ଆଜି ବି ଗୋଟିଏ ବର୍ଷ ପାଇଁ ଭଡାରେ ମିଳନ୍ତି ପତ୍ନୀ, ଜାଣନ୍ତୁ କେଉଁଠି?
ସମାଜରେ ନାରୀମାନଙ୍କୁ ସମ୍ମାନର ସହ ବଞ୍ଚିବାକୁ ଅନେକ ଲଢେଇ ଚାଲିଥିବା ବେଳେ ଆଜି ବି ଏପରି ଜାଗା ରହିଛି, ଯେଉଁଠି ବର୍ଷେ ପାଇଁ ଭଡାରେ ମିଳନ୍ତି ପତ୍ନୀ । ଗୋଟିଏ ପଟେ ସରକାର ମହିଳା ଓ ପୁରୁଷଙ୍କୁ ସମାନ ମାନ୍ୟତା ଦେଉଥିବା ବେଳେ ମଧ୍ୟପ୍ରଦେଶର ଶିବପୁରୀରେ ମହିଳାଙ୍କୁ ଗାଈ-ଗୋରୁ ପରି ମୂଲ ଲଗାଯାଉଛି । ସେମାନଙ୍କ କାରବାର ଷ୍ଟାମ୍ପ ପେପରରେ ହେଉଛି । ଏହା ଅଜବ ଲାଗୁଛି ବି ସତ । ଆଜି ମଧ୍ୟ ମଧ୍ୟପ୍ରଦେଶର ଶିବପୁରୀ ଜିଲ୍ଲାରେ ବୋହୂ ଏବଂ ପତ୍ନୀଙ୍କ ବ୍ୟବସାୟ ଭଡ଼ାରେ ହେଉଛି ।
ବହୁ ଦୂରଦୂରାନ୍ତରୁ ଲୋକମାନେ ଆସି ନିଜର ସ୍ଥିତି ଅନୁସାରେ ବର୍ଷେ ପାଇଁ କିଣି ନିଅନ୍ତି ଓ ସମୟ ସରିଗଲେ ଫେରାଇଦିଅନ୍ତି । ଭଡାରେ ଦେବା ପାଇଁ ଷ୍ଟାମ୍ପରେ ଚୁକ୍ତି ହେବା ପରେ ମହିଳାଙ୍କୁ ଦିଆଯାଏ । ଷ୍ଟାମ୍ପ ପେପରରେ ଲେଖାପଢି ହେବା ପୂର୍ବରୁ ମୂଲଚାଲ ହୋଇଥାଏ । ଏହା ପରେ କେତେ ଦିନ ରଖାଯିବ ତାହା ମଧ୍ୟ ସ୍ଥିର ହୋଇଥାଏ । ସମୟ ସରିବା ପରେ ମହିଳା ନିରାପଦରେ ଫେରିବା ଉଚିତ ବୋଲି ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ସହିତ ଟଙ୍କା ନେଇ ମହିଳାଙ୍କୁ ହସ୍ତାନ୍ତର କରାଯାଏ । ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ପାଳନ ନକଲେ ଜୋରିମାନା ଲାଗୁ ହୋଇଥାଏ ।
କିଏ ପତ୍ନୀର ଅଭାବ ପୂରଣ ପାଇଁ ଆସିଥାଏ ତ ଆଉ କିଏ ମା’ର ସେବା ପାଇଁ ଦୂରଦୂରାନ୍ତରୁ ଶିବପୁରୀକୁ ଆସିଥାନ୍ତି । ଧଡିଚା ରୀତି ଅନୁଯାୟୀ ଏକ ବର୍ଷ ପାଇଁ ପତ୍ନୀ ଭଡାରେ ନିଅନ୍ତି । ପୂର୍ବରୁ ଜିଲ୍ଲାରେ ଖୋଲାଖୋଲି ଭାବେ ମହିଳା ବିକ୍ରୟ ପାଇଁ ବଜାର ଖୋଲୁଥିଲା । ଏବେ ପ୍ରଶାସନର ଭୟରେ ଲୁଚି-ଛପି ଦଲାଲମାନଙ୍କ ମାଧ୍ୟମରେ ଏହି ବ୍ୟବସାୟ ଜାରି ରହିଛି । ଜଣେ ମହିଳାଙ୍କ ବୟସ ଓ ସୌନ୍ଦର୍ଯ୍ୟ ସହିତ ସେମାନଙ୍କର ବ୍ୟବସାୟ ହୋଇଥାଏ ।
ଏହି ପ୍ରଥାରେ କୁମାରୀ ଝିଅ, କାହାର ପତ୍ନୀ କିମ୍ବା ବିଧବା ମହିଳାଙ୍କୁ ବ୍ୟବସାୟରେ ଲଗାଯାଏ । ଚୁକ୍ତି ଶେଷ ହେବା ପରେ ମହିଳାଙ୍କୁ କିଣିଥିବା ଲୋକ ସହିତ ବାହାଘର କରି ବିଦାୟ ଦିଆଯାଏ । ଯଦିଓ ଅଧିକାଂଶ ଲୋକ ଏକ ବର୍ଷ ପାଇଁ ନିଅନ୍ତିି, କିନ୍ତୁ ଯଦି କେହି ବ୍ୟକ୍ତି ମହିଳାଙ୍କୁ ବର୍ଷେ ପରେ ମଧ୍ୟ ନିଜ ପାଖରେ ରଖିବାକୁ ଚାହାଁନ୍ତି, ତେବେ ତାଙ୍କୁ ଷ୍ଟାମ୍ପ ପେପର ମାଧ୍ୟମରେ ମହିଳାଙ୍କ ପରିବାର ସହିତ ଚୁକ୍ତିନାମା ପଠାଇବାକୁ ପଡିବ । ଏଥିପାଇଁ ଡିଲ୍ ପୁନର୍ବାର କରାଯାଇଛି, ମୂଲ୍ୟ ସ୍ଥିର ହୋଇଛି ଏବଂ ତା’ପରେ ଦିନ ପାଇଁ କେତେ ରଖିବାକୁ ହେବ, ତାହା ମଧ୍ୟ ସ୍ଥିର ହୋଇଛି । ଏହା ବ୍ୟତୀତ ମହିଳାଙ୍କୁ ଭଡ଼ାଟିଆଙ୍କ ଆଚରଣ ବିଷୟରେ ଅବଗତ କରାଯାଇ ଫେରାଇ ଦିଆଯାଇଛି ।
ଶିବପୁରୀର ବରିଷ୍ଠ ସାମ୍ବାଦିକ ବିପିନ୍ ଶୁକ୍ଲା କହିଛନ୍ତି ଯେ, ‘ଏହି ଅଭ୍ୟାସକୁ ଶେଷ କରିବା ପାଇଁ ପ୍ରଶାସନ ଏପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ କୌଣସି କଡା ପଦକ୍ଷେପ ନେଇନାହାଁନ୍ତି । ଏହି ଦିଗରେ ଏନଜିଓଗୁଡ଼ିକ ଅଳ୍ପକିଛି କାମ କରିଛନ୍ତି, କିନ୍ତୁ ଏପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ କେହି ଏହି ପ୍ରଥାକୁ ବନ୍ଦ କରିପାରି ନାହାନ୍ତି । ଲୁଚାଛପା ଭାବରେ ଏହି ପ୍ରଥା ମାଧ୍ୟମରେ ମହିଳାଙ୍କର କିଣା-ବିକା ଜାରି ରହିଛି ।