ଦୁଇ ମାସରେ କୁନୋ ଜାତୀୟ ଉଦ୍ୟାନରେ ୬ ଚିତା ମୃତ୍ୟୁ ; କାରଣ କ’ଣ? ପ୍ରଚଣ୍ଡ ଗରମ ନା ପୃଷ୍ଟିକର ଖାଦ୍ୟର ଅଭାବ…
ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ : ଚିତା ବାଘମାନଙ୍କ ପାଇଁ ଭାରତ ସରକାରଙ୍କ ପ୍ରୋଜେକ୍ଟ ଅସଫଳ ପ୍ରମାଣ ହେବାକୁ ଯାଉଛି । ମଧ୍ୟପ୍ରଦେଶର କୁନୋ ଜାତୀୟ ଉଦ୍ୟାନରେ ଗୁରୁବାର (ମେ ୨୫) ରେ ଆଉ ଦୁଇଟି ଛୁଆଙ୍କର ମୃତ୍ୟୁ ଘଟିଛି। ଏହାପୂର୍ବରୁ କୁନୋ ଜାତୀୟ ଉଦ୍ୟାନରେ ଆଉ ଏକ ଛୁଆଙ୍କର ମୃତ୍ୟୁ ଘଟିଥିଲା। ଅନ୍ୟ ଏକ ଛୁଆର ଅବସ୍ଥା ଗୁରୁତର ରହିଛି, ତାଙ୍କୁ ନଜରରେ ରଖାଯାଇଛି। ଏହି ସମସ୍ତ ଛୁଆମାନେ ଚିତା ‘ଜ୍ୱାଳା’ର ସନ୍ତାନ । ଏହି ତିନୋଟି ଛୁଆର ମୃତ୍ୟୁକୁ ମିଶାଇ ଆଫ୍ରିକୀୟ ଦେଶରୁ ଭାରତକୁ ଆସିଥିବା ମୋଟ ୬ ଟି ଚିତା ଗତ ୨ ମାସ ମଧ୍ୟରେ ମୃତ୍ୟୁ ବରଣ କରିଛନ୍ତି। ବିଭିନ୍ନ କାରଣରୁ ପ୍ରଥମ ୩ ଚିତାଙ୍କର ମୃତ୍ୟୁ ହୋଇଥିଲା ।
ଚିତା ମୃତ୍ୟୁର କାରଣ ଏପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସ୍ପଷ୍ଟ ହୋଇନାହିଁ । କୁନୋ ନ୍ୟାସନାଲ ପାର୍କ ପକ୍ଷରୁ କୁହାଯାଇଛି ଯେ ପ୍ରବଳ ଉତ୍ତାପ ଯୋଗୁଁ ଚିତା ଓ ଚିତା ଶାବକର ମୃତ୍ୟୁ ହେଉଛି । ମେ ୨୩ ସବୁଠାରୁ ଉତ୍ତପ୍ତ ଥିଲା ଏବଂ ତାପମାତ୍ର ୪୭ ଡିଗ୍ରୀ ସେଲସିୟସ ଥିଲା । ସେହି ଦିନ ଏକ ଶାବକର ମୃତ୍ୟୁ ହୋଇଥିଲା । ମୃତ୍ୟୁବରଣ କରିଥିବା ଚିତା ଛୁଆମାନେ ପ୍ରାୟ ଆଠ ସପ୍ତାହ ପୁରୁଣା ହୋଇଥିଲେ। ଏହି ଛୁଆମାନେ ପ୍ରାୟ ୮-୧୦ ଦିନ ପୂର୍ବରୁ ଚାଲିବା ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ । ତେବେ ପ୍ରଚଣ୍ଡ ଖରା ପାଇଁ ସେମାନଙ୍କୁ ମୃତ୍ୟୁ ହୋଇଛି ନା ପୃଷ୍ଟିକର ଖାଦ୍ୟର ଅଭାବ ଯୋଗୁଁ ସେମାନଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁ ହୋଇଛି, ତାହାକୁ ନେଇ ଏକ ବଡ ପ୍ରଶ୍ନ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଛି ।
ଆଫ୍ରିକାରୁ ନୂତନ ପରିବେଶକୁ ଆଣିଥିବା ଚିତାମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ପ୍ରୋଟିନ୍ ସଂକ୍ରମଣ ହୋଇପାରେ ବୋଲି ଜୈବ ବିଜ୍ଞାନୀ ତଥା ସେଲ୍ୟୁଲାର୍ ଏବଂ ମଲିକୁଲାର ବାୟୋଲୋଜି ବିଭାଗର ମୁଖ୍ୟ ଡକ୍ଟର କାର୍ତ୍ତିକେୟାନ୍ ମଧ୍ୟ ଆଶଙ୍କା ପ୍ରକାଶ କରିଛନ୍ତି। ପ୍ରୋଟିନ୍ ସଂକ୍ରମଣ ହେତୁ ଅନ୍ୟ ପ୍ରକାର ସଂକ୍ରମଣର ହେବାର ସମ୍ଭାବନା ମଧ୍ୟ ବଢିଥାଏ । ଚିତା ଆଘାତ କିମ୍ବା ସଂକ୍ରମଣକୁ ସହ୍ୟ କରିପାରିବ ନାହିଁ ଡକ୍ଟର କାର୍ତ୍ତିକେୟାନ୍ କହିଛନ୍ତି ।
ସେହିପରି ନାମିବିଆରୁ ଭାରତ ଆସିଥିବା ଚିତାଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ଶଶାଙ୍କ କିଡନୀ ଜନିତ ରୋଗ ହେତୁ ମାର୍ଚ୍ଚ ୨୭ ରେ ମୃତ୍ୟୁ ଘଟିଛି। ନାମିବିଆରେ ଥିବା ବେଳେ ଶଶା ଏହି ରୋଗରେ ଆକ୍ରାନ୍ତ ହୋଇଥିଲେ ଏବଂ କୁନୋରେ ପହଞ୍ଚିବା ପରଠାରୁ ସେ ଅସୁସ୍ଥ ଥିଲେ। ଦକ୍ଷିଣ ଆଫ୍ରିକାର ଚିତା ଉଦୟର ମଧ୍ୟ ୧୩ ଏପ୍ରିଲରେ ମୃତ୍ୟୁ ହୋଇଥିଲା। ଉଦୟଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁ କାର୍ଡିଓପୁଲମୋନାରି ଫେଲ ବୋଲି ବିଶ୍ୱାସ କରାଯାଉଥିଲା । ଦକ୍ଷିଣ ଆଫ୍ରିକାରୁ ଅଣାଯାଇଥିବା ମହିଳା ଚିତା ଡାକ୍ ମେ ୯ ରେ ମିଳନ ସମୟରେ ଆହତ ହୋଇ ମୃତ୍ୟୁ ବରଣ କରିଥିଲେ। ଟ୍ରାନ୍ସଲୋକେସନ୍ ପ୍ରୋଜେକ୍ଟରେ ଆଫ୍ରିକାରୁ ଭାରତକୁ ଆଣିଥିବା ୨୦ ଟି ଚିତା ମଧ୍ୟରୁ ୧୭ ଟି ବାକି ଅଛି ।
୧୭ ଡିସେମ୍ବର ୨୦୨୨ ରେ, ଆଠଟି ଚିତାଙ୍କର ପ୍ରଥମ ବ୍ୟାଚ୍ ନାମିବିଆରୁ ପ୍ରୋଜେକ୍ଟ ଚିତା ଅଧୀନରେ ଭାରତକୁ ଅଣାଯାଇଥିଲା । ଚିତାକୁ ପ୍ରଥମେ ଜନ୍ତାରେ ରଖାଯାଇଥିଲା । ସେମାନଙ୍କୁ ଏକ ମାସ ପରେ ଜଙ୍ଗଲକୁ ଛାଡି ଦିଆଗଲା । ଜଙ୍ଗଲର ବଡ଼ ଭାଗରେ ସିସିଟିଭି କ୍ୟାମେରା ଲଗାଯାଇଥିଲା। କଣ୍ଟ୍ରୋଲ୍ ରୁମ୍ ତିଆରି କରାଯାଇଥିଲା । ଯେଉଁଠାରୁ ସେମାନଙ୍କୁ ଦିନରାତି ତଦାରଖ କରାଯାଇପାରିବ । ପ୍ରତ୍ୟେକ ଚିତାବାଘର ବେକରେ ଏକ କଲର ଲଗାଯାଇଥିଲା । ଯାହାଦ୍ୱାରା ଏହାର ପ୍ରତ୍ୟେକ ଦିଗ ଉପରେ ନଜର ରଖାଯାଇପାରିବ ।
ବିବିସିରେ ପ୍ରକାଶିତ ଏକ ରିପୋର୍ଟ ଅନୁଯାୟୀ, ‘ମୁଖ୍ୟ ବନ୍ୟପ୍ରାଣୀ ୱାର୍ଡେନ’ ଜସଭୀର ସିଂ ଚୌହାନ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଏହି ଚିତା ଆଫ୍ରିକୀୟ ହୋଇଥିବାରୁ ସବୁଠାରୁ ବଡ ଚିନ୍ତା ହେଉଛି। ଯଦି ଏହି ଚିତାମାନେ ଏସୀୟ ହୋଇଥାନ୍ତେ ତେବେ କମ୍ ଚିନ୍ତା ହୋଇଥାନ୍ତା ।
