ଭାରତୀୟ ସେନା ଓ ଟେରିଟୋରିଆଲ ଆର୍ମୀରେ କ’ଣ ରହିଛି ପାର୍ଥକ୍ୟ, କେଉଁ ସମୟରେ ଦେଶକୁ ଏହାର ଆବଶ୍ୟକତା ପଡ଼େ ଏବଂ କିଏ ହୋଇପାରିବେ ଭର୍ତ୍ତି?

ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ : ଭାରତୀୟ ସେନା ଦେଶର ପ୍ରଥମ ରକ୍ଷା ରେଖା ହୋଇଥିବା ବେଳେ, ଟେରିଟୋରିଆଲ ଆର୍ମୀ (TA) ଦ୍ୱିତୀୟ ରକ୍ଷା ରେଖା ଭାବେ କାର୍ଯ୍ୟ କରେ। ଏହା ମୁଖ୍ୟତଃ ସ୍ୱେଚ୍ଛାସେବୀଙ୍କୁ ନେଇ ଗଠିତ ଏକ ସୈନ୍ୟ ବାହିନୀ, ଯେଉଁମାନେ ନିଜର ନାଗରିକ ଜୀବନ ସହିତ ସୈନ୍ୟ ଦାୟିତ୍ୱ ମଧ୍ୟ ତୁଲାଇଥାନ୍ତି। ଟେରିଟୋରିଆଲ ଆର୍ମୀର ମୁଖ୍ୟ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ହେଉଛି ନିୟମିତ ସେନାଙ୍କୁ ନିରନ୍ତର ଦାୟିତ୍ୱରୁ ମୁକ୍ତ କରିବା, ପ୍ରାକୃତିକ ବିପର୍ଯ୍ୟୟ ସମୟରେ ନାଗରିକ ପ୍ରଶାସନକୁ ସହାୟତା କରିବା ଏବଂ ଆବଶ୍ୟକ ସମୟରେ ନିୟମିତ ସେନା ପାଇଁ ଅତିରିକ୍ତ ବାହିନୀ ଯୋଗାଇବା।

ଭାରତୀୟ ସେନା ଓ ଟେରିଟୋରିଆଲ ଆର୍ମୀ ମଧ୍ୟରେ ପାର୍ଥକ୍ୟ
ସେବାର ପ୍ରକୃତି: ଭାରତୀୟ ସେନା ଏକ ପୂର୍ଣ୍ଣକାଳୀନ ପେଶାଗତ ବାହିନୀ, ଯେଉଁଠାରେ ସୈନିକମାନେ ପୂରା ସମୟ ସେବା ଦିଅନ୍ତି। ଅନ୍ୟପକ୍ଷରେ, ଟେରିଟୋରିଆଲ ଆର୍ମୀ ଏକ ଅଂଶକାଳୀନ ବାହିନୀ, ଯେଉଁଠାରେ ସ୍ୱେଚ୍ଛାସେବୀମାନେ ନିୟମିତ ନାଗରିକ ଜୀବନ ସହିତ ବର୍ଷକୁ ଦୁଇ ମାସ ପ୍ରଶିକ୍ଷଣ ଓ ସୈନ୍ୟ କାର୍ଯ୍ୟରେ ଅଂଶଗ୍ରହଣ କରନ୍ତି।

ନିଯୁକ୍ତି ଓ ପେନସନ: ନିୟମିତ ସେନାରେ ସୈନିକମାନେ ନିୟମିତ ବେତନ ଓ ପେନସନ ପାଆନ୍ତି, କିନ୍ତୁ ଟେରିଟୋରିଆଲ ଆର୍ମୀରେ ପେନସନ ସେବା ଅବଧି ଉପରେ ନିର୍ଭର କରେ ଏବଂ ଏହା ପୂର୍ଣ୍ଣକାଳୀନ କ୍ୟାରିୟର ନୁହେଁ।

ଦାୟିତ୍ୱ: ନିୟମିତ ସେନା ସୀମା ସୁରକ୍ଷା, ଯୁଦ୍ଧ ଓ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ସାମରିକ କାର୍ଯ୍ୟରେ ସିଧାସଳଖ ଭାଗ ନେଇଥାଏ। ଟେରିଟୋରିଆଲ ଆର୍ମୀ ମୁଖ୍ୟତଃ ପଛପଟ ସୁରକ୍ଷା, ପ୍ରାକୃତିକ ବିପର୍ଯ୍ୟୟ ସମୟରେ ସହାୟତା ଓ ଆବଶ୍ୟକତା ଅନୁଯାୟୀ ନିୟମିତ ସେନାକୁ ସମର୍ଥନ ଯୋଗାଇଥାଏ।

ଟେରିଟୋରିଆଲ ଆର୍ମୀର ଆବଶ୍ୟକତା କେବେ ପଡ଼େ?
ଟେରିଟୋରିଆଲ ଆର୍ମୀ ଦେଶର ସୁରକ୍ଷା ଓ ସ୍ଥିରତା ପାଇଁ ନିମ୍ନଲିଖିତ ପରିସ୍ଥିତିରେ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରେ:
ପ୍ରାକୃତିକ ବିପର୍ଯ୍ୟୟ: ବନ୍ୟା, ଭୂମିକମ୍ପ ଓ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ପ୍ରାକୃତିକ ଦୁର୍ବିପାକ ସମୟରେ ଟେରିଟୋରିଆଲ ଆର୍ମୀ ନାଗରିକ ପ୍ରଶାସନକୁ ଉଦ୍ଧାର କାର୍ଯ୍ୟ, ସାମଗ୍ରୀ ବଣ୍ଟନ ଓ ଅତ୍ୟାବଶ୍ୟକ ସେବା ପୁନଃସ୍ଥାପନରେ ସହାୟତା କରେ।

ଜାତୀୟ ଜରୁରୀ ଅବସ୍ଥା: ଯୁଦ୍ଧ ବା ସୀମା ସଂଘର୍ଷ ସମୟରେ ଟେରିଟୋରିଆଲ ଆର୍ମୀ ନିୟମିତ ସେନାଙ୍କୁ ଅତିରିକ୍ତ ସମର୍ଥନ ଯୋଗାଇଥାଏ। ଉଦାହରଣ ସ୍ୱରୂପ, ୧୯୬୨, ୧୯୬୫, ୧୯୭୧ ଏବଂ କାର୍ଗିଲ ଯୁଦ୍ଧରେ ଟେରିଟୋରିଆଲ ଆର୍ମୀର ବାହିନୀ ସକ୍ରିୟ ଭାଗ ନେଇଥିଲା।

ଅନ୍ତଃସୁରକ୍ଷା: ଜମ୍ମୁ-କଶ୍ମୀର ଓ ପୂର୍ବୋତ୍ତର ରାଜ୍ୟମାନଙ୍କରେ ଆତଙ୍କବାଦ ବିରୋଧୀ ଅଭିଯାନ ଓ ସୁରକ୍ଷା କାର୍ଯ୍ୟରେ ଟେରିଟୋରିଆଲ ଆର୍ମୀ ନିୟୋଜିତ ହୋଇଥାଏ।

ପରିବେଶ ସଂରକ୍ଷଣ: ଟେରିଟୋରିଆଲ ଆର୍ମୀର ଇକୋଲୋଜିକାଲ ବାହିନୀ ଉତ୍ତରାଖଣ୍ଡ, ରାଜସ୍ଥାନ ଓ ମଧ୍ୟପ୍ରଦେଶରେ ୨୫ ନିୟୁତ ଗଛ ଲଗାଇ ପରିବେଶ ସଂରକ୍ଷଣରେ ଅବଦାନ ରଖିଛି।

ସାମ୍ପ୍ରତିକ ଘଟଣା: ୨୦୨୫ ମେ ୯ ତାରିଖରେ ପ୍ରତିରକ୍ଷା ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ ଏକ ଅଧିସୂଚନା ଜାରି କରି ସେନା ମୁଖ୍ୟଙ୍କୁ ଟେରିଟୋରିଆଲ ଆର୍ମୀର ୧୪ଟି ଇନଫାଣ୍ଟ୍ରୀ ବାହିନୀକୁ ଆଗାମୀ ତିନି ବର୍ଷ ପାଇଁ ଦେଶର ବିଭିନ୍ନ ସାମରିକ କମାଣ୍ଡ ଅଞ୍ଚଳରେ ନିୟୋଜନ କରିବାର ଅଧିକାର ଦେଇଛି। ଏହା ଭାରତ-ପାକିସ୍ତାନ ସୀମା ସଂଘର୍ଷ ଓ ଜାତୀୟ ସୁରକ୍ଷା ପ୍ରସଙ୍ଗରେ ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ପଦକ୍ଷେପ ବୋଲି ବିବେଚନା କରାଯାଉଛି।

ଟେରିଟୋରିଆଲ ଆର୍ମୀରେ କିଏ ଭର୍ତ୍ତି ହୋଇପାରିବେ?
ଟେରିଟୋରିଆଲ ଆର୍ମୀରେ ଭର୍ତ୍ତି ପାଇଁ ନିମ୍ନଲିଖିତ ଯୋଗ୍ୟତା ଆବଶ୍ୟକ:
ଜାତୀୟତା: କେବଳ ଭାରତୀୟ ନାଗରିକ (ପୁରୁଷ ଓ ମହିଳା) ଆବେଦନ କରିପାରିବେ।

ବୟସ: ଆବେଦନ ତାରିଖ ଅନୁଯାୟୀ ୧୮ ରୁ ୪୨ ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ହେବା ଆବଶ୍ୟକ।

ଶିକ୍ଷାଗତ ଯୋଗ୍ୟତା:
ଅଫିସର ପଦ ପାଇଁ ଯେକୌଣସି ମାନ୍ୟତାପ୍ରାପ୍ତ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟରୁ ସ୍ନାତକ ଡିଗ୍ରୀ।

ସୈନିକ (ଜେନେରାଲ ଡ୍ୟୁଟି) ପାଇଁ ଦଶମ ଶ୍ରେଣୀ ପାସ୍, ସୈନିକ (କ୍ଲାର୍କ) ପାଇଁ ଦ୍ୱାଦଶ ଶ୍ରେଣୀ ଏବଂ ସୈନିକ (ଟ୍ରେଡସମ୍ୟାନ) ପାଇଁ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଟ୍ରେଡ ଅନୁଯାୟୀ ଦଶମ ବା ଅଷ୍ଟମ ଶ୍ରେଣୀ ପାସ୍ ଆବଶ୍ୟକ।

ରୋଜଗାର: ଆବେଦନକାରୀଙ୍କୁ କେନ୍ଦ୍ର/ରାଜ୍ୟ ସରକାର, ଆଧା-ସରକାରୀ ସଂସ୍ଥା, ଘରୋଇ କମ୍ପାନୀ ବା ନିଜସ୍ୱ ବ୍ୟବସାୟରେ ନିଯୁକ୍ତ ହେବା ଆବଶ୍ୟକ। ସ୍ୱ-ନିଯୁକ୍ତ ବ୍ୟକ୍ତିମାନେ ଆୟ ଓ ନିଯୁକ୍ତିର ପ୍ରମାଣ ଦେବା ଆବଶ୍ୟକ।

ଶାରୀରିକ ଓ ମାନସିକ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ: ଆବେଦନକାରୀ ଶାରୀରିକ ଓ ମାନସିକ ଭାବେ ସୁସ୍ଥ ହେବା ଆବଶ୍ୟକ। ଏକ ନିବନ୍ଧିତ MBBS ଡାକ୍ତରଙ୍କଠାରୁ ଶାରୀରିକ ଫିଟନେସ ସାର୍ଟିଫିକେଟ ଦାଖଲ କରିବାକୁ ପଡ଼ିବ।

ଅନୁପଯୁକ୍ତତା: ନିୟମିତ ସେନା, ନୌସେନା, ବାୟୁସେନା, ପୁଲିସ, GREF, ପାରାମିଲିଟାରୀ ଓ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ବାହିନୀରେ କାର୍ଯ୍ୟରତ ବ୍ୟକ୍ତି ଆବେଦନ କରିପାରିବେ ନାହିଁ।

ନିଯୁକ୍ତି ପ୍ରକ୍ରିୟା
ଅଫିସର ପଦ: ଅନଲାଇନ ପରୀକ୍ଷା, ପ୍ରାଥମିକ ଇଣ୍ଟରଭ୍ୟୁ ବୋର୍ଡ (PIB), ସର୍ଭିସ ସିଲେକ୍ସନ ବୋର୍ଡ (SSB) ଇଣ୍ଟରଭ୍ୟୁ ଓ ମେଡିକାଲ ପରୀକ୍ଷା ମାଧ୍ୟମରେ ଚୟନ କରାଯାଏ।

ସୈନିକ ପଦ: ପ୍ରାଦେଶିକ ଭର୍ତ୍ତି ରାଲି ମାଧ୍ୟମରେ ଶାରୀରିକ ପରୀକ୍ଷା, ଟ୍ରେଡ ଟେଷ୍ଟ (ଯଦି ଆବଶ୍ୟକ), ଲିଖିତ ପରୀକ୍ଷା ଓ ଡକ୍ୟୁମେଣ୍ଟ ଯାଞ୍ଚ କରାଯାଏ।

ଆବେଦନ ପ୍ରକ୍ରିୟା: ଆବେଦନ ଫର୍ମ www.jointerritorialarmy.gov.in ରୁ ଡାଉନଲୋଡ କରାଯାଇ ଅଫଲାଇନ ମାଧ୍ୟମରେ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଟେରିଟୋରିଆଲ ଆର୍ମୀ ଗ୍ରୁପ ହେଡକ୍ୱାର୍ଟର୍ସକୁ ପଠାଯାଏ। ଆବେଦନ ଫି ହେଉଛି ୨୦୦ ଟଙ୍କା।

ଟେରିଟୋରିଆଲ ଆର୍ମୀର ଗୁରୁତ୍ୱ
ଟେରିଟୋରିଆଲ ଆର୍ମୀ ନାଗରିକମାନଙ୍କୁ ସେମାନଙ୍କର ପେଶାଗତ ଜୀବନ ସହିତ ଦେଶ ସେବା କରିବାର ଏକ ଅନନ୍ୟ ସୁଯୋଗ ପ୍ରଦାନ କରେ। ଏହା ଦେଶର ସୁରକ୍ଷା ବ୍ୟବସ୍ଥାକୁ ମଜବୁତ କରିବା ସହ ନାଗରିକମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଦେଶପ୍ରେମ ଓ ଶୃଙ୍ଖଳାର ଚେତନା ଜାଗ୍ରତ କରେ। ବିଶେଷଜ୍ଞମାନେ ମତ ଦେଇଛନ୍ତି ଯେ, ସାମ୍ପ୍ରତିକ ଭୂ-ରାଜନୈତିକ ପରିସ୍ଥିତି ଓ ସୀମା ସଂଘର୍ଷକୁ ଦୃଷ୍ଟିରେ ରଖି ଟେରିଟୋରିଆଲ ଆର୍ମୀର ଭୂମିକା ଆହୁରି ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ହେବ।

ଆର୍ମୀରେ ଯୋଗଦାନ କରିବା ପାଇଁ ଇଚ୍ଛୁକ ବ୍ୟକ୍ତିମାନେ ଅଧିକ ସୂଚନା ପାଇଁ ଭାରତୀୟ ସେନାର ଅଫିସିଆଲ ଓ୍ୱେବସାଇଟ www.indianarmy.nic.in କିମ୍ବା ଟେରିଟୋରିଆଲ ଆର୍ମୀର ଅଫିସିଆଲ ଓ୍ୱେବସାଇଟ www.jointerritorialarmy.gov.in ଯାଇ ଦେଖିପାରିବେ।