‘ମାୟାଦେବୀ’୩୫ବର୍ଷ ଧରି ଶ୍ମଶାନରେ ଶବଦାହ କରୁଥିବା ମହିଳା..
ଜୟପୁର:ଶ୍ୟାମଳ ବର୍ଣ୍ଣ। ହାତରେ ଲାଲ ରଙ୍ଗର ଚୁଡ଼ି। ସାଲୱାର-କାମିଜ ପିନ୍ଧିବା ଏବଂ ମୁଣ୍ଡରେ ଚୁନି। ଯେତେବେଳେ ଏହି ପ୍ରାୟ ପଚାଶ ବର୍ଷ ବୟସର ମହିଳା ମାୟା ଦେବୀ ବନଜାରାଙ୍କୁ ଶବଦାହ ସ୍ଥାନରେ ଦେଖିବାକୁ ମିଳେ, ସେତେବେଳେ ଦର୍ଶକମାନେ ତାଙ୍କୁ ଅନାଇ ରହିଥା’ନ୍ତି।
ଜୟପୁର ସହରର ତ୍ରିବେଣୀ ନଗରରେ ଏକ ଶବଦାହ ସ୍ଥାନ ଅଛି। ଯେଉଁଠି ମାୟା ଦେବୀ ବନଜାରା ଏହି ଶ୍ମଶାନରେ ରୁହନ୍ତି । ସେ ଶବର ଯତ୍ନ ନିଅନ୍ତି ଏବଂ ଏଠାକୁ ଆସୁଥିବା ଶବଗୁଡ଼ିକ ପାଇଁ ଶେଷ ରୀତିନୀତି ମଧ୍ୟ କରନ୍ତି । ତାଙ୍କ ମୁହଁରେ ସବୁବେଳେ ଗୋଟେ ତେଜ ଆଉ ହସ ଟି ଥାଏ ଆଉ ସେ କୁହନ୍ତି ଯେ ସେ ଯାହା କରୁଛନ୍ତି ସେ ସେଥିରେ ଖୁସି ଅଛନ୍ତି । ଯେତେବେଳେ ଏକ ଅଜ୍ଞାତ ମୃତ ଶରୀର ଆସେ, ଆମେ ଏହାର ଶେଷ ରୀତିନୀତି ପାଇଁ ଟଙ୍କା ମଧ୍ୟ ପାଇଥାଉ ନାହିଁ, କିନ୍ତୁ ଆମର ଧର୍ମ ହେଉଛି କାମ। ମୁଁ ଏହି କାମ କରି ଖୁସି।
ମାୟା ଦେବୀ ଶବଦାହରେ ପ୍ରବେଶ କରିବା ମାତ୍ରେ ଡାହାଣ ପାର୍ଶ୍ୱରେ ଥିବା ଦୁଇଟି କୋଠରୀରେ ରୁହନ୍ତି । କୋଠରୀ ସମ୍ମୁଖରେ ଏକ ମାଟି ଚୁଲା, କିଛି ବାସନ ଏବଂ ପୋଷାକ ରଖାଯାଇଛି । ଶବଦାହରେ ବସିବା ପାଇଁ ଅନେକ ସିମେଣ୍ଟ ବେଞ୍ଚ ଅଛି। ଅନେକ ପ୍ରକାରର ଗଛ ରୋପଣ କରାଯାଇଛି । ମାୟା ଦେବୀ ଏହି ଗଛଗୁଡିକ ଉପରେ ପାଣି ଢାଳନ୍ତି, ଶବଦାହ ସ୍ଥାନକୁ ସଫା କରନ୍ତି। ଶବଦାହର ଗୋଟିଏ କୋଣରେ ଭଙ୍ଗା ଚୁଲାର ଏକ ଗଦା ଅଛି । ମୃତ ଦେହ ଉପରେ ଆସିଥିବା ପୋଷାକ ଓ ଫୁଲଗୁଡ଼ିକ ସେଠି ରଖାଯାଏ । ମୃତ ଦେହର ଶେଷ ରୀତିନୀତି ପରେ ସମ୍ପର୍କୀୟମାନେ ପାଉଁଶ ନେଇଯାଆନ୍ତି। ଯାହା ପରେ ମାୟା ଦେବୀ ଶେଷ ରୀତିନୀତି ପାଇଁ ଚିହ୍ନିତ ସ୍ଥାନରୁ ଅବଶିଷ୍ଟ ପାଉଁଶ ଉଠାନ୍ତି ଆଉ ସେହି ସ୍ଥାନକୁ ସଫା କରନ୍ତି । ପ୍ରାୟ ୩୫ ବର୍ଷ ହେବ ମାୟାଦେବୀ ଏହି କାମ କରୁଛନ୍ତି । ମାୟା ଦେବୀ ବନଜାରାଙ୍କ ଦୁଇ ଝିଅ ଅଛନ୍ତି, ସେମାନେ ବିଦ୍ୟାଳୟରେ ଅଧ୍ୟୟନ କରନ୍ତି ଏବଂ ଗୋଟିଏ ପୁଅ ମଧ୍ୟ ଅଛି । ମାୟା ଦେବୀଙ୍କ ସ୍ୱାମୀ ତାଙ୍କୁ ଏହି କାମରେ ସାହାଯ୍ୟ କରନ୍ତି ନାହିଁ ।
ତାଙ୍କର ଦୁଇ ଝିଅ ବିଦ୍ୟାଳୟରେ ଅଧ୍ୟୟନ କରନ୍ତି । ଅଧ୍ୟୟନ ସହିତ, ସେ ପ୍ରାୟତଃ ମାୟା ଦେବୀଙ୍କୁ ଶବଦାହରେ ସାହାଯ୍ୟ କରନ୍ତି। ତେବେ ଡର ଲାଗିବ କଥାରେ ମାୟା ଦେବୀ କୁହନ୍ତି ଯେ “ଜୀବିତ ମଣିଷକୁ ଭୟ କରିବା ଉଚିତ୍। ମୃତ ଲୋକଙ୍କୁ କାହିଁକି ଭୟ କରିବା । ଶବଦାହ ଏକ ପବିତ୍ର ସ୍ଥାନ, ମୁଁ ଏଠାରେ ରହିବାକୁ କିମ୍ବା ମୃତ ଦେହର ଶେଷ ରୀତିନୀତିକୁ ଭୟ କରେ ନାହିଁ। ବରଂ ମୁଁ ଅନୁଭବ କରୁଛି ଏହା ଅତ୍ୟନ୍ତ ଆରାମଦାୟକ। ଆରମ୍ଭରେ, ଯେଉଁମାନେ ତାଙ୍କ ପ୍ରିୟଜନଙ୍କ ମୃତଦେହ ନେଇ ଶେଷ ରୀତିନୀତି ପାଇଁ ଶବଦାହ ପାଇଁ ଆସିଥିଲେ, ସେମାନେ ମାୟା ଦେବୀଙ୍କୁ ଦେଖି ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟ ହୋଇଯାଇଥିଲେ କିନ୍ତୁ, ବର୍ତ୍ତମାନ ଅଧିକାଂଶ ଲୋକ ମାୟା ଦେବୀଙ୍କୁ ଚିହ୍ନନ୍ତି ଏବଂ ତାଙ୍କ କାର୍ଯ୍ୟକୁ ମଧ୍ୟ ବହୁତ ପ୍ରଶଂସା କରନ୍ତି।
