ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ହିନ୍ଦୁ ଧର୍ମର ପୌରାଣିକ ବିଶ୍ୱାସ ଓ କାହାଣୀ ଅନୁସାରେ ପାହାଡ଼-ପର୍ବତରେ ଦେବଦେବୀଙ୍କ ବାସ ରହିଥାଏ। ଏହି କାରଣରୁ ଉତ୍ତରାଖଣ୍ଡକୁ ଦେବଭୂମି କୁହାଯାଏ। ଏଠାରେ ଏମିତି ଅନେକ ମନ୍ଦିର ରହିଛି, ଯାହାର ରହସ୍ୟ ଆଜି ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ କେହି ଭେଦ କରିପାରିନାହାଁନ୍ତି। ଏମିତି ଏକ ହେଉଛି ରୁଦ୍ରପ୍ରୟାଗସ୍ଥିତ ସିଦ୍ଧପୀଠ କାଳୀମଠ ମନ୍ଦିର। ସ୍କନ୍ଦ ପୁରାଣର କେଦାରଖଣ୍ଡର ୬୨ତମ ଅଧ୍ୟାୟରେ ମା’ କାଳୀମଠ ମନ୍ଦିର ବିଷୟରେ ଉଲ୍ଲେଖ ରହିଛି।
ଏହି ମନ୍ଦିରଠାରୁ ଆଠ କିଲୋମିଟର ଉଚ୍ଚତାରେ ଏକ ଦିବ୍ୟ ପଥର ରହିଛି । ଏହି ଶିଳା କାଳୀଶିଳା ନାମରେ ପରିଚିତ । ପୌରାଣିକ ବିଶ୍ୱାସ ଅନୁଯାୟୀ ମା’ କାଳୀ ଏହି ସ୍ଥାନରେ ରାକ୍ଷସ ଶୁଭା ଓ ନିଶୁମ୍ଭା ଓ ରକ୍ତବିଜାଙ୍କୁ ମାରିବା ପାଇଁ ୧୨ ବର୍ଷର କନ୍ୟା ଭାବରେ ଜନ୍ମ ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ । ଆଜି ବି କାଳୀଶିଳାରେ ମା’ କାଳୀଙ୍କ ପାଦଚିହ୍ନ ରହିଛି। କାଳୀଶିଳାରେ ଦେବଦେବୀଙ୍କ ୬୪ଟି ଯନ୍ତ୍ର ରହିଛି।
କୁହାଯାଏ ଯେ ଏହି ବାଦ୍ୟଯନ୍ତ୍ର ଦ୍ୱାରା ମା’ ଦୁର୍ଗା ରାକ୍ଷସମାନଙ୍କୁ ମାରିବାର ଶକ୍ତି ପାଇଥିଲେ । କାଳୀମଠ ମନ୍ଦିରରେ କୌଣସି ମୂର୍ତ୍ତି ନାହିଁ । ଏହା ଭିତରେ ଏକ ପୋଖରୀ ରହିଛି, ଯାହାକୁ ପୂଜା କରାଯାଏ । ବର୍ଷକୁ ଥରେ ଶାରଦୀୟ ନବରାତ୍ରୀର ଅଷ୍ଟମ ଦିନରେ କୁଣ୍ଡ ଖୋଲାଯାଇଥାଏ । ଏମିତି ହୋଇଥାଏ ପୂଜା- ବିଶେଷ କରି କାଳୀମଠ ମନ୍ଦିରରେ ପୂଜା ମଧ୍ୟ କରାଯାଏ । ଅଷ୍ଟମୀର ମଧ୍ୟରାତ୍ରି ପୂଜା ସମୟରେ ଏହି ସ୍ଥାନରେ କେବଳ ମନ୍ଦିରର ପୂଜକମାନେ ଉପସ୍ଥିତ ରହିଥାନ୍ତି ।
ମହାକାଳୀଙ୍କ ବ୍ୟତୀତ ଏଠାରେ ମହାସରସ୍ୱତୀ, ମହାଲକ୍ଷ୍ମୀ ଓ ମହାକାଳୀଙ୍କ ମନ୍ଦିର ରହିଛି। ଦୁର୍ଗାସପ୍ତଶତୀର ବୈକୃତି ରହସ୍ୟରେ ଉଲ୍ଲେଖ ଥିବା ରୀତିନୀତି ଅନୁଯାୟୀ ତିନି ଦେବୀଙ୍କୁ ପୂଜା କରାଯାଏ । ଏହାପରେ ବର୍ଷର ଅବଶିଷ୍ଟ ସମୟ ପାଇଁ ଏହାକୁ ରୂପା ଥାଳି ଶ୍ରୀ ଯନ୍ତ୍ରରେ ଆଚ୍ଛାଦିତ କରାଯାଏ ।