କ’ଣ ସତରେ ବନ୍ଦ ହେବାକୁ ଯାଉଛି ୫୦୦ ଟଙ୍କିଆ ନୋଟ ? ଜାଣନ୍ତୁ ୩ଟି ବଡ଼ କାରଣ

ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ସମ୍ପ୍ରତି ସୋସିଆଲ ମିଡିଆ ଓ ବିଭିନ୍ନ ଗଣମାଧ୍ୟମରେ ୫୦୦ ଟଙ୍କାର ନୋଟ ବନ୍ଦ ହେବା ନେଇ ଚର୍ଚ୍ଚା ଜୋର ଧରିଛି। ଭାରତୀୟ ରିଜର୍ଭ ବ୍ୟାଙ୍କ (ଆରବିଆଇ) ପକ୍ଷରୁ ଏପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଏହା ସମ୍ବନ୍ଧରେ କୌଣସି ଆଧିକାରିକ ଘୋଷଣା କରାଯାଇ ନାହିଁ। ତଥାପି, ବିଶେଷଜ୍ଞମାନେ ଓ ସୂତ୍ରମାନଙ୍କ ଅନୁସାରେ ୫୦୦ ଟଙ୍କାର ନୋଟ ବନ୍ଦ ହେବାର ସମ୍ଭାବନା ମାର୍ଚ୍ଚ ୨୦୨୬ ସୁଦ୍ଧା ରହିଛି। ଏହା ପଛରେ ୩ଟି ପ୍ରମୁଖ କାରଣ ଚିହ୍ନଟ କରାଯାଇଛି।

୫୦୦ ଟଙ୍କାର ନୋଟ ବନ୍ଦ ହେବାର ୩ଟି ପ୍ରମୁଖ କାରଣ
କଳା ଧନ ଓ ଭ୍ରଷ୍ଟାଚାର ଉପରେ ରୋକ:
ସରକାର ଓ ଆରବିଆଇ କଳା ଧନ ଓ ଭ୍ରଷ୍ଟାଚାରକୁ ରୋକିବା ପାଇଁ ବଡ଼ ମୂଲ୍ୟର ନୋଟଗୁଡ଼ିକୁ ବନ୍ଦ କରିବା ଉପରେ ବିଚାର କରୁଛନ୍ତି। ଆୟକର ବିଭାଗର ଛାପା ସମୟରେ ଅଧିକାଂଶ କଳା ଧନ ୫୦୦ ଟଙ୍କାର ନୋଟ ଆକାରରେ ମିଳୁଛି। ଏହାକୁ ରୋକିବା ପାଇଁ ୫୦୦ ଟଙ୍କାର ନୋଟର ସଂଚାଳନ ବନ୍ଦ କରାଯାଇପାରେ। ଆନ୍ଧ୍ରପ୍ରଦେଶର ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ଏନ. ଚନ୍ଦ୍ରବାବୁ ନାଇଡୁ ମଧ୍ୟ କଳା ଧନ ଓ ଭ୍ରଷ୍ଟାଚାର ରୋକିବା ପାଇଁ ୫୦୦ ଓ ୨୦୦୦ ଟଙ୍କାର ନୋଟ ବନ୍ଦ କରିବାକୁ କେନ୍ଦ୍ର ସରକାରଙ୍କୁ ଅନୁରୋଧ କରିଛନ୍ତି।

ନକଲି ନୋଟର ବୃଦ୍ଧି:
ଆରବିଆଇର ବାର୍ଷିକ ରିପୋର୍ଟ ଅନୁସାରେ, ୨୦୨୨-୨୩ରେ ୫୦୦ ଟଙ୍କାର ୯୧,୧୧୦ଟି ନକଲି ନୋଟ ଜବତ ହୋଇଥିଲା, ଯାହା ୨୦୨୧-୨୨ ତୁଳନାରେ ୧୪.୬% ଅଧିକ। ୨୦୨୪-୨୫ରେ ଏହି ସଂଖ୍ୟା ୩୭% ବୃଦ୍ଧି ପାଇଥିବା ରିପୋର୍ଟ ଦର୍ଶାଇଛି। ନକଲି ନୋଟର ଏହି ବୃଦ୍ଧି ଅର୍ଥନୀତି ପାଇଁ ଏକ ବଡ଼ ଚ୍ୟାଲେଞ୍ଜ ସୃଷ୍ଟି କରିଛି, ଯାହା ୫୦୦ ଟଙ୍କାର ନୋଟ ବନ୍ଦ କରିବାର ଏକ ପ୍ରମୁଖ କାରଣ ହୋଇପାରେ।

ଡିଜିଟାଲ ଅର୍ଥନୀତିକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହନ ଓ ଛୋଟ ନୋଟର ସଂଚାଳନ:
ଆରବିଆଇ ଏଟିଏମରେ ୧୦୦ ଓ ୨୦୦ ଟଙ୍କାର ନୋଟର ସଂଚାଳନ ବୃଦ୍ଧି କରିବା ପାଇଁ ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ଜାରି କରିଛି। ୨୦୨୫ ସେପ୍ଟେମ୍ବର ସୁଦ୍ଧା ୭୫% ଏଟିଏମରେ ଏବଂ ୨୦୨୬ ମାର୍ଚ୍ଚ ସୁଦ୍ଧା ୯୦% ଏଟିଏମରେ ୧୦୦ ଓ ୨୦୦ ଟଙ୍କାର ନୋଟ ଉପଲବ୍ଧ କରାଇବାକୁ କୁହାଯାଇଛି। ଏହା ଛୋଟ ନୋଟର ଚାହିଦା ବୃଦ୍ଧି ଓ ଡିଜିଟାଲ ପେମେଣ୍ଟକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହନ ଦେବା ପାଇଁ ଏକ ପଦକ୍ଷେପ। ବିଶେଷଜ୍ଞମାନେ କହୁଛନ୍ତି ଯେ ଏହା ୫୦୦ ଟଙ୍କାର ନୋଟର ସଂଚାଳନ କମାଇବାର ଏକ ରଣନୀତି ହୋଇପାରେ, ଯାହା ପରେ ଏହାକୁ ବନ୍ଦ କରିବାର ପଥ ପ୍ରଶସ୍ତ କରିବ।

ଆରବିଆଇ ପକ୍ଷରୁ ୫୦୦ ଟଙ୍କାର ନୋଟ ବନ୍ଦ କରିବା ସମ୍ବନ୍ଧରେ କୌଣସି ଆଧିକାରିକ ବୟାନ ଜାରି ହୋଇ ନାହିଁ। ତଥାପି, ବିଶେଷଜ୍ଞ ଅଶ୍ୱିନୀ ରାଣା ଦାବି କରିଛନ୍ତି ଯେ ଆରବିଆଇ ୨୦୦୦ ଟଙ୍କାର ନୋଟ ପରି ୫୦୦ ଟଙ୍କାର ନୋଟକୁ ହଠାତ ବନ୍ଦ ନକରି ଧୀରେ ଧୀରେ ଏହାର ସଂଚାଳନ କମାଇବ। ଏଥିପାଇଁ ବ୍ୟାଙ୍କଗୁଡ଼ିକୁ ୧୦୦ ଓ ୨୦୦ ଟଙ୍କାର ନୋଟର ସଂଚାଳନ ବୃଦ୍ଧି କରିବାକୁ ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ଦିଆଯାଇଛି।