କୁହାଯାଏ ‘ଜଳ ହିଁ ଜୀବନ’ । କିନ୍ତୁ ଦେଶରେ ଟ୍ୟାପ୍ ର ଅବସ୍ଥା ଏପରି ନୁହେଁ ଯେ ଆମେ ଏହି ସତ୍ୟକୁ ଗ୍ରହଣ କରିପାରିବା । ବାସ୍ତବରେ ଭାରତ ସମେତ ସମଗ୍ର ବିଶ୍ୱରେ ଏହି ସମୟରେ ଜଳ ଅତ୍ୟଧିକ ପ୍ରଦୂଷିତ ହୋଇଛି । ପୂର୍ବରୁ ମଣିଷ ଟ୍ୟାପରୁ ସିଧାସଳଖ ପାଣି ପିଉଥିଲା, କିନ୍ତୁ ଆପଣ ଏବେ ଏପରି କରୁଛନ୍ତି କି ? ଆଜି ପ୍ରତ୍ୟେକ ଘରେ ଫିଲ୍ଟର ଲଗାଯାଇଛି । ବିନା ଫିଲ୍ଟରରେ କେହି ପାଣି ପିଉନାହାଁନ୍ତି । ବାହାରେ ଥିବା ବେଳେ ଆମେ ବୋତଲ ପାଣି ପିଉଥାଉ । ତେବେ ଦେଶରେ ଅର୍ଥାତ୍ ଭାରତରେ ଟ୍ୟାପ୍ ପାଣି ଉପରେ ଆପଣ ବିଶ୍ୱାସ କରିପାରିବେ କି, ଆସନ୍ତୁ ଜାଣିବା…
ଭାରତରେ ଟ୍ୟାପ୍ ଜଳର ସ୍ଥିତି ଅଞ୍ଚଳ ଏବଂ ଜଳ ଉତ୍ସ ଆଧାରରେ ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ହୋଇପାରେ । କେତେକ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଟ୍ୟାପରେ ଦୂଷିତ ପଦାର୍ଥ ଯେପରିକି ଜୀବାଣୁ, ଭାରୀ ଧାତୁ କିମ୍ବା ରାସାୟନିକ ପଦାର୍ଥ ଥାଇପାରେ । ଏହି ପାଣି ଆଦୌ ପିଇବା ପାଇଁ ଉପଯୁକ୍ତ ନୁହେଁ । ଏହାକୁ ପିଇବା ପରେ ଆପଣ ଗୁରୁତର ଅସୁସ୍ଥ ହୋଇପାରନ୍ତି । ଅନେକ ସହରରେ ଟ୍ୟାପ୍ ଜଳର ଅବସ୍ଥା ଭଲ ରହିଛି । ଅର୍ଥାତ୍ ଏହି ସହରଗୁଡିକର ଜଳ ବ୍ୟୁରୋ ଅଫ୍ ଇଣ୍ଡିଆନ୍ ଷ୍ଟାଣ୍ଡାର୍ଡ ଦ୍ୱାରା ନିର୍ମିତ ମାନଦଣ୍ଡକୁ ପୂରଣ କରେ । ଯଦି ଆପଣ ଏହିପରି ସହରରେ ରୁହନ୍ତି, ତେବେ ଆପଣ ଏଠାରେ ଥିବା ଟ୍ୟାପରୁ ସିଧାସଳଖ ପାଣି ପିଇପାରିବେ । ତେବେ ଭାରତରେ ଏହିପରି ସହରଗୁଡ଼ିକ ଖୁବ୍ କମ୍ । ସେଥିପାଇଁ ଯେତେବେଳେ ଆପଣ ବାହାରୁ ପାଣି ପିଅନ୍ତି, ଏହାକୁ ଫୁଟାଇବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରନ୍ତୁ । ତେବେ ଅନେକ ମିନିଟ୍ ପାଇଁ ଫୁଟୁଥିବା ପାଣି ମଧ୍ୟ କ୍ଷତିକାରକ ଜୀବାଣୁ ମାରିବାରେ ଏବଂ ଏହାକୁ ପିଇବା ପାଇଁ ସୁରକ୍ଷିତ କରିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରିଥାଏ ।
ଟ୍ୟାପ୍ ପାଣିରେ ଡବ୍ଲୁଏଚଓ କ’ଣ କହିଛି ?
ବିଶ୍ୱ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସଂଗଠନ (WHO) ଏବଂ UNICEFର ଏକ ରିପୋର୍ଟ ଅନୁଯାୟୀ, ଭାରତର ୭୦% ରୁ ଅଧିକ ଜଳ ଉତ୍ସଗୁଡ଼ିକ ମଳ ପଦାର୍ଥ ଦ୍ୱାରା ଦୂଷିତ, ଯାହାକି ଏହାକୁ ଜନସାଧାରଣଙ୍କ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ପାଇଁ ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଚିନ୍ତାର କାରଣ ହୋଇଛି । ଦୂଷିତ ଟ୍ୟାପ୍ ପାଣି ସହିତ ଜଡିତ ବିପଦକୁ ହ୍ରାସ କରିବାକୁ ଭାରତର ଅନେକ ଲୋକ ବୋତଲରେ ପାଣି ପିଇବାକୁ କିମ୍ବା ୱାଟର ଫିଲ୍ଟର ସିଷ୍ଟମ ବ୍ୟବହାର କରିବାକୁ ପସନ୍ଦ କରନ୍ତି । ତଥାପି, ବୋତଲରେ ପାଣି କିଣିବା ସମୟରେ ସତର୍କତା ଅବଲମ୍ବନ କରିବା ଜରୁରୀ, କାରଣ କେତେକ ବ୍ରାଣ୍ଡରେ ଦୂଷିତ ପଦାର୍ଥ ରହିପାରେ କିମ୍ବା ଖରାପ ଗୁଣ ହୋଇପାରେ । ଦୂଷିତ ଟ୍ୟାପ୍ ଜଳ ଦ୍ୱାରା ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥିବା ଚ୍ୟାଲେଞ୍ଚ ବ୍ୟତୀତ ଭାରତର ଅନେକ ଗ୍ରାମାଞ୍ଚଳରେ ନିରାପଦ ପାନୀୟ ଜଳର ସୁବିଧା ମଧ୍ୟ ସୀମିତ, ଯେଉଁଠାରେ ୬୦୦ ନିୟୁତରୁ ଅଧିକ ଲୋକ ସେମାନଙ୍କର ଦୈନନ୍ଦିନ ଜଳର ଆବଶ୍ୟକତା ପାଇଁ ଦୂଷିତ ଉତ୍ସ ଉପରେ ନିର୍ଭର କରୁଛନ୍ତି ।
ଭାରତ ସରକାର ଏହା ଉପରେ କଣ କରୁଛନ୍ତି?
ଏହି ସମସ୍ୟାର ସମାଧାନ ପାଇଁ ଭାରତ ସରକାର ଅନେକ ପଦକ୍ଷେପ ଆରମ୍ଭ କରିଛନ୍ତି, ଯେଉଁଥିରେ ଗ୍ରାମୀଣ ସମ୍ପ୍ରଦାୟକୁ ବିଶୁଦ୍ଧ ପାନୀୟ ଜଳ ଯୋଗାଇବା ଲକ୍ଷ୍ୟରେ ସ୍ୱଚ୍ଛ ଭାରତ ଅଭିୟନ ଏବଂ ଜାତୀୟ ଗ୍ରାମୀଣ ପାନୀୟ ଜଳ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ସାମିଲ ରହିଛି । ତଥାପି ଏହି ପଦକ୍ଷେପଗୁଡିକର କାର୍ଯ୍ୟାନ୍ୱୟନ ମନ୍ଥର ଗତିରେ ଚାଲିଛି ଏବଂ ସମସ୍ତ ଭାରତୀୟଙ୍କୁ ସୁରକ୍ଷିତ ପାନୀୟ ଜଳର ସୁବିଧା ସୁନିଶ୍ଚିତ କରିବାକୁ ଆହୁରି ଅନେକ ବାଟ ବାକି ଅଛି । ସ୍ଥିତିରେ ଉନ୍ନତି ଆଣିବା ପାଇଁ ସରକାର, ବେସରକାରୀ ସଂଗଠନ ଏବଂ ବେସରକାରୀ କମ୍ପାନୀ ସମସ୍ତେ ମିଳିତ ଭାବେ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଛନ୍ତି, କିନ୍ତୁ ସମସ୍ତଙ୍କୁ ବିଶୁଦ୍ଧ ଏବଂ ନିରାପଦ ଜଳର ସୁବିଧା ସୁନିଶ୍ଚିତ କରିବା ପାଇଁ ଆହୁରି ଅନେକ କାର୍ଯ୍ୟ କରିବା ଆବଶ୍ୟକ ।