ଏହି ସ୍ଥାନ ହେଉଛି ମାନବ ବିକାଶର ପ୍ରଥମ ସ୍ଥଳ, ଜାଣନ୍ତୁ ଶହ ଶହ ପଥର ଚିତ୍ରରେ ଭରପୁର ବିଶ୍ୱ ଐତିହ୍ୟ ସ୍ଥଳ ବିଷୟରେ
ମଧ୍ୟପ୍ରଦେଶର ରାୟସେନ ଜିଲ୍ଲାରେ ଭିମ୍ବେଟକା ନାମକ ଏକ ସ୍ଥାନ ରହିଛି, ଯେଉଁଠି ମାନବ ସଭ୍ୟତାର ଆରମ୍ଭ ପ୍ରଥମେ ହୋଇଥିଲା ବୋଲି ଜଣାଯାଏ । ଏହି ସ୍ଥାନ ରାଜଧାନୀ ଭୋପାଳଠାରୁ ୪୫ କିମି ଦୂର ଦକ୍ଷିଣ-ପୂର୍ବ ଦିଗରେ ଅବସ୍ଥିତ । ହଜାର ହଜାର ବର୍ଷ ତଳର ଜୀବନଶୈଳୀ ଏହି ପଥର ଚିତ୍ରରେ ଲିପିବଦ୍ଧ ହୋଇ ରହିଛି । ଏହି ସ୍ଥାନରେ ନୃତ୍ୟ, ସଙ୍ଗୀତ, ଶିକାର, ଘୋଡ଼ା ଓ ହାତୀ ସବାରି ଏବଂ ମହୁ ସଂଗ୍ରହ ବିଷୟରେ ଅନେକ ଚିତ୍ର ଦେଖିବାକୁ ମିଳେ ।
ଭୀମ୍ବେଟକା ମୁଖ୍ୟତଃ ଏକ ଆବାସିକ ସ୍ଥାନ ଭାବେ ଜଣାଯାଏ । ୧୯୯୯ ମସିହାରେ ମଧ୍ୟପ୍ରଦେଶ ସରକାର ଏହାକୁ ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ସ୍ଥଳ ରୂପେ ଘୋଷଣା କରିଥିଲେ । ଏହାପରେ ୨୦୦୩ ମସିହା ଜୁଲାଇ ମାସରେ ୟୁନେସ୍କୋ ଏହାକୁ ବିଶ୍ୱ ଐତିହ୍ୟ ସ୍ଥଳର ମାନ୍ୟତା ପ୍ରଦାନ କରିଥିଲା । ପୁରାତନ ମାନବଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ନିର୍ମିତ ପଥର ଚିତ୍ର ଓ ପଥର ଗଠନ ପାଇଁ ଏହି ସ୍ଥାନ ପ୍ରସିଦ୍ଧ । ଭାରତ ଉପମହାଦେଶରେ ଏହାକୁ ମାନବ ଜୀବନର ସର୍ବପୁରାତନ ଛାପ ବୋଲି ଗ୍ରହଣ କରାଯାଏ ।
ଏଠାରେ ପଥର ନିର୍ମିତ ଅଟ୍ଟାଳିକା, କ୍ଷୁଦ୍ର ସ୍ତୁପ, ପ୍ରାଚୀନ ଦୁର୍ଗର କାନ୍ଥ, ଖୋଦିତ ଲେଖା ଆଦିର ଅବଶିଷ୍ଟାଂଶ ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଥାଏ । ମହାଭାରତର ପିତାମହ ଭୀଷ୍ମଙ୍କ ଚରିତ୍ର ସହିତ ଏହି ସ୍ଥାନର ବିଶେଷ ସାମଞ୍ଜସ୍ୟ ଲକ୍ଷ୍ୟ କରାଯାଏ । ଏହାର କାନ୍ଥଗୁଡ଼ିକ ଅନେକ ଧାର୍ମିକ ଚିହ୍ନରେ ସଜେଇ ହୋଇ ରହିଛି । ଏଠାରେ ଥିବା ଗୁମ୍ଫାରେ ୭୫୦ରୁ ଅଧିକ ପଥର ଚିତ୍ର ରହିଛି । ମାତ୍ର ଅନୁସନ୍ଧାନକାରୀ ଦଳ ଦ୍ୱାରା ମାତ୍ର ୧୫ଟି ଚିତ୍ର ଚିହ୍ନଟ କରାଯାଇଛି ।
ଭୀମ୍ବେଟକାରେ ଶହ ଶହ ପ୍ରକାରର ବୃକ୍ଷ ରହିଛି । ବୃକ୍ଷ ଓ ପଥର ପାଇଁ ଏହି ସ୍ଥାନକୁ ସମସ୍ତେ ଜାଣନ୍ତି । ଏଠାରେ ଏପରି ପଥର ରହିଛି, ଯାହାର ଆକୃତି କଇଁଛ ସହିତ ସମାନ । ଫଳରେ ଗୋଟିଏ କଇଁଛ ଅନ୍ୟ କଇଁଛ ଉପରେ ବସିଥିବା ପରି ଦେଖାଯାଏ । ଏହି ପଥର ଚିତ୍ର ଆକର୍ଷଣ ପର୍ଯ୍ୟଟକଙ୍କୁ ବିମୋହିତ କରିଥାଏ ।
