୍ତିଶାଳୀ, ତେଣୁ ଏହି କ୍ଷତି ସହଜରେ ମୁକାବିଲା କରାଯାଇପାରିବ।

ବିକଳ୍ପ ରୁଟ: ଭାରତୀୟ ବିମାନଗୁଡ଼ିକ ଏବେ ଓମାନ, ଇରାନ କିମ୍ବା ସୌଦି ଆରବର ଏୟାରସ୍ପେସ ବ୍ୟବହାର କରୁଛନ୍ତି, ଯାହା ଯାତ୍ରା ସମୟକୁ ମାତ୍ର ୩୦-୪୫ ମିନିଟ ବୃଦ୍ଧି କରୁଛି।

ଅର୍ଥନୈତିକ ସ୍ଥିତିସ୍ଥାପକତା: ଭାରତର ବିମାନ ଶିଳ୍ପ ୨୦୧୯ରେ ସମାନ ପରିସ୍ଥିତିରୁ ସଫଳତାର ସହ ଉବୁରି ଆସିଥିଲା, ଏବଂ ଏଥର ମଧ୍ୟ ଏହା ସମ୍ଭବ ବୋଲି ବିଶେଷଜ୍ଞମାନେ ମତ ଦେଇଛନ୍ତି।

ପାକିସ୍ତାନର ଅର୍ଥନୈତିକ ସଙ୍କଟ
ପାକିସ୍ତାନର ଅର୍ଥନୀତି ପୂର୍ବରୁ ହିଁ ମୁଦ୍ରାସ୍ଫୀତି, ବୈଦେଶିକ ଋଣ ଏବଂ ରାଜନୈତିକ ଅସ୍ଥିରତା ଯୋଗୁଁ ଦୁର୍ବଳ ଅବସ୍ଥାରେ ଅଛି। ଏୟାରସ୍ପେସ ବିବାଦ ଏହାକୁ ଆହୁରି ଖରାପ କରିପାରେ:

ଆଇଏମଏଫ ଋଣ ଉପରେ ପ୍ରଭାବ: ପାକିସ୍ତାନ ଏବେ ଆଇଏମଏଫରୁ ଋଣ ପାଇଁ ଆଲୋଚନା କରୁଛି। ଏୟାରସ୍ପେସ ଆୟ ହ୍ରାସ ପାକିସ୍ତାନର ଋଣ ପରିଶୋଧ କ୍ଷମତାକୁ ଆହୁରି ଦୁର୍ବଳ କରିବ।

ବୈଦେଶିକ ମୁଦ୍ରା ଭଣ୍ଡାର: ପାକିସ୍ତାନର ବୈଦେଶିକ ମୁଦ୍ରା ଭଣ୍ଡାର ବର୍ତ୍ତମାନ ମାତ୍ର ୯ ବିଲିୟନ ଡଲାରରେ ରହିଛି, ଯାହା ଦୁଇ ମାସର ଆମଦାନୀ ଖର୍ଚ୍ଚ ପାଇଁ ମଧ୍ୟ ପର୍ଯ୍ୟାପ୍ତ ନୁହେଁ। ଏୟାରସ୍ପେସ ଆୟ ହ୍ରାସ ଏହି ସଙ୍କଟକୁ ଆହୁରି ଗଭୀର କରିବ।

ଆଭ୍ୟନ୍ତରୀଣ ଅସନ୍ତୋଷ: ଏୟାରସ୍ପେସ ବିବାଦ ଯୋଗୁଁ ବିମାନ ଟିକେଟ ମୂଲ୍ୟ ବୃଦ୍ଧି ଏବଂ ଯାତ୍ରା ଅସୁବିଧା ପାକିସ୍ତାନୀ ନାଗରିକମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଅସନ୍ତୋଷ ସୃଷ୍ଟି କରିପାରେ।

ଅନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ପ୍ରତିକ୍ରିୟା
ପହଲଗାମ ଆକ୍ରମଣ ପରେ ଅନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ସମୁଦାୟ ଭାରତକୁ ସମର୍ଥନ କରିଛି। ଆମେରିକାର ଉପରାଷ୍ଟ୍ରପତି ଜେଡି ଭାନ୍ସ ଏବଂ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ଡୋନାଲ୍ଡ ଟ୍ରମ୍ପ ଆକ୍ରମଣର ନିନ୍ଦା କରି ଭାରତକୁ ପୂର୍ଣ୍ଣ ସମର୍ଥନର ଆଶ୍ୱାସନା ଦେଇଛନ୍ତି। ଏହା ପାକିସ୍ତାନ ଉପରେ ଅନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ଚାପକୁ ଆହୁରି ବୃଦ୍ଧି କରିଛି। ଅନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ବିମାନ ଚଳାଚଳ ସଂଗଠନ (IATA) ମଧ୍ୟ ଏୟାରସ୍ପେସ ବିବାଦକୁ ନେଇ ଚିନ୍ତା ପ୍ରକାଶ କରିଛି, କାରଣ ଏହା ବିଶ୍ୱବ୍ୟାପୀ ବିମାନ ଚଳାଚଳ ଶିଳ୍ପକୁ ପ୍ରଭାବିତ କରୁଛି।