ଜଣେ ମହିଳା କେବଳ ବିବାହର ‘ପ୍ରସ୍ତାବ’ ଭାବରେ ଜଣେ ପୁରୁଷ ସହିତ ଘନିଷ୍ଠତା କାର୍ଯ୍ୟରେ ଲିପ୍ତ ହେବା ନ୍ୟାୟର ନୀତି ନୁହେଁ: ଓଡ଼ିଶା ହାଇକୋର୍ଟ
କଟକ: ‘ବିବାହର ମିଥ୍ୟା ପ୍ରତିଶ୍ରୁତି’ ଦେଇ ଯୌନ ସମ୍ପର୍କକୁ ଅପରାଧୀକରଣ କରିବା ପଛରେ ଥିବା ମୂଳ ଧାରଣା ଉପରେ ଓଡ଼ିଶା ହାଇକୋର୍ଟ ପ୍ରଶ୍ନ ଉଠାଇଛନ୍ତି ଏବଂ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଜଣେ ମହିଳା କେବଳ ବିବାହର ‘ପ୍ରସ୍ତାବ’ ଭାବରେ ଜଣେ ପୁରୁଷ ସହିତ ଘନିଷ୍ଠତା କାର୍ଯ୍ୟରେ ଲିପ୍ତ ହେବା ଏକ ପିତୃସୈନ୍ୟବାଦୀ ଚିନ୍ତାଧାରା ଏବଂ ନ୍ୟାୟର ନୀତି ନୁହେଁ।
ମହିଳା ଯୌନତା ଏବଂ ଶାରୀରିକ ସ୍ୱାୟତ୍ତତା ଉପରେ ବନ୍ଧନ ଲଗାଇବା ବିରୁଦ୍ଧରେ ଏକ ଶକ୍ତିଶାଳୀ ପର୍ଯ୍ୟବେକ୍ଷଣରେ, ଡକ୍ଟର ଜଷ୍ଟିସ ସଞ୍ଜିବ କୁମାର ପାଣିଗ୍ରାହୀଙ୍କ ଏକକ ଖଣ୍ଡପୀଠ ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି –
ଏହା ମଧ୍ୟ ପଢ଼ନ୍ତୁ – ‘ପ୍ରେମର ବିଫଳତା ଅପରାଧ ନୁହେଁ’: ବିବାହର ମିଥ୍ୟା ପ୍ରତିଶ୍ରୁତି ଦେଇ ଯୌନ ସମ୍ପର୍କିତ ଅଭିଯୁକ୍ତ ପୁରୁଷଙ୍କ ବିରୁଦ୍ଧରେ ବଳାତ୍କାର ଅଭିଯୋଗକୁ ଓଡ଼ିଶା ହାଇକୋର୍ଟ ଖାରଜ କରିଛନ୍ତି।
“ନ୍ୟାୟ ହାସଲ ପାଇଁ, ଆଇନ ନୈତିକ ପୋଲିସିଂର ଏକ ଉପକରଣ ହେବା ଉଚିତ୍ ନୁହେଁ। ଏହା ସ୍ୱୀକାର କରିବାକୁ ପଡିବ ଯେ ଯୌନ ସମ୍ପର୍କ ଏକ ପ୍ରତିଶ୍ରୁତି ନୁହେଁ, କିମ୍ବା ଏହା ଏକ ଚୁକ୍ତି ନୁହେଁ ଯାହା ଏକ ପୂର୍ବନିର୍ଦ୍ଧାରିତ ଫଳାଫଳକୁ ବାଧ୍ୟତାମୂଳକ କରିଥାଏ।” ଅନ୍ୟଥା ଭାବିବା ହେଉଛି ମହିଳାମାନଙ୍କୁ ସେମାନଙ୍କର ସ୍ୱାୟତ୍ତତା, ଇଚ୍ଛା ଏବଂ ପସନ୍ଦର ପୂର୍ଣ୍ଣ ପରିମାଣରୁ ବଞ୍ଚିତ କରିବା, ସେମାନଙ୍କୁ କେବଳ ସମ୍ମାନର ବାହକ ଭାବରେ ହ୍ରାସ କରିବା, ସେମାନଙ୍କର ନିଜ ଶରୀର ଏବଂ ନିଷ୍ପତ୍ତି ପ୍ରତି ଆନ୍ତରିକ ଅଧିକାର ଥିବା ବ୍ୟକ୍ତି ଭାବରେ ନୁହେଁ।”
ବିବାହର ମିଥ୍ୟା ପ୍ରତିଶ୍ରୁତି ଦେଇ ନଅ ବର୍ଷରୁ ଅଧିକ ସମୟ ଧରି ଜଣେ ମହିଳା/ପ୍ରସିକ୍ୟୁଟ୍ରିକ୍ସଙ୍କ ସହିତ ଯୌନ ସମ୍ପର୍କ ରଖିବା ଅଭିଯୋଗରେ IPCର ଧାରା 376(2)(a), 376(2)(i), 376(2)(n), 294, 506 ଏବଂ 34 ଅନୁଯାୟୀ ଆବେଦନକାରୀଙ୍କ ବିରୁଦ୍ଧରେ ବିଚାରାଧୀନ ଫୌଜଦାରୀ କାର୍ଯ୍ୟଧାରା ବାତିଲ କରିବା ପାଇଁ CrPCର ଧାରା 482 ଅନୁଯାୟୀ ଦାୟର ଏକ ଆବେଦନ ଉପରେ କୋର୍ଟ କ୍ଷତବିକ୍ଷତ ଥିଲେ।
କୋର୍ଟଙ୍କ ପର୍ଯ୍ୟବେକ୍ଷଣ
କୋର୍ଟ ଗୁରୁତ୍ୱାରୋପ କରିଥିଲେ ଯେ ଆଇନଗତ ବ୍ୟବସ୍ଥା ଏବଂ ସାମାଜିକ ଚେତନା ଉଭୟରେ ଯୌନ ଏବଂ ବିବାହର ଗଠନକୁ ବିଚ୍ଛିନ୍ନ କରିବାର ଏକ ଜରୁରୀ ଆବଶ୍ୟକତା ରହିଛି। ଏହା ଯୌନ ସ୍ୱାୟତ୍ତତାର ଧାରଣାକୁ ଉନ୍ମୋଚନ କରିଥିଲା, ଅର୍ଥାତ୍ ଜଣେ ମହିଳାଙ୍କ ନିଜ ଶରୀର, ଯୌନତା ଏବଂ ସମ୍ପର୍କ ବିଷୟରେ ସ୍ୱାଧୀନ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେବାର ଅଧିକାର।
ଜଷ୍ଟିସ୍ ପାଣିଗ୍ରାହୀ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଏକ ପୁରୁଷପ୍ରଧାନ ସମାଜରେ, ବିବାହ ସଂସ୍ଥାକୁ କେବଳ ‘କାର୍ଯ୍ୟକ୍ଷମ କାର୍ଯ୍ୟ’ରେ ପରିଣତ କରାଯାଇଛି, ଯାହା ଏହି ବିଶ୍ୱାସକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରୁଛି ଯେ ମହିଳା ଯୌନତା ପୁରୁଷ ପ୍ରତିବଦ୍ଧତା ସହିତ ଆବଦ୍ଧ ହେବା ଆବଶ୍ୟକ। ତଥାପି, ସେ ସ୍ପଷ୍ଟ କରିଛନ୍ତି ଯେ, ଏହା (ବିବାହ) ଦୁଇଜଣ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଏକ ଆଇନଗତ ଏବଂ ଜାଣିଶୁଣି ଚୁକ୍ତି, ଯେଉଁମାନେ ଆଇନର ଅନୁମୋଦନ ଅଧୀନରେ ଏକାଠି ଭବିଷ୍ୟତ ଗଢ଼ିବାକୁ ବାଛନ୍ତି।