ପୁଟିନଙ୍କ ଶେଷ ଅସ୍ତ୍ର ‘ଡେଡ୍ ହ୍ୟାଣ୍ଡ’: ଯାହାକୁ ଟ୍ରମ୍ପ ବି କରନ୍ତି ଭୟ, ଜାଣନ୍ତୁ କେବେ କରାଯିବ ଏହାର ବ୍ୟବହାର ଆଉ ଫଳାଫଳ କ’ଣ ହେବ?

ମସ୍କୋ/ୱାଶିଂଟନ,୩ା୬: ରୁଷ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ଭ୍ଲାଦିମିର ପୁଟିନଙ୍କ ପାଖରେ ଏପରି ଏକ ଅସ୍ତ୍ର ଅଛି, ଯାହାକୁ ସମଗ୍ର ବିଶ୍ୱ ଭୟ କରେ। ଆମେରିକା ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ଡୋନାଲ୍ଡ ଟ୍ରମ୍ପ ମଧ୍ୟ ଏହାକୁ ଭୟ କରନ୍ତି । କାରଣ ଯଦି ଏହାକୁ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଏ, ତେବେ ଏହା ନିଶ୍ଚିତ ଭାବରେ ସମଗ୍ର ବିଶ୍ୱର ଅନ୍ତ ଘଟାଇବ । ଆପଣ କ’ଣ ଜାଣନ୍ତି ଡେଡ୍ ହ୍ୟାଣ୍ଡ କ’ଣ ଏବଂ ଯଦି ଏହାକୁ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଏ ଏହାର ଫଳାଫଳ କ’ଣ ହେବ? ଯଦି ନା ତେବେ ଜାଣନ୍ତୁ ଏହି ‘ଡେଡ୍ ହ୍ୟାଣ୍ଡ୍’ ସମ୍ପକରେ…

ଶୀତଳ ଯୁଦ୍ଧ ସମୟରେ ଅର୍ଥାତ୍ ୧୯୪୭ରୁ ୧୯୮୯ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଆମେରିକା ଏବଂ ସୋଭିଏତ୍ ୟୁନିଅନ୍ ମଧ୍ୟରେ ଅସ୍ତ୍ର ଏବଂ ପ୍ରଯୁକ୍ତିବିଦ୍ୟାର ଯୁଦ୍ଧ ହୋଇଥିଲା। ଏହି ସମୟରେ, ଆମେରିକାର ବୋମାବର୍ଷୀ ବିମାନଗୁଡ଼ିକ ପରମାଣୁ ବୋମା ଧରି ରୁଷ ଆକାଶ ସୀମାରେ ୨୪ ଘଣ୍ଟା ଘୁରି ବୁଲୁଥିବା ଦେଖାଯାଉଥିଲା। ସେହି ସମୟରେ, ରୁଷିଆନ୍ ବୁଡ଼ାଜାହାଜଗୁଡ଼ିକ ସମୁଦ୍ରର ଗଭୀରତାରେ ପରମାଣୁ କ୍ଷେପଣାସ୍ତ୍ର ସହିତ ଆମେରିକା ଚାରିପାଖରେ ପାଟ୍ରୋଲିଂ କରୁଥିଲେ। ଏହି ସମୟ ମଧ୍ୟରେ, ସୋଭିଏତ୍ ୟୁନିଅନ୍ ଏକ ଡୁମ୍ସଡେ ନ୍ୟୁକ୍ଲିୟର ଷ୍ଟ୍ରାଇକ୍ ଅସ୍ତ୍ର ପ୍ରଣାଳୀ ସୃଷ୍ଟି କରିଥିଲା, ଯାହା ସମଗ୍ର ପୃଥିବୀକୁ ଏକ ଶ୍ମଶାନରେ ପରିଣତ କରିପାରିବ। ଏହା ବିଶ୍ୱାସ କରାଯାଏ ଯେ, ରୁଷିଆନ୍ ଯୁଗର ଏହି ଅସ୍ତ୍ର ଏବେ ବି ବ୍ୟବହାର କରୁଛି, ଯାହା କାରଣରୁ ଆମେରିକା ନାଟୋ ସହିତ ୟୁକ୍ରେନ-ରୁଷିଆ ଯୁଦ୍ଧରେ ସିଧାସଳଖ ଡେଇଁବାକୁ ସଂକୋଚ କରୁଛି।

ୱାଶିଂଟନ୍ ପୋଷ୍ଟର ପୂର୍ବତନ ସମ୍ପାଦକ ଡେଭିଡ୍ ଇ ହଫମ୍ୟାନ୍ ବିଶ୍ୱର ଏକମାତ୍ର ଅଣ-ରୁଷିଆନ୍ ଏବଂ ସାଧାରଣ ବ୍ୟକ୍ତି ଯାହାଙ୍କ ପାଖରେ ରୁଷର ଡେଡ୍ ହ୍ୟାଣ୍ଡ ସିଷ୍ଟମ ବିଷୟରେ ସର୍ବାଧିକ ସୂଚନା ଅଛି। ହଫମ୍ୟାନ୍ ୨୦୧୦ରେ ତାଙ୍କ ପୁସ୍ତକ “ଦି ଡେଡ୍ ହ୍ୟାଣ୍ଡ୍: ଦି ଅନଟୋଲ୍ଡ ଷ୍ଟୋରି ଅଫ୍ ଦି କୋଲ୍ଡ ୱାର୍ ଆର୍ମସ୍ ରେସ୍ ଆଣ୍ଡ୍ ଇଟ୍ସ୍ ଡେଞ୍ଜର୍ସ୍ ଲିଗାସି” ପାଇଁ ଜେନେରାଲ୍ ନନ୍-ଫିକ୍ସନ୍ ବର୍ଗରେ ପୁଲିଜ୍‌ର ପୁରସ୍କାର ପାଇଥିଲେ। ହଫମ୍ୟାନଙ୍କ ଅନୁସାରେ, ଡେଡ୍ ହ୍ୟାଣ୍ଡ୍ ସିଷ୍ଟମ୍ ଏକ ସ୍ୱୟଂଚାଳିତ ପରମାଣୁ ଅସ୍ତ୍ର ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ପ୍ରଣାଳୀ। ଏହାକୁ ବିଶ୍ୱସ୍ତରୀୟ ପରମାଣୁ ଯୁଦ୍ଧ ସମୟରେ ପ୍ରତିଶୋଧମୂଳକ କାର୍ଯ୍ୟାନୁଷ୍ଠାନ ପାଇଁ ଡିଜାଇନ୍ କରାଯାଇଛି।

ଡେଡ୍ ହ୍ୟାଣ୍ଡ୍ କ’ଣ?

ହଫମ୍ୟାନଙ୍କ ପୁସ୍ତକ ‘ଡେଡ୍ ହ୍ୟାଣ୍ଡ୍’: ଦି ଅନଟୋଲ୍ଡ ଷ୍ଟୋରି ଅଫ୍ ଦି କୋଲ୍ଡ ୱାର୍ ଆର୍ମସ୍ ରେସ୍ ଆଣ୍ଡ୍ ଇଟ୍ସ୍ ଡେଞ୍ଜର୍ସ୍ ଲିଗାସି’ ଅନୁଯାୟୀ, ଡେଡ୍ ହ୍ୟାଣ୍ଡ୍ ସିଷ୍ଟମ୍‌କୁ ‘ପରିଧି’ ମଧ୍ୟ କୁହାଯାଏ। ରୁଷ ଏବେ ବି ଏହି ସୋଭିଏତ୍-ଯୁଗର ପ୍ରଣାଳୀ ବ୍ୟବହାର କରୁଛି।

ଏହା କ’ଣ କରିପାରିବ?

ହଫମ୍ୟାନ୍ ବ୍ୟାଖ୍ୟା କରନ୍ତି ଯେ, ଡେଡ୍ ହ୍ୟାଣ୍ଡ୍ ଏକ ପରମାଣୁ ଯୁଦ୍ଧ ପରିସ୍ଥିତି ପାଇଁ ଡିଜାଇନ୍ କରାଯାଇଛି ଯେତେବେଳେ ରୁଷିଆନ୍ କମାଣ୍ଡ୍ ଏବଂ ଯୋଗାଯୋଗ ପ୍ରଣାଳୀ ଏକ ଆକ୍ରମଣରେ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ନଷ୍ଟ ହୋଇଯାଏ। କମାଣ୍ଡ୍ ଶୃଙ୍ଖଳାର ଅନୁପସ୍ଥିତିରେ, ଏହି ପ୍ରଣାଳୀ ସ୍ୱୟଂଚାଳିତ ଭାବରେ ଏକ ପରମାଣୁ ଆକ୍ରମଣ ଆରମ୍ଭ କରିବ ଏବଂ ଏହା ଏପରି ଏକ ପରମାଣୁ ଆକ୍ରମଣ ହେବ ଯାହା ୟୁରୋପ ଏବଂ ଆମେରିକା ସମେତ ପ୍ରାୟ ସମଗ୍ର ବିଶ୍ୱକୁ ଧ୍ୱଂସ କରିଦେବ।

ଏହା କିପରି କାର୍ଯ୍ୟ କରେ?

ଯେତେବେଳେ ରୁଷର କମାଣ୍ଡ ଚେନ୍ ଏବଂ ଯୋଗାଯୋଗ ବ୍ୟବସ୍ଥା ବିଫଳ ହେବ, ସେତେବେଳେ ଭୂମିଭିତ୍ତିକ ସେନ୍ସର ଉପରେ ଆଧାରିତ, ଏହି ବ୍ୟବସ୍ଥା ରୁଷରେ ବିସ୍ତାରିତ ICBM ସାଇଲୋ ଏବଂ ସାରା ବିଶ୍ୱରେ ଉପସ୍ଥିତ ରୁଷୀୟ ବୁଡ଼ାଜାହାଜକୁ ପରମାଣୁ ଆକ୍ରମଣର କ୍ରମ ଏବଂ ସମନ୍ୱୟ ପାଇବ, ଯାହା ପରେ ରୁଷୀୟ କ୍ଷେପଣାସ୍ତ୍ରଗୁଡ଼ିକ ସ୍ୱୟଂଚାଳିତ ଭାବରେ ପୂର୍ବ-ନିର୍ଦ୍ଧାରିତ ଲକ୍ଷ୍ୟସ୍ଥଳ ଉପରେ ଆକ୍ରମଣ କରିବ। ବ୍ୟାପକ ଭାବରେ କହିବାକୁ ଗଲେ, ଏହି ବ୍ୟବସ୍ଥା ରୁଷକୁ ଆକ୍ରମଣ କରୁଥିବା ଦେଶକୁ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଭାବରେ ନିଶ୍ଚିହ୍ନ କରିଦେବ।

ଏହି ଧାରଣା କେଉଁଠାରୁ ଆସିଥିଲା?

ଡୁମ୍ସଡେ ନ୍ୟୁକ୍ଲିୟର ଅସ୍ତ୍ରର ଧାରଣା ପ୍ରଥମେ ୧୯୬୦ ମସିହାରେ ଆମେରିକୀୟ ପରମାଣୁ ପଦାର୍ଥବିଜ୍ଞାନୀ ହର୍ମନ କାନଙ୍କ “ଅନ୍ ଥର୍ମୋନ୍ୟୁକ୍ଲିୟର ୱାର୍” ପୁସ୍ତକରେ ପ୍ରଚଳନ କରାଯାଇଥିବା ଦାବି କରାଯାଇଛି। କିନ୍ତୁ, ଆମେରିକା ଏହି ଧାରଣା ଉପରେ କାମ କରିନଥିଲା, କାରଣ କାନଙ୍କ ମଡେଲରେ, ସରକାର ଏବଂ ସାମରିକ ନେତୃତ୍ୱର ପରମାଣୁ ଅସ୍ତ୍ର ଉପରେ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ରହିବ ନାହିଁ। ପରେ, ରୁଷ ଏହାକୁ MAD ଅର୍ଥାତ୍ ପାରସ୍ପରିକ ନିଶ୍ଚିତ ବିନାଶ ତତ୍ତ୍ୱ ନାମ ଦେଇଥିଲା ଏବଂ ୧୯୮୦ ଦଶକରେ ଡେଡ୍ ହ୍ୟାଣ୍ଡ ବିକଶିତ କରିଥିଲା।

ଆମେରିକା କାହିଁକି ଭୟଭୀତ?

ଜର୍ଜ ପି. ଶୁଲ୍ଟଜ୍ ଏବଂ ଜେମ୍ସ ଇ. ଗୁଡବାଇଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ସମ୍ପାଦିତ ‘ଦି ୱାର୍ ଥାଟ୍ ମଷ୍ଟ୍ ନେଭର ବି ଫଟ୍: ଡାଇଲେମାସ୍ ଅଫ୍ ନ୍ୟୁକ୍ଲିୟର ଡିଟରନ୍ସ’ ପୁସ୍ତକରେ କୁହାଯାଇଛି ଯେ, ସୋଭିଏତ୍ ୟୁନିଅନ୍ ଦ୍ୱାରା ନ୍ୟୁକ୍ଲିୟର ଡିଟରନ୍ସ ନାମରେ ବିକଶିତ ଡେଡ୍ ହ୍ୟାଣ୍ଡ ସେହି ପରିସ୍ଥିତି ପାଇଁ ତିଆରି କରାଯାଇଛି ଯେଉଁଥିରେ ରୁଷର ରାଜଧାନୀ ମସ୍କୋ ଉପରେ ନ୍ୟୁକ୍ଲିୟର ଆକ୍ରମଣ ହୁଏ, ଯାହା ପରେ ରୁଷର ରାଜନୈତିକ ଏବଂ ସେନାର ଶୃଙ୍ଖଳା ସମାପ୍ତ ହୋଇଯାଏ, ଏପରି ପରିସ୍ଥିତିରେ, ନ୍ୟୁକ୍ଲିୟର ବିକିରଣ ଏବଂ ଭୂମି ଆଧାରିତ କାର୍ଯ୍ୟକଳାପ ଅନୁଭବ କରିବା ପରେ, ଡେଡ୍ ହ୍ୟାଣ୍ଡ ପ୍ରଥମେ ସମସ୍ତ ଆମେରିକୀୟ ସହର ଏବଂ ସାମରିକ ଘାଟି ଉପରେ ଏକ ନ୍ୟୁକ୍ଲିୟର ଆକ୍ରମଣ କରିବ।

ଡେଡ୍ ହ୍ୟାଣ୍ଡରେ କେତେ କ୍ଷେପଣାସ୍ତ୍ର ଅଛି?

ଏକ ରିପୋର୍ଟରେ ଜଣେ ପୂର୍ବତନ ସୋଭିଏତ୍ ସାମରିକ ଅଧିକାରୀଙ୍କ ଉଦ୍ଧୃତି ଦିଆଯାଇଛି ଯେ, ଡେଡ୍ ହ୍ୟାଣ୍ଡ, ଯାହାକୁ ପେରିମିଟର ମଧ୍ୟ କୁହାଯାଏ, ହେଉଛି ପ୍ରକୃତ ନ୍ୟୁକ୍ଲିୟର ୱାରହେଡ୍ ସହିତ ସଜ୍ଜିତ ୪,୦୦୦ ବାଲିଷ୍ଟିକ୍ ମିସାଇଲର ଏକ ନେଟୱାର୍କ, ଯାହା କେବଳ ୪୦-୪୫ ମିନିଟରେ ସମଗ୍ର ବିଶ୍ୱକୁ ଧ୍ୱଂସ କରିବ। ଏହା ବ୍ୟତୀତ, ଯେତେବେଳେ ଡେଡ୍ ହ୍ୟାଣ୍ଡ ସକ୍ରିୟ ହେବ, ସେତେବେଳେ ବିଶ୍ୱାସ କରାଯିବ ଯେ, ରୁଷର ରାଜନୈତିକ ଏବଂ ସାମରିକ ନେତୃତ୍ୱ ଶେଷ ହୋଇଯାଇଛି। ଏହିପରି ଭାବରେ,ରୁଷର ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ପରମାଣୁ ଅସ୍ତ୍ରାଗାରର ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ରୁଷର ଡୁମ୍ସଡେ ବଙ୍କରରେ ଉପସ୍ଥିତ ସାମରିକ ଦଳ ହାତରେ ଆସିଯିବ, ଯେଉଁମାନେ ଡେଡ୍ ହ୍ୟାଣ୍ଡ ସହିତ ସମଗ୍ର ବିଶ୍ୱକୁ ଆକ୍ରମଣ କରିପାରିବେ ଏବଂ ବଳକା ପରମାଣୁ କ୍ଷେପଣାସ୍ତ୍ର ମଧ୍ୟ ବ୍ୟବହାର କରିପାରିବେ।