ଗୋଟିଏ ଡଜନରେ କାହିଁକି 12ଟି ଥାଏ କଦଳୀ, 10, 11 କାହିଁକି ନୁହେଁ, ହୋଶ୍ ଉଡ଼ାଇ ଦେବ ଏ କାରଣ…

ଓଡ଼ିଶା ଭାସ୍କର:ଯେତେବେଳେ ଆମେ ବଜାରକୁ ଯାଉ ଏବଂ ଯେତେବେଳେ କଦଳୀ କିଣିବାର ପାଳି ଆସେ, ଆମେ ଦୋକାନୀକୁ କହିଥାଉ ‘ମୋତେ ଗୋଟିଏ ଡଜନ କଦଳୀ ଦିଅ’ କିମ୍ବା ‘ମୁଁ ଦୁଇ ଡଜନ କଦଳୀ ଚାହେଁ’ ଏବଂ ଫଳ ବିକ୍ରେତା ଆମକୁ 12ଟି କଦଳୀ ଦିଅନ୍ତି। ଏପରି କାହିଁକି?

ଆପଣ କେବେ ଭାବିଛନ୍ତି କି କାହିଁକି ଏକ ଡଜନରେ ସବୁବେଳେ 12ଟି ଜିନିଷ ଥାଏ? 10 କିମ୍ବା 11 କାହିଁକି ନୁହେଁ? ଏହି 12 ସଂଖ୍ୟା କେଉଁଠାରୁ ଆସିଲା? ତେବେ ଆସନ୍ତୁ ଏହି ପ୍ରଶ୍ନର ଉତ୍ତର ଖୋଜିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରିବା।

ପ୍ରାଚୀନ ମିଶରୀୟ, ବାବିଲୋନୀୟ ଏବଂ ରୋମାନ ସଭ୍ୟତାରେ 12 ସଂଖ୍ୟାର ଗୁରୁତ୍ୱ ଦେଖାଯାଏ। ସେମାନେ ସମୟ, କ୍ୟାଲେଣ୍ଡର ଏବଂ ମାପ ପାଇଁ 12 ବ୍ୟବହାର କରୁଥିଲେ। ଏହି ସଭ୍ୟତାଗୁଡ଼ିକ ଗଣନା ପାଇଁ 12-ଆଧାର ପ୍ରଣାଳୀ ବ୍ୟବହାର କରୁଥିଲେ।

ଏହାର ଏକ ବଡ଼ କାରଣ ଥିଲା ମଣିଷ ଆଙ୍ଗୁଠିର ଗଠନ। ଯଦି ଆପଣ ଆପଣଙ୍କର ବୁଢ଼ା ଆଙ୍ଗୁଠି ବ୍ୟତୀତ ଆପଣଙ୍କର ବାକି ଆଙ୍ଗୁଠିକୁ ଗଣନା କରନ୍ତି, ତେବେ ଗୋଟିଏ ହାତରେ 12ଟି ସନ୍ଧି ଅଛି। ପ୍ରାଚୀନ ଲୋକମାନେ ଗଣନା ପାଇଁ ଏହି ସନ୍ଧିଗୁଡ଼ିକୁ ବ୍ୟବହାର କରୁଥିଲେ।

ଏହା ବ୍ୟତୀତ, 12 ଏକ ବହୁତ ସୁବିଧାଜନକ ସଂଖ୍ୟା କାରଣ ଏହାକୁ ସହଜରେ ଅନେକ ଭାଗରେ ବିଭକ୍ତ କରାଯାଇପାରିବ। 12 କୁ 1, 2, 3, 4, 6 ଏବଂ 12 ଦ୍ୱାରା ବିଭକ୍ତ କରାଯାଇପାରିବ। ଏହା 12 କୁ ବ୍ୟବସାୟୀ ଏବଂ ଦୋକାନୀମାନଙ୍କ ପାଇଁ ଏକ ଆଦର୍ଶ ସଂଖ୍ୟା କରିଥିଲା। ଏହା କାରବାରକୁ ଶୀଘ୍ର କରିଥିଲା।

ଯଦି ଆପଣ କଦଳୀ କିଣିବାକୁ ଯାଆନ୍ତି ଏବଂ ଆପଣକୁ କିଛି କଦଳୀ ଦରକାର, ତେବେ କଦଳୀ ବାଣ୍ଟିବା ବହୁତ ସହଜ। ଦୋକାନୀ 12ଟି କଦଳୀକୁ 6ଟି କିମ୍ବା 3ଟି କରି ଚାରିଟି ଗୋଷ୍ଠୀରେ ବିଭକ୍ତ କରିପାରିବେ ଏବଂ ଗ୍ରାହକଙ୍କୁ ଦେଇପାରିବେ।

ଏହି ପ୍ରଣାଳୀ ପ୍ରାଚୀନ ଭାରତରେ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା ଏବଂ ଆରବ ବ୍ୟବସାୟୀମାନଙ୍କ ମାଧ୍ୟମରେ ସାରା ବିଶ୍ୱରେ ବ୍ୟାପିଥିଲା। ଆଜି, ଆମ ବଜାରରେ ଫଳ, ଅଣ୍ଡା କିମ୍ବା ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ସାମଗ୍ରୀ ପ୍ରାୟତଃ ଡଜନ ଡଜନରେ ବିକ୍ରି ହୁଏ।