World Brain Tumor day : ବ୍ରେନ୍ ଟ୍ୟୁମରର ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ଲକ୍ଷଣ ଓ ଏହାର ଚିହ୍ନଟ କରିବାର ଉପାୟ କ’ଣ ?
ପ୍ରତିବର୍ଷ ୮ ଜୁନ୍କୁ ବିଶ୍ୱ ବ୍ରେନ୍ ଟ୍ୟୁମର ଦିବସ ଭାବେ ପାଳନ କରାଯାଏ, ଯାହାର ମୁଖ୍ୟ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ହେଉଛି ବ୍ରେନ୍ ଟ୍ୟୁମର ସମ୍ପର୍କରେ ସଚେତନତା ବୃଦ୍ଧି କରିବା ଏବଂ ଏହାର ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ଚିହ୍ନଟ ଓ ଚିକିତ୍ସା ପାଇଁ ଲୋକଙ୍କୁ ଉତ୍ସାହିତ କରିବା। ବ୍ରେନ୍ ଟ୍ୟୁମର ହେଉଛି ମସ୍ତିଷ୍କରେ ଅସ୍ୱାଭାବିକ କୋଷର ବୃଦ୍ଧି, ଯାହା ବିନାଇନ୍ (ଅଣ-କର୍କଟଜନକ) କିମ୍ବା ମାଲିଗ୍ନାଣ୍ଟ (କର୍କଟଜନକ) ହୋଇପାରେ। ଏହାର ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ଚିହ୍ନଟ ଜୀବନ ରକ୍ଷା କରିବାରେ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରେ।
ବ୍ରେନ୍ ଟ୍ୟୁମରର ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ଲକ୍ଷଣ
ବ୍ରେନ୍ ଟ୍ୟୁମରର ଲକ୍ଷଣ ଟ୍ୟୁମରର ଆକାର, ଅବସ୍ଥାନ ଓ ବୃଦ୍ଧିର ହାର ଉପରେ ନିର୍ଭର କରେ। ନିମ୍ନଲିଖିତ ହେଉଛି କିଛି ସାଧାରଣ ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ଲକ୍ଷଣ:
ଲଗାତାର ମୁଣ୍ଡବ୍ୟଥା: ସାଧାରଣତଃ ସକାଳେ ତୀବ୍ର ମୁଣ୍ଡବ୍ୟଥା, ଯାହା କାଶିବା, ନଇଁବା କିମ୍ବା ଶୌଚ ସମୟରେ ଆହୁରି ବୃଦ୍ଧି ପାଏ। ଏହା ଓଷୁଧ ସେବନ ପରେ ମଧ୍ୟ କମିନପାରେ।
ମୂର୍ଚ୍ଛା : ଶରୀରର ଏକ ଅଂଶରେ ଝିଣ୍ଟିବା, ଅଣନିୟନ୍ତ୍ରିତ ହାତ-ଗୋଡ଼ ହଲଚଲ କିମ୍ବା ଅଚେତନ ହେବା ଭଳି ଲକ୍ଷଣ।
ବାନ୍ତି ଓ ଅଇ: ମୁଣ୍ଡବ୍ୟଥା ସହିତ ଅଇ ଓ ବାନ୍ତି, ବିଶେଷକରି ସକାଳେ, ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ସଙ୍କେତ ହୋଇପାରେ।
ଦୃଷ୍ଟି ସମସ୍ୟା: ଝାପ୍ସା ଦୃଷ୍ଟି, ଦୁଇଟି ଦୃଶ୍ୟ ଦେଖାଯିବା (ଡବଲ୍ ଭିଜନ୍), ଆଲୋକ ଝଲସିବା କିମ୍ବା ଦୃଷ୍ଟିଶକ୍ତି ହ୍ରାସ।
ମାନସିକ ଓ ବ୍ୟବହାରିକ ପରିବର୍ତ୍ତନ: ମନରେ ଅସ୍ଥିରତା, ବିଷାଦ, ସ୍ମରଣଶକ୍ତି ହ୍ରାସ, କଥାବାର୍ତ୍ତାରେ ଅସୁବିଧା କିମ୍ବା ବ୍ୟକ୍ତିତ୍ୱରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ।
ଶାରୀରିକ ଦୁର୍ବଳତା: ହାତ କିମ୍ବା ଗୋଡ଼ରେ ଦୁର୍ବଳତା, ଅସମତୁଳନ, ଚାଲିବାରେ ଅସୁବିଧା କିମ୍ବା ଶରୀରର ଏକ ପାର୍ଶ୍ୱରେ ଝିଣ୍ଟିବା।
ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଲକ୍ଷଣ: ଶ୍ରବଣଶକ୍ତି ହ୍ରାସ, କଥାବାର୍ତ୍ତା ବୁଝିବାରେ ଅସୁବିଧା, ଅଜଣା ଗନ୍ଧ ଅନୁଭବ ।
କେଉଁଠାରେ ଟ୍ୟୁମର ହେଉଛି, ତାହା ଲକ୍ଷଣ ପ୍ରଭାବିତ କରେ
ଫ୍ରଣ୍ଟାଲ ଲୋବ୍ (ମସ୍ତିଷ୍କର ଆଗ ଭାଗ): ବ୍ୟକ୍ତିତ୍ୱ ପରିବର୍ତ୍ତନ, ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେବାରେ ଅସୁବିଧା, ଅବସାଦ।
ପାରିଏଟାଲ ଲୋବ୍: ସ୍ପର୍ଶ, ତାପମାତ୍ରା କିମ୍ବା ଯନ୍ତ୍ରଣା ଅନୁଭବରେ ସମସ୍ୟା।
ଟେମ୍ପୋରାଲ ଲୋବ୍: ସ୍ମରଣଶକ୍ତି ହ୍ରାସ, ଶ୍ରବଣ ସମସ୍ୟା, ମୁହଁ ଚିହ୍ନିବାରେ ଅସୁବିଧା।
ଅକ୍ସିପିଟାଲ ଲୋବ୍: ଦୃଷ୍ଟି ସମସ୍ୟା, ରଙ୍ଗ ଚିହ୍ନିବାରେ ଅସୁବିଧା।
ସେରେବେଲମ୍: ସନ୍ତୁଳନ ହରାଇବା, ଚାଲିବାରେ ଅସୁବିଧା।
ବ୍ରେନ୍ ଷ୍ଟେମ୍: ଶ୍ୱାସକ୍ରିୟା, ହୃତ୍ସ୍ପନ୍ଦନ ଓ ଗିଳିବାରେ ଅସୁବିଧା।
କିପରି ଚିହ୍ନଟ କରିବେ?
ଯଦି ଉପରୋକ୍ତ ଲକ୍ଷଣଗୁଡ଼ିକ ଲଗାତାର ରହୁଛି କିମ୍ବା ତୀବ୍ରତା ବୃଦ୍ଧି ପାଉଛି, ତୁରନ୍ତ ଚିକିତ୍ସକଙ୍କ ପରାମର୍ଶ ନେବା ଜରୁରୀ। ନିମ୍ନଲିଖିତ ପରୀକ୍ଷା ମାଧ୍ୟମରେ ବ୍ରେନ୍ ଟ୍ୟୁମର ଚିହ୍ନଟ କରାଯାଏ:
ମାଗ୍ନେଟିକ ରେଜୋନାନ୍ସ ଇମେଜିଂ (MRI): ମସ୍ତିଷ୍କର ବିସ୍ତୃତ ଚିତ୍ର ପାଇଁ ଏହା ସବୁଠାରୁ ସାଧାରଣ ଓ ନିର୍ଭରଯୋଗ୍ୟ ପରୀକ୍ଷା।
କମ୍ପ୍ୟୁଟେଡ ଟୋମୋଗ୍ରାଫି (CT) ସ୍କାନ୍: ଜରୁରୀ ସ୍ଥିତିରେ କିମ୍ବା MRI ଉପଲବ୍ଧ ନଥିଲେ ଏହା ବ୍ୟବହୃତ ହୁଏ।
ଇଲେକ୍ଟ୍ରୋଏନସେଫାଲୋଗ୍ରାମ (EEG): ମସ୍ତିଷ୍କର ବିଦ୍ୟୁତ୍ କାର୍ଯ୍ୟକଳାପ ଯାଞ୍ଚ କରିବା ପାଇଁ।
ବାୟୋପ୍ସି: ଟ୍ୟୁମରର ପ୍ରକାର ଓ କର୍କଟଜନକ କି ନୁହେଁ ତାହା ନିର୍ଣ୍ଣୟ କରିବା ପାଇଁ ଟିସୁ ନମୁନା ପରୀକ୍ଷା।
କେତେ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ଚିହ୍ନଟ?
ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ଚିହ୍ନଟ ଚିକିତ୍ସା ସଫଳତାରେ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରେ। ଶୀଘ୍ର ନିର୍ଣ୍ଣୟ ଦ୍ୱାରା ଅସ୍ତ୍ରୋପଚାର, ରେଡିଏସନ୍ ଥେରାପି, କେମୋଥେରାପି କିମ୍ବା ଟାର୍ଗେଟେଡ ଥେରାପି ଭଳି ଚିକିତ୍ସା ଅଧିକ ପ୍ରଭାବୀ ହୋଇପାରେ। ଏହା ରୋଗୀଙ୍କ ଜୀବନ ଗୁଣବତ୍ତା ବଜାୟ ରଖିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରେ।
କେମିତି ସଚେତନ ରହିବେ?
ଲକ୍ଷଣଙ୍କୁ ଅଣଦେଖା ନକରିବା: ଯଦି ମୁଣ୍ଡବ୍ୟଥା କିମ୍ବା ଦୃଷ୍ଟି ସମସ୍ୟା ଲଗାତାର ରହୁଛି, ତୁରନ୍ତ ନ୍ୟୁରୋଲୋଜିଷ୍ଟଙ୍କୁ ଦେଖାନ୍ତୁ।
ନିୟମିତ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ଯାଞ୍ଚ: ଯଦି ପରିବାରରେ ବ୍ରେନ୍ ଟ୍ୟୁମର ଇତିହାସ ଅଛି, ନିୟମିତ ସ୍କ୍ରିନିଂ କରାନ୍ତୁ।
ସୁସ୍ଥ ଜୀବନଶୈଳୀ: କୀଟନାଶକ, ରାସାୟନିକ ପଦାର୍ଥ ଓ ଅତ୍ୟଧିକ ରେଡିଏସନ୍ରୁ ଦୂରେଇ ରୁହନ୍ତୁ। ନିୟମିତ ବ୍ୟାୟାମ ଓ ମାନସିକ ଚାପ ହ୍ରାସ କରୁଥିବା କାର୍ଯ୍ୟକଳାପ କରନ୍ତୁ।
ବିଶ୍ୱ ବ୍ରେନ୍ ଟ୍ୟୁମର ଦିବସର ମହତ୍ୱ
୨୦୦୦ ମସିହାରେ ଜର୍ମାନ୍ ବ୍ରେନ୍ ଟ୍ୟୁମର ଆସୋସିଏସନ୍ ଦ୍ୱାରା ପ୍ରଥମେ ଏହି ଦିବସ ପାଳନ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା। ଏହା ରୋଗୀ ଓ ସେମାନଙ୍କ ପରିବାରଙ୍କୁ ସମର୍ଥନ ଦେବା ସହ ଗବେଷଣା ଓ ଚିକିତ୍ସା ପାଇଁ ସଚେତନତା ବୃଦ୍ଧି କରେ। ଏହି ଦିବସ ଆମକୁ ମନେ ପକାଇ ଦିଏ ଯେ ସଠିକ ସୂଚନା ଓ ଶୀଘ୍ର ଚିକିତ୍ସା ଜୀବନ ରକ୍ଷା କରିପାରେ।