ନାଗ ପଞ୍ଚମୀରେ କାହିଁକି ଲୁହାରୁ ତିଆରି ଜିନିଷ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଏ ନାହିଁ? ଜାଣନ୍ତୁ ଏହା ପଛରେ ଥିବା କାରଣ

ନାଗ ପଞ୍ଚମୀ ହିନ୍ଦୁ ଧର୍ମରେ ଏକ ଅତ୍ୟନ୍ତ ପବିତ୍ର ଓ ମହତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ପର୍ବ। ଏହି ଦିନ ନାଗ ଦେବତାଙ୍କୁ ପୂଜା କରାଯାଇଥାଏ ଏବଂ ସେମାନଙ୍କୁ ଦୁଗ୍ଧ ଅର୍ପଣ କରାଯାଇଥାଏ। ପଞ୍ଚାଙ୍ଗ ଅନୁସାରେ, ୨୦୨୫ ମସିହାରେ ନାଗ ପଞ୍ଚମୀ ଜୁଲାଇ ୨୯ ତାରିଖ ମଙ୍ଗଳବାର ଦିନ ପାଳନ କରାଯିବ। ଏହି ପର୍ବ ଶ୍ରାବଣ ମାସର ଶୁକ୍ଳ ପକ୍ଷର ପଞ୍ଚମୀ ତିଥିରେ ପାଳନ କରାଯାଏ। ଏହି ଦିନ ସହିତ ଜଡ଼ିତ ଅନେକ ପରମ୍ପରା ଓ ମାନ୍ୟତା ରହିଛି, ଯେଉଁଥି ମଧ୍ୟରୁ ଗୋଟିଏ ହେଉଛି ଲୁହାରୁ ତିଆରି ଜିନିଷ ବ୍ୟବହାର ନ କରିବା। କିନ୍ତୁ ଏହା ପଛରେ ଥିବା କାରଣ କ’ଣ? ଆସନ୍ତୁ ଜାଣିବା।

କାହିଁକି ଲୁହା ବ୍ୟବହାର କରାଯାଏ ନାହିଁ?
ହିନ୍ଦୁ ଧର୍ମ ଓ ବୈଦିକ ଜ୍ୟୋତିଷ ଅନୁସାରେ, ନାଗ ପଞ୍ଚମୀରେ ଲୁହାରୁ ତିଆରି ଜିନିଷ, ବିଶେଷକରି ରୋଟି ତିଆରି କରିବା ପାଇଁ ଲୁହା ତାୱା ବ୍ୟବହାର କରିବା ନିଷେଧ କରାଯାଇଛି। ଏହା ପଛରେ ନିମ୍ନଲିଖିତ ଧାର୍ମିକ ଓ ଜ୍ୟୋତିଷୀୟ କାରଣ ରହିଛି:

ନାଗ ଦେବତାଙ୍କ ପ୍ରତି ଅସମ୍ମାନ: ହିନ୍ଦୁ ପରମ୍ପରାରେ ଲୁହା ତାୱାକୁ ନାଗ ଦେବତାଙ୍କ ମୁଣ୍ଡର ପ୍ରତୀକ ଭାବେ ଦେଖାଯାଏ। ନାଗ ପଞ୍ଚମୀ ଦିନ ଏହାକୁ ବ୍ୟବହାର କଲେ ନାଗ ଦେବତାଙ୍କ ପ୍ରତି ଅସମ୍ମାନ ହେବାର ଆଶଙ୍କା ରହିଛି, ଯାହା ସେମାନଙ୍କୁ କ୍ରୋଧିତ କରିପାରେ। ଏହା ନିବେଶକାରୀଙ୍କ ଜୀବନରେ ଅଶୁଭ ପ୍ରଭାବ ଆଣିପାରେ।

ଲୁହାରେ ନକାରାତ୍ମକ ଶକ୍ତି: ମାନ୍ୟତା ଅନୁସାରେ, ଲୁହା ନକାରାତ୍ମକ ଶକ୍ତି ବହନ କରିଥାଏ। ନାଗ ପଞ୍ଚମୀ ଦିନ ନାଗ ଦେବତାଙ୍କୁ ସେମାନଙ୍କ ପ୍ରାକୃତିକ ରୂପରେ ପୂଜା କରାଯାଏ। ଏହି ଦିନ ଲୁହା ବ୍ୟବହାର କଲେ ନାଗ ଦେବତାଙ୍କ ସକାରାତ୍ମକ ଶକ୍ତିରେ ବାଧା ସୃଷ୍ଟି ହୋଇପାରେ।

ରାହୁର ନକାରାତ୍ମକ ପ୍ରଭାବ: ବୈଦିକ ଜ୍ୟୋତିଷ ଅନୁସାରେ, ଲୁହା ତାୱା ଗ୍ରହ ରାହୁ ସହିତ ଜଡ଼ିତ, ଯିଏକି ଭ୍ରମ ଓ ଅଚାନକ ପରିବର୍ତ୍ତନର କାରଣ ହୋଇଥାଏ। ନାଗ ପଞ୍ଚମୀରେ ଲୁହା ବ୍ୟବହାର କଲେ ରାହୁର ନକାରାତ୍ମକ ପ୍ରଭାବ ବଢ଼ିପାରେ, ଯାହା ଜୀବନରେ ସମସ୍ୟା ଓ ଅସୁବିଧା ଆଣିପାରେ। ଏହା ଏଡ଼ାଇବା ପାଇଁ ଲୁହା ବାସନ ବ୍ୟବହାର ନ କରିବାକୁ ପରାମର୍ଶ ଦିଆଯାଇଛି।

ପ୍ରକୃତି ସହିତ ସାମଞ୍ଜସ୍ୟ: ନାଗ ପଞ୍ଚମୀ ପ୍ରକୃତି ଓ ଏହାର ଜୀବଜନ୍ତୁଙ୍କ ପ୍ରତି ସମ୍ମାନ ପ୍ରକାଶ କରେ। ଲୁହା ଏକ ଶକ୍ତିଶାଳୀ ଧାତୁ ହୋଇଥିବାରୁ ଏହା ନାଗ ଦେବତାଙ୍କ ଶାନ୍ତ ଓ ପ୍ରାକୃତିକ ଶକ୍ତି ସହିତ ସାମଞ୍ଜସ୍ୟ ରକ୍ଷା କରିନପାରେ। ତେଣୁ, ଏହି ଦିନ ଲୁହା ବ୍ୟବହାର ଏଡ଼ାଯାଇଥାଏ।

ନାଗ ପଞ୍ଚମୀର ମହତ୍ୱନାଗ ପଞ୍ଚମୀ କେବଳ ଧାର୍ମିକ ଦୃଷ୍ଟିରୁ ନୁହେଁ, ବରଂ ପ୍ରକୃତି ଓ ପରିବେଶ ସହିତ ସାମଞ୍ଜସ୍ୟ ରକ୍ଷା କରିବାରେ ମଧ୍ୟ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ। ଏହି ଦିନ ନାଗ ଦେବତାଙ୍କୁ ଦୁଗ୍ଧ, ହଳଦୀ, ଫୁଲ, ଚନ୍ଦନ ଓ ଚାଉଳ ଅର୍ପଣ କରାଯାଇ ସୁଖ, ଶାନ୍ତି ଓ ସମୃଦ୍ଧି ପାଇଁ ପ୍ରାର୍ଥନା କରାଯାଇଥାଏ। ଏହା ବିଶ୍ୱାସ କରାଯାଏ ଯେ ଏହି ପୂଜା କାଳସର୍ପ ଦୋଷର ନକାରାତ୍ମକ ପ୍ରଭାବକୁ ଦୂର କରେ ଏବଂ ସାପ କାମୁଡ଼ାରୁ ସୁରକ୍ଷା ପ୍ରଦାନ କରେ।

ନାଗ ପଞ୍ଚମୀରେ କ’ଣ କରିବେ ଓ କ’ଣ କରିବେ ନାହିଁ ?
କରଣୀୟ: ସକାଳୁ ଉଠି ଗଙ୍ଗାଜଳରେ ସ୍ନାନ କରନ୍ତୁ, ପୂଜା ସ୍ଥାନକୁ ପରିଷ୍କାର କରନ୍ତୁ ଏବଂ ନାଗ ଦେବତାଙ୍କୁ ଦୁଗ୍ଧ, ମହୁ, ହଳଦୀ ଓ ଫୁଲ ଅର୍ପଣ କରନ୍ତୁ। ନାଗ ପଞ୍ଚମୀ ସ୍ତୋତ୍ରମ ଓ ନାଗ ଗାୟତ୍ରୀ ମନ୍ତ୍ର ଜପ କରନ୍ତୁ। ଶିବ ମନ୍ଦିରରେ ଶିବଲିଙ୍ଗକୁ ଦୁଗ୍ଧ ଅର୍ପଣ କରନ୍ତୁ।

ବର୍ଜନୀୟ: ଲୁହା ବାସନ ବ୍ୟବହାର କରନ୍ତୁ ନାହିଁ, ଜମି ଖୋଳିବା କିମ୍ବା ଚାଷ କରିବା ଏଡ଼ାନ୍ତୁ, ସୂଚୁମୁନା ବା ଧାରୁଆ ଜିନିଷ ବ୍ୟବହାର କରନ୍ତୁ ନାହିଁ, ଏବଂ ସବୁଜ ପନିପରିବା ଖାଇବାକୁ ଏଡ଼ାନ୍ତୁ।

ପୂଜାର ଶୁଭ ମୁହୂର୍ତ୍ତ୨୦୨୫ ମସିହାରେ ନାଗ ପଞ୍ଚମୀ ପୂଜାର ଶୁଭ ମୁହୂର୍ତ୍ତ ଜୁଲାଇ ୨୯ ତାରିଖ ସକାଳ ୫:୪୧ରୁ ୮:୨୩ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ରହିବ। ପଞ୍ଚମୀ ତିଥି ଜୁଲାଇ ୨୮ ରାତି ୧୧:୨୪ରୁ ଆରମ୍ଭ ହୋଇ ଜୁଲାଇ ୩୦ ରାତି ୧୨:୪୬ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଚାଲିବ।

ନାଗ ପଞ୍ଚମୀର ଐତିହ୍ୟମହାଭାରତ ଅନୁସାରେ, ରାଜା ଜନମେଜୟ ତାଙ୍କ ପିତା ପରୀକ୍ଷିତଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁର ପ୍ରତିଶୋଧ ନେବା ପାଇଁ ସର୍ପ ଯଜ୍ଞ (ସର୍ପ ସତ୍ର) କରିଥିଲେ, ଯେଉଁଥିରେ ସମସ୍ତ ସାପଙ୍କୁ ନଷ୍ଟ କରିବାର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ଥିଲା। ଋଷି ଅସ୍ତିକଙ୍କ ହସ୍ତକ୍ଷେପ ଯୋଗୁଁ ଏହି ଯଜ୍ଞ ଶ୍ରାବଣ ଶୁକ୍ଳ ପଞ୍ଚମୀରେ ବନ୍ଦ ହୋଇଥିଲା, ଯାହା ନାଗ ପଞ୍ଚମୀ ଭାବେ ପାଳନ କରାଯାଏ। ଏହା ଛଡ଼ା, ଭଗବାନ କୃଷ୍ଣଙ୍କ ଦ୍ୱାରା କାଳିୟା ନାଗକୁ ବଶ କରାଯିବାର କାହାଣୀ ମଧ୍ୟ ଏହି ପର୍ବର ମହତ୍ୱ ବଢ଼ାଇଥାଏ।

ନାଗ ପଞ୍ଚମୀ କେବଳ ଏକ ଧାର୍ମିକ ପର୍ବ ନୁହେଁ, ବରଂ ପ୍ରକୃତି ଓ ଜୀବଜଗତ ପ୍ରତି ଆମର ଦାୟିତ୍ୱକୁ ମନେ ପଡ଼ାଇଥାଏ। ଏହି ଦିନ ଶ୍ରଦ୍ଧା ଓ ନିୟମ ସହିତ ପୂଜା କରି ଆପଣ ନାଗ ଦେବତାଙ୍କ ଆଶୀର୍ବାଦ ପାଇପାରିବେ।