ଶିଶୁ ଦିବସ ନା ଶିଶୁ ଶ୍ରମିକ ଦିବସ , ଆମକୁ କ’ଣ ପାଳିବା ଉଚିତ ?

ଭୁବନେଶ୍ୱର:ପ୍ରତିବର୍ଷ, ୧୪ ନଭେମ୍ବର କୁ ସାରା ଭାରତରେ ଶିଶୁ ଦିବସ ଭାବରେ ପାଳନ କରାଯାଏ । ଆଜି ମଧ୍ୟ ଏହି ଦିନ ଭାରତର ପ୍ରଥମ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ପଣ୍ଡିତ ଜବାହରଲାଲ ନେହେରୁଙ୍କ ୧୩୩ ତମ ଜନ୍ମ ବାର୍ଷିକୀକୁ ପାଳନ କରିବା ପାଇଁ ପାଳନ କରାଯାଉଛି, ଯିଏ କି ନଭେମ୍ବର ୧୪, ୧୮୮୯ ରେ ଆଲ୍ଲାହାବାଦରେ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ। ଶିଶୁ ଦିବସକୁ ବାଲ୍ ଦିବସ ମଧ୍ୟ କୁହାଯାଏ ଏବଂ ଏହି ଦିନର ମୁଖ୍ୟ ଧ୍ୟାନ ହେଉଛି ଶିଶୁମାନଙ୍କର ଅଧିକାର, ନିରାପତ୍ତା ଏବଂ ଶିକ୍ଷାର ମହତ୍ତ୍ୱକୁ ଆଲୋକିତ କରିବା ଏବଂ ସମାଜରେ ସେମାନଙ୍କର ସମୁଦାୟ ସୁସ୍ଥତା ହାସଲ କରିବାର ଉପାୟ ବିଷୟରେ ଆଲୋଚନା କରିବା । ବର୍ତ୍ତମାନ କଥା ଏଠି ଉଠୁଛ ଯଦି ଆମେ ଏହାବିଷୟରେ କେବଳ ଆଲୋଚନା ବା ଆଲୋକପାତ କରିବା ଏହା ଦ୍ୱାରା କଣ ସମସ୍ୟାର ଅନ୍ତ ହୋଇଯିବ । ଯାହା ସେମାନଙ୍କର ହକ କଣ ତାଙ୍କୁ ମିଳିଯିବ? ଏଭଳି ଅନେକ କଥା ଉଙ୍କି ମାରେ କଣ ଏହି ନିରୀହ ଶିଶୁ ମାନେ କେବେ ତାଙ୍କର ଜୀବନରେ ଉଚ୍ଚତମ ଶିକ୍ଷା ଆଉ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟର ସୂର୍ଯ୍ୟଉଦୋୟ ଦେଖି ପାରିବେ ? ନା ଯେଉଁଭଳି କଳା କୋଠରୀର ଅନ୍ଧାରରେ ତାଙ୍କର ଜୀବନ ବିତୁଛି , ପ୍ରତି ଦିନ ଓଳିଏ ଖାଇବା ପାଇଁ ଯେଉଁ ସଂଘର୍ଷ କରୁଛନ୍ତି ତାହା ଜାରି ରହିବ…

ବିଶେଷକରି ବିକାଶଶୀଳ ଦେଶମାନଙ୍କରେ ପିଲାମାନେ ଅନେକ ଅସୁବିଧାର ସମ୍ମୁଖୀନ ହେଉଥିବା ଦେଖିବାକୁ ମିଳେ । ଶିଶୁମାନେ ସମ୍ମୁଖୀନ ହେଉଥିବା ସବୁଠାରୁ ଅମାନୁଷିକ କାର୍ଯ୍ୟ ହେଉଛି ଶିଶୁ ଶ୍ରମିକ ସମସ୍ୟା । ଶିଶୁ ଶ୍ରମ ହେଉଛି ଏକ ବିଶ୍ୱସ୍ତରୀୟ ସମସ୍ୟା ଯାହାକି ଲକ୍ଷ ଲକ୍ଷ ଶିଶୁଙ୍କୁ ସମଗ୍ର ବିଶ୍ୱରେ ପ୍ରଭାବିତ କରିଥାଏ । ଏହି ବିପଦ ପାଇଁ ବହୁ ସଂଖ୍ୟକ କାରକ ଦାୟୀ । ୟୁନିସେଫ ଅନୁଯାୟୀ, ‘୨୦୨୦ ଆରମ୍ଭରେ ୧୬୦ ନିୟୁତ ଶିଶୁ ଶିଶୁ ଶ୍ରମର ଶିକାର ହୋଇଥିଲେ ଏବଂ କୋଭିଡ ର ପ୍ରଭାବ ହେତୁ ୯ ନିୟୁତ ଅତିରିକ୍ତ ଶିଶୁ ବିପଦରେ ଥିଲେ। ଏହାର ଅର୍ଥ ହେଉଛି ପ୍ରାୟ ୧୦ ଜଣ ପିଲାଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ୧ ଜଣ ଶିଶୁ ଶ୍ରମିକ ଭାବରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଛନ୍ତି। ବର୍ତ୍ତମାନ ସମୟରେ ବହୁ ସଂଖ୍ୟକ ଶିଶୁ ଯୌନ ଶୋଷଣ, ହିଂସା କାରବାର ଏବଂ ନିର୍ଯାତନାର ଶିକାର ହେଉଛନ୍ତି ଯାହା ଦ୍ୱାରା ସେମାନଙ୍କର ମୌଳିକ ଅଧିକାର ଉଲ୍ଲଂଘନ ହେଉଛି। ଆହୁରି ମଧ୍ୟ, ଅନେକ ଏସୀୟ ଦେଶରେ ଉପଯୁକ୍ତ ଶିକ୍ଷାଗତ ସୁଯୋଗର ଅଭାବ ପିଲାମାନଙ୍କ ପାଇଁ ବିପର୍ଯ୍ୟସ୍ତ ପ୍ରମାଣିତ କରୁଛି ଏବଂ ସେମାନଙ୍କୁ ଶିଶୁ ଶ୍ରମ ଏବଂ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ବିପଜ୍ଜନକ କାର୍ଯ୍ୟରେ ଲିପ୍ତ ରହିବାକୁ ବାଧ୍ୟ କରୁଛି। କାଶ୍ମୀର ଉପତ୍ୟକାରେ ଉଭୟ ସରକାରୀ ଏବଂ ବେସରକାରୀ ସଂସ୍ଥା ଦ୍ୱାରା କରାଯାଇଥିବା ବିଭିନ୍ନ ଅଧ୍ୟୟନରୁ ଜଣାପଡିଛି ଯେ ଆର୍ଥିକ ଅବସ୍ଥା ଭଲ ନ ଥିବାରୁ ଗ୍ରାମାଞ୍ଚଳର ବହୁ ସଂଖ୍ୟାରେ ପିଲା ଅଧ୍ୟୟନ ବନ୍ଦ କରି ଦେଇଛନ୍ତି। ଏହି ପିଲାମାନେ ତା’ପରେ ଶ୍ରମ କରିବାକୁ ବାଧ୍ୟ ହୁଅନ୍ତି ଏବଂ ସେମାନେ ଘରୋଇ ସାହାଯ୍ୟ, ବସ୍ କଣ୍ଡକ୍ଟର, ମୋଟର ଗ୍ୟାରେଜ୍ ଏବଂ କର୍ମଶାଳାରେ, ବୁଣା କାରଖାନା ଏବଂ ରାସ୍ତାଘାଟ ବିକ୍ରେତା ଭାବରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରନ୍ତି । ଆପଣ ଯେ କୌଣସି ହୋଟେଲ ଗଲେ ଆପଣ ନଜର ଏହି ଛୋଟ ପିଲା ମାନଙ୍କ ଉପରେ ନିହାତି ଭାବରେ ପଡିଥିବ ଯେଉଁମାନେ ମୁଖ୍ୟତଃ ପ୍ଲେଟ ଉଠା, ଟେବୁଲ ସଫା ଭଳି କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଥିବାର ନଜର ଆସିଥାଆନ୍ତି । ଆଉ ଟ୍ରାଫିକରେ ମଧ୍ୟ ଆପଣ ଏହି ନିରୀହ ଶିଶୁ ମାନଙ୍କୁ ଭେଟି ଥାଅନ୍ତି । ଯେଉଁମାନେ ଖାଲି ପାଦରେ ହାତରେ ଫୁଲ କିମ୍ବା ପେନ ଧରି ଗାଡି କୁ ଗାଡି ବୁଲି ଟଙ୍କା କେଇଟା ରୋଜଗାର ପାଇଁ ଉଦ୍ୟମ କରୁଥାଆନ୍ତି।

ଖବର ଅନୁଯାୟୀ କେବଳ କାଶ୍ମୀରରେ୨.୫ଲକ୍ଷରୁ ଅଧିକ ଶିଶୁ ଶ୍ରମିକ ଅଛନ୍ତି। ଗୋଟିଏ ପଟେ ପାରିବାରିକ ବାଧ୍ୟବାଧକତା ଯାହା ବେକାରୀ ଏବଂ ଅର୍ଥନୀତିର ଅବନତି ସହିତ ଜଡିତ ହୋଇପାରେ, ଏହା ଅପରିହାର୍ଯ୍ୟ କାରଣ ହୋଇପାରିଛି ଯାହା ଶିଶୁ ଶ୍ରମିକର ବୃଦ୍ଧି ଘଟାଇଥାଏ ଏବଂ ଅନ୍ୟ ପଟେ ଆଇନର ଖରାପ କାର୍ଯ୍ୟକାରିତା ଶିଶୁ ଶ୍ରମ ବିରୋଧରେ ଲଢ଼େଇକୁ ଦୁର୍ବଳ କରିଦେଇଛି। ଯେତେବେଳେ ଆମେ କିଛି ପରିବର୍ତ୍ତନ କଥା କହୁ ତେବେ ଏଥିରେ ଆମ ଆଇନଗତ ଢାଞ୍ଚାକୁ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଏବଂ ପରିଦର୍ଶନ ଆବଶ୍ୟକ କରେ। ଶିଶୁ ଦିବସ ପାଳନ କରିବା ବ୍ୟତୀତ ଆମ ଦେଶରେ ପିଲାମାନଙ୍କର ଅଧିକାରର ସୁରକ୍ଷା ପାଇଁ ଏକ ସକରାତ୍ମକ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଆଣିବା ପାଇଁ ଉନ୍ନତ ଆଇନଗତ ସାଧନ ଏବଂ ଆନୁଷ୍ଠାନିକ ପ୍ରତିବଦ୍ଧତାର ଜରୁରୀ ଆବଶ୍ୟକତା ଅଛି । ନଚେତ ଦିନ ପରେ ଦିନ ବିତି ଚାଲିଥିବ ଆଉ ଏମାନେ ଏହି ଭଳି ନିଜର ପେଟ ପୋଷିବା ପାଇଁ ତାଙ୍କର ଏହି ରାସ୍ତାରେ ବଢ଼ି ଚାଲିଥିବେ ।