ବ୍ରିକ୍ସରୁ ଭାରତକୁ କ’ଣ ଫାଇଦା ? ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ମୋଦୀଙ୍କ ବ୍ରାଜିଲ ଗସ୍ତ କାହିଁକି ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ

ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ : ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ନରେନ୍ଦ୍ର ମୋଦୀ ୧୭ତମ ବ୍ରିକ୍ସ ଶିଖର ସମ୍ମେଳନରେ ଯୋଗ ଦେବା ପାଇଁ ଜୁଲାଇ ୫, ୨୦୨୫ରେ ବ୍ରାଜିଲର ରିଓ ଡି ଜେନେରୋରେ ପହଞ୍ଚିଛନ୍ତି। ଜୁଲାଇ ୬ ଓ ୭ ତାରିଖରେ ଅନୁଷ୍ଠିତ ଏହି ସମ୍ମେଳନ ଭାରତର ଅର୍ଥନୈତିକ, ରାଜନୈତିକ ଓ କୂଟନୈତିକ ଲକ୍ଷ୍ୟ ପାଇଁ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ। ବ୍ରିକ୍ସ (BRICS: Brazil, Russia, India, China, South Africa) ଏକ ପ୍ରମୁଖ ବୈଶ୍ୱିକ ମଞ୍ଚ ଭାବେ ଉଭୟ ଉନ୍ନୟନଶୀଳ ଅର୍ଥନୀତି ଓ ଗ୍ଲୋବାଲ ସାଉଥର ପ୍ରତିନିଧିତ୍ୱ କରୁଛି। ୨୦୨୪ରେ ଏହାର ସଦସ୍ୟତା ବିସ୍ତାର ହୋଇ ମିଶର, ଇଥିଓପିଆ, ଇରାନ, ସାଉଦି ଆରବ ଓ ସଂଯୁକ୍ତ ଆରବ ଏମିରେଟ୍ସ ସାମିଲ ହୋଇଛନ୍ତି। ଆସନ୍ତୁ, ଜାଣିବା ବ୍ରିକ୍ସରୁ ଭାରତକୁ କ’ଣ ଲାଭ ମିଳୁଛି ଏବଂ ଏହା କାହିଁକି ଜରୁରୀ।

ବ୍ରିକ୍ସ କ’ଣ?

ବ୍ରିକ୍ସ ହେଉଛି ପାଞ୍ଚଟି ଦ୍ରୁତ ବିକାଶଶୀଳ ଅର୍ଥବ୍ୟବସ୍ଥା—ବ୍ରାଜିଲ, ରୁଷିଆ, ଭାରତ, ଚୀନ ଓ ଦକ୍ଷିଣ ଆଫ୍ରିକା—ର ଏକ ଅନ୍ତର୍ରାଷ୍ଟ୍ରୀୟ ସଂଗଠନ। ୨୦୦୯ରେ ଗଠିତ ଏହି ସଂଗଠନ ୨୦୨୪ରେ ବିସ୍ତାର ହେବା ପରେ ବିଶ୍ୱ ଜନସଂଖ୍ୟାର ପ୍ରାୟ ୪୯.୫% ଓ ବୈଶ୍ୱିକ ଜିଡିପିର ୪୦%ରୁ ଅଧିକ ଅଂଶକୁ ପ୍ରତିନିଧିତ୍ୱ କରୁଛି। ଏହା ଅର୍ଥନୈତିକ ସହଯୋଗ, ବୈଶ୍ୱିକ ଶାସନ ଓ ସ୍ଥାୟୀ ବିକାଶକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହନ ଦେବା ପାଇଁ କାର୍ଯ୍ୟ କରେ।

ବ୍ରିକ୍ସରୁ ଭାରତକୁ ଲାଭ
୧. ଅର୍ଥନୈତିକ ସହଯୋଗ:

ନୂଆ ବିକାଶ ବ୍ୟାଙ୍କ (NDB): ୨୦୧୫ରେ ବ୍ରିକ୍ସ ଦେଶମାନଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ଗଠିତ ଏହି ବ୍ୟାଙ୍କ ଭାରତର ଭିତ୍ତିଭୂମି, ନବୀକରଣୀୟ ଶକ୍ତି, ଜଳ ସଂରକ୍ଷଣ ଓ ସ୍ମାର୍ଟ ସିଟି ପ୍ରକଳ୍ପ ପାଇଁ ଅର୍ଥାୟନ ଯୋଗାଇଛି। ୨୦୨୪ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ NDB ଭାରତର ୧୫୦୦୦ କୋଟି ଟଙ୍କାରୁ ଅଧିକ ମୂଲ୍ୟର ପ୍ରକଳ୍ପକୁ ଅର୍ଥ ଯୋଗାଇଛି।

ବାଣିଜ୍ୟ ବୃଦ୍ଧି: ବ୍ରିକ୍ସ ଦେଶଗୁଡ଼ିକ ସହ ଭାରତର ବାଣିଜ୍ୟ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଛି। ଉଦାହରଣ ସ୍ୱରୂପ, ୨୦୨୪-୨୫ରେ ବ୍ରାଜିଲ ସହ ଭାରତର ବାଣିଜ୍ୟ ୧୨.୨୦ ବିଲିୟନ ଡଲାରରେ ପହଞ୍ଚିଛି, ଯେଉଁଥିରେ ସୋୟାବିନ, ଇଥାନଲ ଓ ଖଣିଜ ତୈଳ ଆମଦାନୀ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ। ସେହିପରି, ଚୀନ ସହ ୨୦୨୪ରେ ଦ୍ୱିପାକ୍ଷିକ ବାଣିଜ୍ୟ ୧୩୫.୯୮ ବିଲିୟନ ଡଲାରରେ ପହଞ୍ଚିଛି।

ସ୍ଥାନୀୟ ମୁଦ୍ରା ବାଣିଜ୍ୟ: ବ୍ରିକ୍ସ ଡଲାର ନିର୍ଭରତା ହ୍ରାସ କରି ରୁପୀ ଓ ଅନ୍ୟ ସ୍ଥାନୀୟ ମୁଦ୍ରାରେ ବାଣିଜ୍ୟକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହନ ଦେଉଛି, ଯାହା ଭାରତୀୟ ଅର୍ଥନୀତିର ସ୍ଥିରତା ବୃଦ୍ଧି କରୁଛି।

୨. ବୈଶ୍ୱିକ ଶାସନରେ ନେତୃତ୍ୱ:

ବ୍ରିକ୍ସ ଭାରତକୁ ବୈଶ୍ୱିକ ଶାସନରେ ଏକ ଶକ୍ତିଶାଳୀ ସ୍ୱର ପ୍ରଦାନ କରେ। ଏହା ସଂଯୁକ୍ତ ରାଷ୍ଟ୍ର ସୁରକ୍ଷା ପରିଷଦ (UNSC), ବିଶ୍ୱ ବ୍ୟାଙ୍କ ଓ ଅନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ମୁଦ୍ରା ପାଣ୍ଠି (IMF) ରେ ସଂସ୍କାର ପାଇଁ ଭାରତର ଦାବିକୁ ସମର୍ଥନ କରୁଛି।

ଗ୍ଲୋବାଲ ସାଉଥର ନେତା ଭାବେ ଭାରତ ବ୍ରିକ୍ସ ମାଧ୍ୟମରେ ଉନ୍ନୟନଶୀଳ ଦେଶଗୁଡ଼ିକର ସ୍ୱାର୍ଥକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହନ ଦେଉଛି।

୩. ଆତଙ୍କବାଦ ବିରୋଧୀ ଲଢ଼େଇ:

ବ୍ରିକ୍ସ ଆତଙ୍କବାଦ ବିରୁଦ୍ଧରେ ଭାରତର ସ୍ଥିତିକୁ ସମର୍ଥନ କରେ। ୨୦୨୪ରେ ରୁଷିଆର କଜାନ ସମ୍ମେଳନରେ ବ୍ରିକ୍ସ ଦେଶଗୁଡ଼ିକ ଆତଙ୍କବାଦୀ ଆକ୍ରମଣକୁ ନିନ୍ଦା କରିଥିଲେ। ଏହି ସମ୍ମେଳନରେ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ମୋଦୀ ଆତଙ୍କବାଦ ବିରୁଦ୍ଧରେ ଏକଜୁଟ ଲଢ଼େଇ ପାଇଁ ଜୋର ଦେବେ ବୋଲି ଆଶା କରାଯାଉଛି।

୪. କୂଟନୈତିକ ସନ୍ତୁଳନ:

ବ୍ରିକ୍ସ ଭାରତକୁ ରୁଷିଆ, ଚୀନ, ବ୍ରାଜିଲ ଓ ଦକ୍ଷିଣ ଆଫ୍ରିକା ସହ ଦ୍ୱିପାକ୍ଷିକ ସମ୍ପର୍କ ମଜବୁତ କରିବାର ସୁଯୋଗ ଦେଉଛି। ଏହା ଭାରତର ‘ଷ୍ଟ୍ରାଟେଜିକ ଅଟୋନୋମି’ ନୀତିକୁ ସମର୍ଥନ କରେ, ଯେଉଁଥିରେ ଭାରତ ପାଶ୍ଚାତ୍ୟ ଓ ପୂର୍ବୀୟ ଶକ୍ତି ମଧ୍ୟରେ ସନ୍ତୁଳନ ରକ୍ଷା କରେ।
୨୦୨୪ରେ କଜାନ ସମ୍ମେଳନରେ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ମୋଦୀ ଚୀନର ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ଶି ଜିନପିଙ୍ଗ ଓ ରୁଷିଆର ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ଭ୍ଲାଦିମୀର ପୁଟିନଙ୍କ ସହ ଆଲୋଚନା କରି ସୀମା ବିବାଦ ଓ ଅର୍ଥନୈତିକ ସହଯୋଗ ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ୱ ଦେଇଥିଲେ।

୫. ସ୍ଥାୟୀ ବିକାଶ ଓ ପ୍ରଯୁକ୍ତି:ବ୍ରିକ୍ସ ଜଳବାୟୁ ପରିବର୍ତ୍ତନ, ନବୀକରଣୀୟ ଶକ୍ତି ଓ ଡିଜିଟାଲ ସମାବେଶନ ପରି କ୍ଷେତ୍ରରେ ସହଯୋଗକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହନ ଦେଉଛି। ଭାরତର LiFE (Lifestyle for Environment) ମିଶନ ଓ ଡିଜିଟାଲ ଇଣ୍ଡିଆ ପଦକ୍ଷେପ ବ୍ରିକ୍ସ ମଞ୍ଚରେ ପ୍ରଶଂସିତ ହୋଇଛି।
ବ୍ରାଜିଲର ଇଥାନଲ ଉତ୍ପାଦନ ଓ ଭାରତର ସୌର ଶକ୍ତି ପ୍ରକଳ୍ପ ମଧ୍ୟରେ ସହଯୋଗ ନବୀକରଣୀୟ ଶକ୍ତି ଲକ୍ଷ୍ୟକୁ ତ୍ୱରାନ୍ୱିତ କରିପାରେ।

ବ୍ରିକ୍ସ କାହିଁକି ଜରୁରୀ?

ବୈଶ୍ୱିକ ପ୍ରଭାବ:
ବ୍ରିକ୍ସ ବିଶ୍ୱ ଅର୍ଥନୀତିର ୪୦%ରୁ ଅଧିକ ଅଂଶ ନିେଇ ପାଶ୍ଚାତ୍ୟ ଆଧିପତ୍ୟ (ଯେପରିକି G7)କୁ ସନ୍ତୁଳନ କରୁଛି। ଏହା ଭାରତକୁ ବୈଶ୍ୱିକ ନୀତି ନିର୍ଦ୍ଧାରଣରେ ଅଂଶଗ୍ରହଣ କରିବାର ସୁଯୋଗ ଦେଉଛି।

ଆତଙ୍କବାଦ ବିରୋଧୀ ସମର୍ଥନ:
ବ୍ରିକ୍ସ ମଞ୍ଚ ଭାରତର ଆତଙ୍କବାଦ ବିରୋଧୀ ଏଜେଣ୍ଡାକୁ ବୈଶ୍ୱିକ ସମର୍ଥନ ଯୋଗାଇଛି, ଯାହା ଜାତୀୟ ସୁରକ୍ଷା ପାଇଁ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ।

ସଦସ୍ୟତା ବିସ୍ତାର:

୨୦୨୪ରେ ନୂଆ ସଦସ୍ୟଙ୍କ ସାମିଲ ହେବା ସହ ବ୍ରିକ୍ସର ବୈଶ୍ୱିକ ପ୍ରଭାବ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଛି, ଯାହା ଭାରତକୁ ମଧ୍ୟପ୍ରାଚ୍ୟ ଓ ଆଫ୍ରିକୀୟ ଦେଶଗୁଡ଼ିକ ସହ ବାଣିଜ୍ୟ ଓ କୂଟନୈତିକ ସମ୍ପର୍କ ବୃଦ୍ଧିରେ ସହାୟତା କରୁଛି।

୨୦୨୬ରେ ଭାରତର ଅଧ୍ୟକ୍ଷତା: ଆଗାମୀ ବର୍ଷ ଭାରତ ବ୍ରିକ୍ସର ଅଧ୍ୟକ୍ଷତା ଗ୍ରହଣ କରିବ, ଯାହା ବୈଶ୍ୱିକ ଏଜେଣ୍ଡା ନିର୍ଦ୍ଧାରଣ ଓ ନେତୃତ୍ୱ ପ୍ରତିଷ୍ଠା ପାଇଁ ଏକ ବଡ଼ ସୁଯୋଗ।

୧୭ତମ ବ୍ରିକ୍ସ ସମ୍ମେଳନରେ ଭାରତ

୨୦୨୫ ବ୍ରିକ୍ସ ସମ୍ମେଳନର ଥିମ ହେଉଛି “ଗ୍ଲୋବାଲ ସାଉଥ ସହଯୋଗ ଜୋରଦାର କରି ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତିମୂଳକ ଓ ଟିକସବୀ ଶାସନ”। ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ମୋଦୀ ଏହି ସମ୍ମେଳନରେ ଜଳବାୟୁ ପରିବର୍ତ୍ତନ, ଡିଜିଟାଲ ସମାବେଶନ, ଆତଙ୍କବାଦ ବିରୋଧୀ ଲଢ଼େଇ ଓ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସହଯୋଗ ଭଳି ମୁଖ୍ୟ ବିଷୟରେ ଆଲୋଚନା କରିବେ। ସେ ବ୍ରାଜିଲ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ଲୁଇଜ ଇନାସିଓ ଲୁଲା ଡା ସିଲଭାଙ୍କ ସହ ଦ୍ୱିପାକ୍ଷିକ ଆଲୋଚନା କରି ବାଣିଜ୍ୟ, ପ୍ରତିରକ୍ଷା, ଅନ୍ତରିକ୍ଷ ଓ ନବୀକରଣୀୟ ଶକ୍ତି କ୍ଷେତ୍ରରେ ସହଯୋଗକୁ ମଜବୁତ କରିବେ।

ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ବ୍ରାଜିଲ ଗସ୍ତ

ରିଓ ଡି ଜେନେରୋରେ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ମୋଦୀଙ୍କୁ ଭାରତୀୟ ପ୍ରବାସୀ ସମୁଦାୟ ଉଷ୍ମ ସ୍ୱାଗତ କରିଛନ୍ତି। ସମ୍ମେଳନ ପରେ ସେ ବ୍ରାସିଲିଆକୁ ଏକ ଦ୍ୱିପାକ୍ଷିକ ଗସ୍ତ ପାଇଁ ଯିବେ, ଯାହା ୬୦ ବର୍ଷରେ ଜଣେ ଭାରତୀୟ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ପ୍ରଥମ ଦ୍ୱିପାକ୍ଷିକ ବ୍ରାଜିଲ ଗସ୍ତ ହେବ। ଏହି ଗସ୍ତ ଭାରତ-ବ୍ରାଜିଲ ସାମରିକ ଭାଗୀଦାରୀକୁ ଆହୁରି ଗଭୀର କରିବ।