ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ହାର୍ଟ ଟ୍ରାନ୍ସପ୍ଲାଣ୍ଟ ହେଉଛି ଏକ ଜଟିଳ ଚିକିତ୍ସା ପ୍ରକ୍ରିୟା, ଯେଉଁଥିରେ ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କର ଅକାର୍ଯ୍ୟକ୍ଷମ କିମ୍ବା ରୋଗାକ୍ରାନ୍ତ ହୃଦୟକୁ ହଟାଇ ଜଣେ ସୁସ୍ଥ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କର ହୃଦୟ ପ୍ରତିସ୍ଥାପନ କରାଯାଏ। ଏହି ପ୍ରକ୍ରିୟା ସାଧାରଣତଃ ଗୁରୁତର ହୃଦୟ ବିଫଳତା (Heart Failure) ମାମଲାରେ ଜୀବନ ରକ୍ଷା ପାଇଁ ଏକ ଉତ୍ତମ ବିକଳ୍ପ। ଯେତେବେଳେ ହୃଦୟ ରକ୍ତ ପମ୍ପ କରିବାରେ ଅକ୍ଷମ ହୋଇପଡ଼େ କିମ୍ବା ଅନ୍ୟ ଚିକିତ୍ସା ପ୍ରଣାଳୀ ଫେଲ ହୋଇଯାଏ, ତେବେ ହାର୍ଟ ଟ୍ରାନ୍ସପ୍ଲାଣ୍ଟ ଏକମାତ୍ର ଉପାୟ ହୋଇପଡ଼େ। ଏହା ପାଇଁ ଜଣେ ଉପଯୁକ୍ତ ଡୋନର (ହୃଦୟ ଦାନକାରୀ) ଆବଶ୍ୟକ, ଯିଏ କି ସାଧାରଣତଃ ବ୍ରେନ ଡେଡ ଘୋଷିତ ହୋଇଥାନ୍ତି ଏବଂ ତାଙ୍କ ପରିବାର ଅଙ୍ଗ ଦାନ ପାଇଁ ସହମତି ପ୍ରକାଶ କରିଥାନ୍ତି।
ହାର୍ଟ ଟ୍ରାନ୍ସପ୍ଲାଣ୍ଟ କାହିଁକି ଆବଶ୍ୟକ?
ହାର୍ଟ ଟ୍ରାନ୍ସପ୍ଲାଣ୍ଟର ଆବଶ୍ୟକତା ସେତେବେଳେ ପଡ଼େ ଯେତେବେଳେ ହୃଦୟ ଗୁରୁତର ଭାବେ କ୍ଷତିଗ୍ରସ୍ତ ହୋଇଥାଏ, ଯେପରିକି:
ଇସ୍କିମିକ କାର୍ଡିଓମାୟୋପାଥୀ: ଯେତେବେଳେ ହୃଦୟକୁ ପର୍ଯ୍ୟାପ୍ତ ରକ୍ତ ନ ମିଳିବା ଯୋଗୁଁ ହୃଦୟର ମାଂସପେଶୀ ଦୁର୍ବଳ ହୋଇଯାଏ।
ଡାଇଲେଟେଡ କାର୍ଡିଓମାୟୋପାଥୀ: ହୃଦୟର ଚାମ୍ବର ବଡ଼ ହୋଇ ରକ୍ତ ପମ୍ପ କରିବାରେ ଅକ୍ଷମ ହେବା।
ଜନ୍ମଗତ ହୃଦୟ ତୃଟି: ଜନ୍ମରୁ ହୃଦୟରେ ଥିବା ଗମ୍ଭୀର ତୃଟି।
ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଗୁରୁତର ହୃଦୟ ରୋଗ: ଯେଉଁଥିରେ ଔଷଧ କିମ୍ବା ଅନ୍ୟ ଅସ୍ତ୍ରୋପଚାର କାମ ନ କରେ।
ଗାଜିଆବାଦରୁ ଦିଲ୍ଲୀ: ୧୯ ମିନିଟରେ ଜୀବନ ରକ୍ଷା
୧ ଜୁନ ୨୦୨୫ରେ ଏକ ଚମତ୍କାରୀ ଘଟଣାରେ ଗାଜିଆବାଦର ଯଶୋଦା ହସ୍ପିଟାଲରୁ ଦିଲ୍ଲୀର ଓଖଲା ସ୍ଥିତ ଫର୍ଟିସ ଏସକର୍ଟସ ହାର୍ଟ ଇନଷ୍ଟିଟ୍ୟୁଟକୁ ମାତ୍ର ୧୯ ମିନିଟରେ ୧୭ କିଲୋମିଟର ଦୂରତ୍ୱ ଅତିକ୍ରମ କରି ଏକ ଜୀବନ୍ତ ହୃଦୟ ପହଞ୍ଚାଯାଇଥିଲା। ଏହି ସମୟରେ ଗ୍ରୀନ କରିଡର ସୃଷ୍ଟି କରାଯାଇଥିଲା, ଯେଉଁଥିରେ ଦିଲ୍ଲୀ ଓ ଗାଜିଆବାଦ ଟ୍ରାଫିକ ପୁଲିସ ରାସ୍ତା ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଖାଲି ରଖି ଏମ୍ବୁଲାନ୍ସକୁ ସକାଳ ୧୧:୪୦ରୁ ୧୧:୫୯ ମଧ୍ୟରେ ନିରାପଦେ ହସ୍ପିଟାଲ ପହଞ୍ଚାଇଥିଲେ। ଫର୍ଟିସ ଏସକର୍ଟସର ଡାକ୍ତରୀ ଦଳ ଏହି ହୃଦୟର ସଫଳ ଟ୍ରାନ୍ସପ୍ଲାଣ୍ଟ କରିଥିଲେ, ଏବଂ ବର୍ତ୍ତମାନ ମରିଜ ସ୍ଥିର ଅବସ୍ଥାରେ ଡାକ୍ତରୀ ନିରୀକ୍ଷଣରେ ରହିଛନ୍ତି।
୪୯ ବର୍ଷୀୟ ମରିଜଙ୍କୁ ମିଳିଲା ନୂଆ ଜୀବନ
୪୯ ବର୍ଷୀୟ ଜଣେ ମରିଜ ଦୀର୍ଘ ଦିନ ଧରି ଇସ୍କିମିକ କାର୍ଡିଓମାୟୋପାଥୀ ରୋଗରେ ଆକ୍ରାନ୍ତ ଥିଲେ, ଯେଉଁଥିରେ ହୃଦୟକୁ ଆବଶ୍ୟକୀୟ ରକ୍ତ ପ୍ରବାହ ନ ମିଳିବା ଯୋଗୁଁ ହୃଦୟର ମାଂସପେଶୀ ଦୁର୍ବଳ ହୋଇପଡ଼ିଥିଲା। ଗତ ଅଗଷ୍ଟ ୨୦୨୪ରୁ ଏହି ମରିଜ ନ୍ୟାସନାଲ ଅର୍ଗାନ ଆଣ୍ଡ ଟିସୁ ଟ୍ରାନ୍ସପ୍ଲାଣ୍ଟ ଅର୍ଗାନାଇଜେସନ (NOTTO)ରେ ପଞ୍ଜୀକୃତ ଥାଇ ଉପଯୁକ୍ତ ଡୋନରଙ୍କ ଅପେକ୍ଷାରେ ଥିଲେ। ଅବଶେଷରେ, ଜଣେ ୩୫ ବର୍ଷୀୟ ମହିଳାଙ୍କ ପରିବାର ତାଙ୍କର ବ୍ରେନ ଡେଡ ଘୋଷିତ ହେବା ପରେ ହୃଦୟ ଦାନ କରିବାକୁ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେଇଥିଲେ। ଏହି ମହିଳାଙ୍କୁ ସେରେବ୍ରାଲ ବ୍ଲଡ ଭେସେଲ ରପଚର (ମସ୍ତିଷ୍କରେ ରକ୍ତନଳୀ ଫାଟିବା) ଯୋଗୁଁ ମୃତ୍ୟୁ ହୋଇଥିଲା। NOTTO ମାଧ୍ୟମରେ ଏହି ହୃଦୟ ଫର୍ଟିସ ଏସକର୍ଟସ ହସ୍ପିଟାଲକୁ ଆବଣ୍ଟିତ ହୋଇଥିଲା।
ଗ୍ରୀନ କରିଡର: ଜୀବନ ରକ୍ଷାରେ ଏକ ଅନନ୍ୟ ପ୍ରୟାସ
ହାର୍ଟ ଟ୍ରାନ୍ସପ୍ଲାଣ୍ଟରେ ସମୟ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ। ଡୋନରଙ୍କ ହୃଦୟକୁ ନିର୍ଦ୍ଧାରିତ ସମୟ ମଧ୍ୟରେ (ସାଧାରଣତଃ ୪ ଘଣ୍ଟା ମଧ୍ୟରେ) ମରିଜଙ୍କ ନିକଟକୁ ପହଞ୍ଚାଇବା ଆବଶ୍ୟକ, କାରଣ ଏହା ପରେ ହୃଦୟର କାର୍ଯ୍ୟକ୍ଷମତା ହ୍ରାସ ପାଇଥାଏ। ଏହି କାରଣରୁ ଗ୍ରୀନ କରିଡର ସୃଷ୍ଟି କରାଯାଏ, ଯେଉଁଥିରେ ଟ୍ରାଫିକକୁ ଏକମୁଖୀ କରାଯାଇ ସାଧାରଣ ଗାଡ଼ି କିମ୍ବା ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କୁ ରାସ୍ତାରେ ପ୍ରବେଶ କରିବାକୁ ଅନୁମତି ଦିଆଯାଏ ନାହିଁ। ଏହା ଏମ୍ବୁଲାନ୍ସକୁ ନିରବଚ୍ଛିନ୍ନ ଗତିରେ ଗନ୍ତବ୍ୟସ୍ଥଳରେ ପହଞ୍ଚିବାରେ ସହାୟକ ହୁଏ।
୧ ଜୁନ ୨୦୨୫ରେ ଦିଲ୍ଲୀ ଓ ଗାଜିଆବାଦ ଟ୍ରାଫିକ ପୁଲିସ, ଡାକ୍ତରୀ ଦଳ ଓ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟକର୍ମୀଙ୍କ ଅସାଧାରଣ ଦଳଗତ ପ୍ରୟାସ ଦ୍ୱାରା ଏହି ଗ୍ରୀନ କରିଡର ସଫଳ ହୋଇଥିଲା। ଫର୍ଟିସ ଏସକର୍ଟସର ଫେସିଲିଟି ଡାଇରେକ୍ଟର ଡ. ବିକ୍ରମ ଅଗ୍ରୱାଲ କହିଛନ୍ତି, “ଆମେ ଦିଲ୍ଲୀ ଓ ଗାଜିଆବାଦ ଟ୍ରାଫିକ ପୁଲିସଙ୍କ ପ୍ରତି କୃତଜ୍ଞ, ଯେଉଁମାନେ ଏହି ମିଶନକୁ ସମୟାନୁସାରେ ସଫଳ କରିଥିଲେ। ସେହିପରି, ଆମେ ଡୋନର ପରିବାରଙ୍କୁ ହୃଦୟପୂର୍ବକ ଧନ୍ୟବାଦ ଜଣାଉଛୁ, ଯାହାଙ୍କ ଉଦାରତା ଏହାକୁ ସମ୍ଭବ କରିଛି। ଏହା ଚିକିତ୍ସା ବିଜ୍ଞାନ ଓ ମାନବିକତାର ଏକ ଅନନ୍ୟ ସଂଯୋଗ।”
ମାନବିକତା ଓ ଚିକିତ୍ସା ବିଜ୍ଞାନର ଏକ ଅନୁପମ ଉଦାହରଣ
ଏହି ଘଟଣା ଦେଖାଇଛି ଯେ କିପରି ଡାକ୍ତରୀ ଦଳ, ଟ୍ରାଫିକ ପୁଲିସ ଓ ଡୋନର ପରିବାରର ମିଳିତ ପ୍ରୟାସ ଜୀବନ ରକ୍ଷାରେ ଚମତ୍କାର ସୃଷ୍ଟି କରିପାରେ। ଏହା ଅଙ୍ଗ ଦାନର ମହତ୍ତ୍ୱକୁ ମଧ୍ୟ ଉଜାଗର କରୁଛି, ଯାହା ଅନେକ ରୋଗୀଙ୍କୁ ନୂଆ ଜୀବନ ଦେଇପାରେ। NOTTO ଭଳି ସଂସ୍ଥାଗୁଡ଼ିକ ଏହି ପ୍ରକ୍ରିୟାକୁ ସଂଗଠିତ ଓ ସୁଗମ କରିବାରେ ମୁଖ୍ୟ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରୁଛନ୍ତି।