କେବଳ ମଦ୍ୟପାନ ନହେଁ, ଯୁବପିଢିଙ୍କର ଲିଭର ସିରୋସିସର ଏ ହେଉଛି ବଡ଼ କାରଣ; ସତର୍କ କଲେ ଡାକ୍ତର, ଏହି ଲକ୍ଷଣକୁ କରନ୍ତୁନି ଅଣଦେଖା

ଓଡ଼ିଶା ଭାସ୍କର: ଲିଭର ସିରୋସିସ୍ କେବଳ ମଦ୍ୟପାନ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସୀମିତ ନୁହେଁ, ବରଂ ଯୁବ ବୟସ୍କଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଏହି ମାରାତ୍ମକ ରୋଗର ଅନେକ କାରଣ ରହିଛି। ଯଦିଓ ସମଗ୍ର ବିଶ୍ୱରେ ଲିଭର ସମସ୍ୟାରୁ ହେଉଥିବା ମୋଟ ମୃତ୍ୟୁର 20% କେବଳ ଭାରତରେ ହୁଏ । ଯାହାକୁ ନେଇ ସଚେତନତା ଏବଂ ଉପଯୁକ୍ତ ହସ୍ତକ୍ଷେପ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ। ବାଙ୍ଗାଲୋରର ଜଣେ ପ୍ରମୁଖ ଗ୍ୟାଷ୍ଟ୍ରୋଏଣ୍ଟେରୋଲୋଜିଷ୍ଟ ଡକ୍ଟର ଭୂଷଣ ଚିତ୍ତବାଦ୍ଗିଙ୍କୁ ଚାଲନ୍ତୁ ଜାଣିବା ଲିଭର ସିରୋସିସର ମୁଖ୍ୟ କାରଣ।

କିଛି ବର୍ଷ ପୂର୍ବରୁ ଏହି ରୋଗ ୫୦ ବର୍ଷରୁ ଅଧିକ ବୟସର ଲୋକଙ୍କଠାରେ ଦେଖାଯାଉଥିଲା, ଯେତେବେଳେ କି ବର୍ତ୍ତମାନ ଏହା ୩୦ ବର୍ଷ ବୟସର ଯୁବକମାନଙ୍କଠାରେ ଦେଖାଯାଉଛି। କୋରୋନା ପରେ ଏହି ସମସ୍ୟା ଆହୁରି ବୃଦ୍ଧି ପାଇଛି। ଲିଭର ସମସ୍ୟାର ଏକମାତ୍ର କାରଣ ମଦ୍ୟପାନ ନୁହେଁ, ନିଷ୍କ୍ରିୟ ଜୀବନଶୈଳୀ ଓ ଅସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟକର ମଧ୍ୟ ଏଥିପାଇଁ ଦାୟୀ ହୋଇପାରେ।

କୋଭିଡ୍ ସମୟରେ ଲକଡାଉନ୍ ଯୋଗୁଁ ଲୋକଙ୍କ ଶାରୀରିକ କାର୍ଯ୍ୟକଳାପ ପ୍ରାୟ କମିଯାଇଥିଲା। ଯାହା ଯକୃତ ସମସ୍ୟାକୁ ବୃଦ୍ଧି କରିଥିଲା। ଏହା ବ୍ୟତୀତ ଫାଷ୍ଟଫୁଡ୍, ଜଙ୍କଫୁଡ୍, ତେଲ ଏବଂ ମଇଦା ଉତ୍ପାଦର ଅତ୍ୟଧିକ ସେବନ ମଧ୍ୟ ଯକୃତ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟକୁ ପ୍ରଭାବିତ କରୁଛି। ଏହି ଅସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟକର ଅଭ୍ୟାସ ଯୋଗୁଁ, ୧୧ ରୁ ୧୯ ବର୍ଷ ବୟସର ୫-୧୦% ପିଲା ଫ୍ୟାଟି ଲିଭର ଏବଂ ଲିଭର ସିରୋସିସ୍ ର ଶିକାର ହେଉଛନ୍ତି।

ଲିଭର ସିରୋସିସ୍ ବିଷୟରେ ସାଧାରଣ ଭୁଲ ଧାରଣା:

ଅନେକ ଲୋକ ଭାବନ୍ତି ଯେ ସିରୋସିସ୍ କେବଳ ମଦ୍ୟପାନକାରୀଙ୍କୁ ପ୍ରଭାବିତ କରେ। ତଥାପି, ମଦ ପିଉନଥିବା ଲେକଙ୍କଠାରେ ଲିଭର ସମସ୍ଯା କ୍ରମଶଃ ସାଧାରଣ ହେବାରେ ଲାଗିଛି ଏବଂ ଯୁବ ବୟସ୍କମାନଙ୍କୁ ଏହା ବେଶି ପ୍ରଭାବିତ କରୁଛି। ସିରୋସିସ୍ ସୃଷ୍ଟି କରୁଥିବା ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଅବସ୍ଥା ମଧ୍ୟରେ ଫ୍ୟାଟି ଲିଭର ରୋଗ, ଭାଇରାଲ୍ ହେପାଟାଇଟିସ୍ ଏବଂ ଅଟୋଇମ୍ମ୍ୟୁନ୍ ରୋଗ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ।

ଯୁବ ବୟସ୍କଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଲିଭର ସିରୋସିସର କାରଣ (ମଦ୍ୟପାନ ବ୍ୟତୀତ)

ମଦ୍ୟପାନ ଲିଭର ସିରୋସିସର ଏକ ଜଣାଶୁଣା କାରଣ, କିନ୍ତୁ ଯୁବ ବୟସ୍କଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଏହି ଅବସ୍ଥାର ଅନ୍ୟାନ୍ୟ କାରଣ ଅଛି:

1-ନନ୍-ଆଲକୋହଲିକ୍ ଫ୍ୟାଟି ଲିଭର ଡିଜିଜ୍ (NAFLD) – ଏକ ଦ୍ରୁତଗତିରେ ବଢ଼ୁଥିବା ଏକ କାରଣ, ଯାହା ମୋଟାପା ଏବଂ ଖରାପ ଖାଦ୍ୟ ସହିତ ଜଡିତ। ଏହି ସମସ୍ୟାରେ, ଯକୃତରେ ଅତିରିକ୍ତ ଚର୍ବି ଜମା ହେବା ଆରମ୍ଭ ହୁଏ। ମଦ୍ୟପାନ ନକଲେ ମଧ୍ୟ ଏହି ସମସ୍ୟା ଆପଣଙ୍କ ଯକୃତକୁ କ୍ଷତି ପହଞ୍ଚାଇପାରେ। ଅସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟକର ଖାଦ୍ୟପେୟ ଏବଂ ଜୀବନଶୈଳୀ ଏହି ସମସ୍ୟାର ସବୁଠାରୁ ବଡ଼ କାରଣ।

2-ଅଟୋଇମ୍ୟୁନ୍ ହେପାଟାଇଟିସ୍ – ଇମ୍ମ୍ୟୁନ ସିଷ୍ଟମ୍ ଭୁଲବଶତଃ ଲିଭର କୋଷଗୁଡ଼ିକୁ ଆକ୍ରମଣ କରେ।

3-ଜେନେଟିକ୍ ବ୍ୟାଧି ବା ବଂଶାନୁକ୍ରମିକ ଯକୃତ ରୋଗ – କିଛି ବଂଶାନୁକ୍ରମିକ ଯକୃତ ରୋଗ, ଯେପରିକି ହେମୋକ୍ରୋମାଟୋସିସ୍ ଏବଂ ୱିଲସନ୍ ରୋଗ, ମଧ୍ୟ ଯକୃତ ସିରୋସିସ୍ ସୃଷ୍ଟି କରିପାରେ। ଏହା ଲିଭରରେ ଅତ୍ୟଧିକ ଧାତୁ ଜମା କରିଥାଏ।

4-ବିଷାକ୍ତ ପଦାର୍ଥର ସଂସ୍ପର୍ଶ – କିଛି ଔଷଧ କିମ୍ବା ପରିବେଶଗତ ବିଷାକ୍ତ ପଦାର୍ଥ ଲିଭରକୁ କ୍ଷତି ପହଞ୍ଚାଇପାରେ।:

5- କ୍ରନିକ୍ ହେପାଟାଇଟିସ୍ ବି
କ୍ରନିକ୍ ହେପାଟାଇଟିସ୍ ବି ଏକ ଭାଇରାଲ୍ ସଂକ୍ରମଣ ଯାହା ଯକୃତ କ୍ଷତି ଏବଂ ପ୍ରଦାହ ସୃଷ୍ଟି କରିପାରେ।

6. କ୍ରନିକ୍ ହେପାଟାଇଟିସ୍ ସି
ଏହା ମଧ୍ୟ ଏକ ଭାଇରାଲ୍ ସଂକ୍ରମଣ ଯାହା ଯକୃତରେ ପ୍ରଦାହ ସୃଷ୍ଟି କରିପାରେ। ଯାହା ଯୋଗୁଁ ଯକୃତର କାର୍ଯ୍ୟ ପ୍ରଭାବିତ ହେବାରେ ଲାଗେ।

ଲିଭର ସିରୋସିସର ଲକ୍ଷଣ
1-ଭୋକ ନ ଲାଗିବା
2-କୁଣ୍ଡାଇ ହେବା
3-ବାନ୍ତି ଏବଂ ବାନ୍ତି ଲାଗିବା
4-ଚର୍ମ ଏବଂ ଆଖି ହଳଦିଆ ପଡ଼ିବା
5-ଦ୍ରୁତ ଓଜନ ହ୍ରାସ
6-ଗୋଡ଼ ଫୁଲିଯିବା
7-ମାଟିଆ ରଙ୍ଗର ଷ୍ଟୁଲ୍
8-କ୍ଳାନ୍ତି ଓ ଦୁର୍ବଳତା

ଏହି କଥାଗୁଡ଼ିକୁ ମନେ ରଖନ୍ତୁ

–ଆପଣଙ୍କ ଓଜନ ନିୟନ୍ତ୍ରଣରେ ରଖନ୍ତୁ
–ନିୟମିତ ବ୍ୟାୟାମ କରନ୍ତୁ କିନ୍ତୁ କେବଳ ଅଳ୍ପ ସମୟ ପାଇଁ।
–ଏକ ସୁସ୍ଥ ଏବଂ ସନ୍ତୁଳିତ ଖାଦ୍ୟ ଗ୍ରହଣ କରନ୍ତୁ।
–ମଦ୍ୟପାନ କରନ୍ତୁ ନାହିଁ।
–ଖାଦ୍ୟରେ ଫାଇବର ଯୁକ୍ତ ଖାଦ୍ୟର ପରିମାଣ ବୃଦ୍ଧି କରନ୍ତୁ।
–ଆପଣଙ୍କ ଖାଦ୍ୟରେ ଋତୁକାଳୀନ ଫଳ ଓ ପନିପରିବା ନିଶ୍ଚିତ କରନ୍ତୁ।
–ଡାକ୍ତରଙ୍କ ପରାମର୍ଶ ବିନା ନିଜେ କୌଣସି ଔଷଧ ଖାଆନ୍ତୁ ନାହିଁ।