Digital Rupee ଯୁଗ ଆଜି ଠାରୁ ଆରମ୍ଭ , ଜାଣନ୍ତୁ ପ୍ରଥମ ପର୍ଯ୍ୟାୟରେ କେଉଁ ବ୍ୟାଙ୍କ ଗୁଡିକ ହେବ ସାମିଲ
ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ:ଭାରତର ପ୍ରଥମ ରିଟେଲ ଡିଜିଟାଲ ରୁପି ଆଜି ଲଞ୍ଚ ହେବାକୁ ଯାଉଛି । ଡିସେମ୍ବର ୧ ତାରିଖରୁ ଡିଜିଟାଲ ରୁପିର ପାଇଲଟ ପ୍ରୋଜେକ୍ଟ ଲଞ୍ଚ ହେବ ।ରିଜର୍ଭ ବ୍ୟାଙ୍କ ଏହି ଡିଜିଟାଲ ମୁଦ୍ରାକୁ ସେଣ୍ଟ୍ରାଲ ବ୍ୟାଙ୍କ ଡିଜିଟାଲ୍ କରେନ୍ସି(ସିବିଡିସି) ନାମ ଦେଇଛି। ଏହି ଅବସରରେ ଡିଜିଟାଲ ରୁପିର ବିତରଣ, ବ୍ୟବହାର ଓ ଏହାର ପ୍ରସ୍ତୁତିର ପ୍ରୋସେସ ଉପରେ ଭଲ ଭାବେ ପରୀକ୍ଷଣ କରାଯିବ । ଆରବିଆଇ ଦ୍ୱାରା ଜାରି ଇ-ରୁପି ଏକ ଡିଜିଟାଲ ଟୋକନ ପରି କାର୍ଯ୍ୟ କରିବ । ଅନ୍ୟ ଶବ୍ଦରେ କହିଲେ ସିବିଡିସି ଆରବିଆଇ ପକ୍ଷରୁ ଜାରି ହୋଇଥିବା କରେନ୍ସି ନୋଟର ଡିଜିଟାଲ ପ୍ରତିରୂପ ।ଡିଜିଟାଲ ମୁଦ୍ରା ବିଶ୍ୱର ଅର୍ଥବ୍ୟବସ୍ଥାକୁ ମଜବୁତ କରିବ ବୋଲି କୁହାଯାଉଛି । ୨୦୨୨ ବଜେଟର ଘୋଷଣା ଅନୁଯାୟୀ ଭାରତୀୟ ରିଜର୍ଭ ବ୍ୟାଙ୍କ (ଆରବିଆଇ) ଏହି ଯୋଜନାର ପରୀକ୍ଷଣ କରିଛି ।
ଏହାର ଫାଇଦା :
ଏହାର ସୁବିଧା କ’ଣ?ଏକ କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ବ୍ୟାଙ୍କ ଡିଜିଟାଲ୍ ମୁଦ୍ରା ହେଉଛି ଦେଶର ମୁଖ୍ୟ ମୁଦ୍ରାର ଏକ ଡିଜିଟାଲ୍ ରୂପ।
ଏହା କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ବ୍ୟାଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ଜାରି ଏବଂ ନିୟନ୍ତ୍ରିତ ।
CBDC ଗୁଡ଼ିକ ଆର୍ଥିକ ଅନ୍ତର୍ଭୂକ୍ତ ସହିତ ଦେୟ ଦକ୍ଷତା ବୃଦ୍ଧି କରନ୍ତି ।
ଅପରାଧିକ କାର୍ଯ୍ୟକଳାପକୁ ପ୍ରତିରୋଧ କରେ, ଆନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ଦେୟ ବିକଳ୍ପରେ ଉନ୍ନତି ଆଣେ ।
ବିଶ୍ୱ ବ୍ୟାଙ୍କ ଆକଳନ କରିଛି ଯେ ବର୍ତ୍ତମାନ ଅନ୍ୟ ଦେଶକୁ ଏହି ଉପାୟରେ ଟଙ୍କା ପଠାଇବା ପାଇଁ ୭ ରୁ ଅଧିକ ଫି ଦେବାକୁ ପଡିବ, ଯେତେବେଳେ ଡିଜିଟାଲ୍ ମୁଦ୍ରା ପ୍ରଚଳନ ସହିତ ଏହି ଆଇଟମ୍ ୨ କୁ ଖସିଯିବ।
ଇଣ୍ଟରନେଟ୍ ବିନା କାରବାର:ମୁଦ୍ରା ବିଶେଷଜ୍ଞଙ୍କ ଅନୁଯାୟୀ ଇ-ଟଙ୍କା ଟୋକେନ୍ ଆଧାରିତ ହେବ। ଏହାର ଅର୍ଥ ହେଉଛି ଆପଣ ସେହି ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ସର୍ବସାଧାରଣ ‘କି ‘ ମାଧ୍ୟମରେ ଟଙ୍କା ପଠାଇ ପାରିବେ ଯାହାକୁ ଆପଣ ଟଙ୍କା ପଠାଇବାକୁ ଚାହୁଁଛନ୍ତି । ଏହା ଏକ ଇମେଲ୍ id ପରି ହୋଇପାରେ। ଟଙ୍କା ପଠାଇବା ପାଇଁ ଆପଣଙ୍କୁ ଏକ ପାସୱାର୍ଡ ପ୍ରବେଶ କରିବାକୁ ପଡିବ। ଇଣ୍ଟରନେଟ୍ ବିନା ଇ-ଟଙ୍କା କାମ କରିବ। ତଥାପି, ଏ ବିଷୟରେ ବିସ୍ତୃତ ସୂଚନା ଏପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଆସି ନାହିଁ ।
କିପରି କାର୍ଯ୍ୟ କରିବ:
ବାସ୍ତବରେ, ୟୁପିଆଇ ପେମେଣ୍ଟ ସିଧାସଳଖ ବ୍ୟାଙ୍କ ଆକାଉଣ୍ଟ ଟୁ ବ୍ୟାଙ୍କ ଆକାଉଣ୍ଟ ହୋଇଥାଏ । ପାଇଲଟ ପ୍ରୋଜେକ୍ଟରେ ସାମିଲ ହେବାକୁ ଥିବା ବ୍ୟାଙ୍କଗୁଡ଼ିକର ଡିଜିଟାଲ ୱାଲେଟ ମାଧ୍ୟମରେ ଡିଜିଟାଲ ରୁପିକୁ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଇ ପାରିବ ବୋଲି ଆରବିଆଇ ପକ୍ଷରୁ କୁହାଯାଇଛି । ୟୁପିଆଇକୁ ଅଲଗା ଅଲଗା ବ୍ୟାଙ୍କ ହ୍ୟାଣ୍ଡେଲ କରିଥାନ୍ତି ଓ ଏହି ବ୍ୟାଙ୍କଗୁଡ଼ିକ ଆରବିଆଇର ଇସାରାରେ କାମ କରିଥାନ୍ତି । ମାତ୍ର ଇ-ରୁପି ସିଧାସଳଖ ଆରବିଆଇ ଦ୍ୱାରା ଅପରେଟ୍ ଓ ମନିଟର ହେବ । ଅନ୍ୟ ବ୍ୟାଙ୍କମାନେ ଏହାର ଡିଷ୍ଟ୍ରିବ୍ୟୁସନରେ ସାମିଲ ହେବେ । ଅଥାତ୍ ରିମୋଟ୍ ଆରବିଆଇ ହାତରେ ରହିବ ।
ଇ-ରୁପିର ନେଣଦେଣ ପର୍ସନ ଟୁ ପର୍ସନ (ପି୨ପି) ଓ ପର୍ସନ ଟୁ ମର୍ଚାଣ୍ଟ (ପି୨ଏମ) ଭାବେ କରାଯାଇ ପାରିବ । ଏଥିସହିତ ଯଦି କୌଣସି ମର୍ଚାଣ୍ଟ ଆପଣଙ୍କୁ ପେମେଣ୍ଟ କରିବାକୁ ଚାହିଁବ, ତେବେ ତାଙ୍କ ପାଖରେ ଥିବା କ୍ୟୁଆର କୋଡ ସ୍କାନ କରି ପେମେଣ୍ଟ କରିପାରିବ । ସିଧାଭାବେ କହିଲେ ଦେଶର ନିଜର ଡିଜିଟାଲ ରୁପି ଆରମ୍ଭ ହେବ । କାରଣ ଆମର ଅନଲାଇନ ପେମେଣ୍ଟ ଫିଜିକାଲ କରେନ୍ସିରେ ହିଁ ଚାଲିଥାଏ ।
digital rupee Vs Online payment :ବିଶେଷଜ୍ଞଙ୍କ ମତରେ, ଡିଜିଟାଲ ରୁପିର ମୁକାବିଲା ମୋବାଇଲ ପେଟିଏମ ଓ ଗୁଗଲ-ପେ ପରି ମୋବାଇଲ ୱାଲେଟ ସହିତ ହେବ ନାହିଁ । ଡିଜିଟାଲ ରୁପି ପେମେଣ୍ଟର ଏକ ନୂଆ ତରିକା । ଏହା ମାଧ୍ୟମରେ ଆପଣ ବ୍ୟାଙ୍କରୁ ଥରୁଟିଏ ଡିଜିଟାଲ ରୁପି କିଣିବାକୁ ପଡ଼ିବ । ଏହାପରେ ଆପଣ ୱାଲେଟରୁ ୱାଲେଟ ନେଣଦେଣ କରିପାରିବେ । ଏହା ଏକ ବ୍ଲକଚେନ ବେସଡ ଡିଜିଟାଲ ଟୋକର ଫାର୍ମ କରେନ୍ସି । ରିଟେଲ ଡିଜିଟାଲ କରେନ୍ସିରେ ଆପଣ କୌଣସି ବ୍ୟାଙ୍କକୁ ସାମିଲ ନକରି ମଧ୍ୟ ନେଣଦେଣ କରିବାରେ ସକ୍ଷମ ହୋଇପାରିବେ ।
କେଉଁ ୮ ବ୍ୟାଙ୍କ ହେବେ ସାମିଲ୍ :ପ୍ରଥମ ପର୍ଯ୍ୟାୟରେ ସମଗ୍ର ଦେଶର ଚାରି ସହରରେ ଷ୍ଟେଟ୍ ବ୍ୟାଙ୍କ ଅଫ ଇଣ୍ଡିଆ, ଆଇସିଆଇସିଆଇ ବ୍ୟାଙ୍କ, ୟସ୍ ବ୍ୟାଙ୍କ ଏବଂ ଆଇଡିଏଫସି ଫାଷ୍ଟ ବ୍ୟାଙ୍କ ଜରିଆରେ ଡିଜିଟାଲ୍ ମୁଦ୍ରାର ନେଣଦେଣ କରାଯାଇ ପାରିବ। ଏହା ପରେ ବ୍ୟାଙ୍କ ଅଫ ବରୋଦା, ୟୁନିୟନ ବ୍ୟାଙ୍କ ଅଫ ଇଣ୍ଡିଆ, ଏଚଡିଏଫସି ବ୍ୟାଙ୍କ ଏବଂ କୋଟାକ ମହିନ୍ଦ୍ରା ବ୍ୟାଙ୍କକୁ ଏହି ପାଇଲଟ୍ ପ୍ରୋଜେକ୍ଟରେ ସାମିଲ୍ କରାଯିବ।
