ଅଦ୍ଭୁତ ମନ୍ଦିର, ଏହି ପୀଠରେ ଦେବୀ ମା’ ନିଜେ କରନ୍ତି ଅଗ୍ନି ସ୍ନାନ, ହୁତୁହୁତୁ ହୋଇ ଜଳେ ସବୁକିଛି, ତଥାପି କିଛି ହୁଏନି ମୂର୍ତ୍ତି

ଉଦୟପୁର: ରାଜସ୍ଥାନର ଉଦୟପୁର ନିକଟସ୍ଥ ଇଡାନା ମାତା ମନ୍ଦିରରେ ଦେବୀ ସ୍ୱୟଂ ଅଗ୍ନି ସ୍ନାନ କରନ୍ତି। ମନ୍ଦିରର ଖୋଲା ଛାତ ଏବଂ ଏହାର ସ୍ୱତଃସ୍ଫୂର୍ତ୍ତ ଅଗ୍ନିର ଚମତ୍କାର ଏହାକୁ ଭାରତର ଅନନ୍ୟ ଶକ୍ତିପୀଠ ମଧ୍ୟରୁ ଗୋଟିଏ କରିଛି।

ଭକ୍ତମାନେ ବିଶ୍ୱାସ କରନ୍ତି ଯେ ଅଗ୍ନି କେବଳ ବଳିଦାନକୁ ଜାଳି ଦିଏ, ଦେବୀଙ୍କ ପ୍ରତିମାକୁ ଅସ୍ପୃଶ୍ୟ ରଖେ ଏବଂ ଯେଉଁମାନେ ଦର୍ଶନ କରନ୍ତି ସେମାନେ ଦୁଃଖ ଏବଂ ରୋଗରୁ ମୁକ୍ତି ପାଆନ୍ତି।

ମନ୍ଦିରର ରହସ୍ୟ: ରାଜସ୍ଥାନର ଉଦୟପୁରରୁ ପ୍ରାୟ ୬୦ କିଲୋମିଟର ଦୂରରେ ଆରାବଲ୍ଲୀ ପର୍ବତମାଳାରେ ଅବସ୍ଥିତ ଇଡାନା ମାତା ମନ୍ଦିର। ଏହା କୌଣସି ସାଧାରଣ ମନ୍ଦିର ନୁହେଁ, ବରଂ ଏହାକୁ ମେୱାଡର ଶକ୍ତିପୀଠ ବୋଲି ବିବେଚନା କରାଯାଏ। ଏହାର ସବୁଠାରୁ ଉଲ୍ଲେଖନୀୟ ବୈଶିଷ୍ଟ୍ୟ ହେଉଛି ଏହାର କୌଣସି ଛାତ ନାହିଁ, ଏବଂ ଦେବୀ ସ୍ୱୟଂ ଏଠାରେ ଅଗ୍ନିରେ ସ୍ନାନ କରନ୍ତି।

ଅଗ୍ନି ସ୍ନାନର ଚମତ୍କାର ଘଟଣା: କଥିତ ଅଛି ଯେ ସମୟ ସମୟରେ ମନ୍ଦିରରେ ହଠାତ୍ ନିଆଁ ଲାଗିଯାଏ। ଅଗ୍ନିଶିଖା ୧୦ ରୁ ୨୦ ଫୁଟ ଉଚ୍ଚତାକୁ ଉଠେ।

ଚୁନାରି, ଶୃଙ୍ଗାର ସାମଗ୍ରୀ, ମାଳା ଏବଂ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ନୈବେଦ୍ୟ ଭସ୍ମ ହୋଇଯାଏ। ତଥାପି ଦେବୀଙ୍କ ମୂର୍ତ୍ତି ଅକ୍ଷତ ରହିଥାଏ। ଭକ୍ତମାନେ ଏହି ଘଟଣାଟିକୁ ମାତାଙ୍କ ଅଗ୍ନି ସ୍ନାନ ବୋଲି କୁହନ୍ତି।

ଅଗ୍ନି ସ୍ନାନ କାହିଁକି କରାଯାଏ: ସ୍ଥାନୀୟ ବିଶ୍ୱାସ ଅନୁଯାୟୀ ଯେତେବେଳେ ଦେବୀ ମାତାଙ୍କ ଶକ୍ତି ଜାଗ୍ରତ ହୁଏ, ଅଗ୍ନି ସ୍ୱତଃସ୍ଫୂର୍ତ୍ତ ଭାବରେ ଦେଖାଯାଏ। ଏହାକୁ ଦେବୀଙ୍କ ପାଇଁ ଆତ୍ମ-ଶୁଦ୍ଧିର ଏକ ପ୍ରକାର ଭାବରେ ମଧ୍ୟ ବିବେଚନା କରାଯାଏ।

ଏହି କାରଣରୁ ମନ୍ଦିର ପରିସରରେ ଧୂପକାଠି କିମ୍ବା ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଦହନଶୀଳ ସାମଗ୍ରୀ କେବେବି ଜାଳି ହୁଏ ନାହିଁ। ଏହା ନିଶ୍ଚିତ କରେ ଯେ ଅଗ୍ନି କେବଳ ଦେବୀଙ୍କ ଇଚ୍ଛାରେ ଉତ୍ପନ୍ନ ହୁଏ।

ପରମ୍ପରା ଏବଂ ପ୍ରଥା: ଯେତେବେଳେ ମନ୍ଦିରରେ ନିଆଁ ଲାଗେ, ପୁରୋହିତମାନେ ପ୍ରଥମେ ଦେବୀଙ୍କ ଅଳଙ୍କାର ବାହାର କରନ୍ତି। ଅଗ୍ନି କମିବା ପରେ, ପ୍ରତିମାକୁ ପୁନଃସଜ୍ଜିତ କରାଯାଏ। ଭକ୍ତମାନେ ବିଶ୍ୱାସ କରନ୍ତି ଯେ ଏହି ଅଗ୍ନିସ୍ନାନ ଦେଖିବା ଦ୍ୱାରା ଜୀବନର ସମସ୍ତ ଦୁଃଖ ଦୂର ହୋଇଯାଏ।

ରୋଗ ଏବଂ ଦୁଃଖର ଉପଚାରରେ ବିଶ୍ୱାସ: ଇଦାନା ମାତାଙ୍କୁ ରୋଗର ଆରୋଗ୍ୟକାରୀ ଭାବରେ ମଧ୍ୟ ବିବେଚନା କରାଯାଏ। କୁହାଯାଏ ଯେ ପକ୍ଷାଘାତ ପୀଡିତ ବ୍ୟକ୍ତି ମଧ୍ୟ ଏଠାରେ ସୁସ୍ଥ ହୁଅନ୍ତି।

ଭକ୍ତମାନେ ସେମାନଙ୍କର ଇଚ୍ଛା ପୂରଣ ହେବା ପରେ ତ୍ରିଶୂଳ ଅର୍ପଣ କରନ୍ତି। ଦୂରଦୂରାନ୍ତରୁ ଭକ୍ତମାନେ ଏହି ଚମତ୍କାର ମନ୍ଦିରକୁ ଦର୍ଶନ କରନ୍ତି।

ଇତିହାସ ଏବଂ ଗୁରୁତ୍ୱ: ଐତିହାସକମାନେ ବିଶ୍ୱାସ କରନ୍ତି ଯେ ଏହି ମନ୍ଦିର ପାଣ୍ଡବମାନଙ୍କ ସମୟରୁ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା। ରାଜା ଜୟ ସିଂହ ମଧ୍ୟ ଏହି ଦେବୀଙ୍କୁ ପୂଜା କରୁଥିଲେ। ଏହି କାରଣରୁ ଇଡାନା ମାତା ମନ୍ଦିର କେବଳ ବିଶ୍ୱାସ ନୁହେଁ ବରଂ ଇତିହାସ ଏବଂ ପରମ୍ପରାର ମଧ୍ୟ ପ୍ରତୀକ।

ଅନିଶ୍ଚିତ ସମୟରେ ଘଟୁଥିବା ଚମତ୍କାର: ଅଗ୍ନି ସ୍ନାନର ସମୟ ଅନିଶ୍ଚିତ। କେତେବେଳେ ଏହା ମାସରେ ଦୁଇ କିମ୍ବା ତିନିଥର ହୁଏ, କେତେବେଳେ ବର୍ଷକୁ କେବଳ କିଛି ଥର, କିନ୍ତୁ ପ୍ରତ୍ୟେକ ଥର ଫଳାଫଳ ସମାନ: ଦେବୀଙ୍କ ମୂର୍ତ୍ତି ଅଗ୍ନିରୁ ସୁରକ୍ଷିତ ରହିଥାଏ ଏବଂ ଭକ୍ତଙ୍କ ବିଶ୍ୱାସ ଗଭୀର ହୁଏ।

ଏହି ମନ୍ଦିର କାହିଁକି ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର: ଆଜି ମଧ୍ୟ ଏହି ସ୍ଥାନକୁ ଭାରତର ବିରଳ ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟ ମଧ୍ୟରୁ ଗୋଟିଏ ଭାବରେ ବିବେଚନା କରାଯାଏ। ଭକ୍ତମାନେ ବିଶ୍ୱାସ କରନ୍ତି ଯେ ଅଗ୍ନି ସ୍ନାନ ସମୟରେ ଦେବୀ ସେମାନଙ୍କର ପାପ ଏବଂ ଦୁଃଖକୁ ଜାଳି ଦିଅନ୍ତି। ଏହି କାରଣରୁ ଇଡାନା ମାତା ମନ୍ଦିର ବିଶ୍ୱାସ ଏବଂ ରହସ୍ୟ ଉଭୟର ଏକ ଅନନ୍ୟ ମିଶ୍ରଣ।