୧୦ ବର୍ଷରୁ ଅଧିକ ବୟସର ପିଲାମାନେ ଏବେ ନିଜ ବ୍ୟାଙ୍କ ଆକାଉଣ୍ଟ ଚଲାଇପାରିବେ, RBI ଦେଲା ଅନୁମତି, ଜାଣନ୍ତୁ ବିସ୍ତୃତ

ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ : ଭାରତୀୟ ରିଜର୍ଭ ବ୍ୟାଙ୍କ (RBI) ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେଇ ଦେଶରେ ୧୦ ବର୍ଷରୁ ଅଧିକ ବୟସର ନାବାଳକ ଶିଶୁମାନଙ୍କୁ ନିଜର ବ୍ୟାଙ୍କ ଖାତା ଖୋଲିବା ଏବଂ ସ୍ୱାଧୀନ ଭାବେ ପରିଚାଳନା କରିବାର ଅନୁମତି ଦେଇଛି। ଏହି ନିଷ୍ପତ୍ତି ଶିଶୁମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଆର୍ଥିକ ସାକ୍ଷରତା ବୃଦ୍ଧି ଏବଂ ସଞ୍ଚୟର ଅଭ୍ୟାସ ଗଢ଼ିବା ପାଇଁ ଏକ ମାଇଲଖୁଣ୍ଟ ପାଲଟିଛି। ଏହି ନୂଆ ନିୟମ ଅନୁଯାୟୀ, ୧୦ ବର୍ଷରୁ ଅଧିକ ବୟସର ଶିଶୁମାନେ ସେଭିଙ୍ଗ୍ସ ଏବଂ Fixed Deposit ଖାତା ଖୋଲି ନିଜେ ପରିଚାଳନା କରିପାରିବେ। ଆସନ୍ତୁ ଜାଣିବା ଏହି ନିୟମର ବିସ୍ତୃତ ତଥ୍ୟ।

RBIର ନୂଆ ନିର୍ଦ୍ଦେଶ
୨୦୨୫ ଏପ୍ରିଲ ୨୧ରେ ଜାରି ହୋଇଥିବା ଏକ ସର୍କୁଲାର ମାଧ୍ୟମରେ RBI ବାଣିଜ୍ୟିକ ଏବଂ ସହକାରୀ ବ୍ୟାଙ୍କଗୁଡ଼ିକୁ ନାବାଳକଙ୍କ ଜମା ଖାତା ଖୋଲିବା ଏବଂ ପରିଚାଳନା ସମ୍ପର୍କିତ ସଂଶୋଧିତ ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ଜାରି କରିଛି। ଏହି ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ଅନୁଯାୟୀ:

. ୧୦ ବର୍ଷରୁ ଅଧିକ ବୟସର ନାବାଳକମାନେ ନିଜ ଇଚ୍ଛାନୁସାରେ ସ୍ୱାଧୀନ ଭାବେ ସେଭିଙ୍ଗ୍ସ ଏବଂ ସାବଧି ଜମା ଖାତା ଖୋଲି ପରିଚାଳନା କରିପାରିବେ।

. ବ୍ୟାଙ୍କଗୁଡ଼ିକ ନିଜର ଜୋଖିମ ପରିଚାଳନା ନୀତି (Risk Management Policy) ଅନୁଯାୟୀ ଜମା ରାଶି ଏବଂ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ସର୍ତ୍ତାବଳୀ ନିର୍ଦ୍ଧାରଣ କରିପାରିବେ।

. ଖାତାଧାରୀଙ୍କୁ ସମସ୍ତ ନିୟମ ଓ ସର୍ତ୍ତ ସମ୍ପର୍କରେ ସୂଚନା ଦିଆଯିବ।

. ୧୦ ବର୍ଷରୁ କମ୍‌ ବୟସର ନାବାଳକମାନେ ମଧ୍ୟ ବ୍ୟାଙ୍କ ଖାତା ଖୋଲିପାରିବେ, କିନ୍ତୁ ଏହା ତାଙ୍କର ପ୍ରାକୃତିକ ବା ଆইନଗତ ଅଭିଭାବକଙ୍କ ମାଧ୍ୟମରେ ପରିଚାଳିତ ହେବ। ଏହି କ୍ଷେତ୍ରରେ ମାତାଙ୍କୁ ଅଭିଭାବକ ଭାବେ ମାନ୍ୟତା ଦିଆଯାଇପାରିବ।

ଏହି ନୂଆ ନିୟମ ୨୦୨୫ ଜୁଲାଇ ୧ ତାରିଖରୁ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ ହେବ ଏବଂ RBI ବ୍ୟାଙ୍କଗୁଡ଼ିକୁ ଏହି ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ଅନୁଯାୟୀ ନୂଆ ନୀତି ପ୍ରଣୟନ କିମ୍ବା ପୂର୍ବ ନୀତିରେ ସଂଶୋଧନ କରିବାକୁ ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ଦେଇଛି।

ଅତିରିକ୍ତ ସୁବିଧା
RBIର ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ଅନୁଯାୟୀ, ବ୍ୟାଙ୍କଗୁଡ଼ିକ ନିଜର ନୀତି ଏବଂ ଗ୍ରାହକଙ୍କ ଆବଶ୍ୟକତା ଅନୁଯାୟୀ ୧୦ ବର୍ଷରୁ ଅଧିକ ବୟସର ନାବାଳକ ଖାତାଧାରୀଙ୍କୁ ନିମ୍ନଲିଖିତ ଅତିରିକ୍ତ ସୁବିଧା ପ୍ରଦାନ କରିପାରିବେ:

. ଇଣ୍ଟରନେଟ ବ୍ୟାଙ୍କିଙ୍ଗ୍‌

. ଏଟିଏମ/ଡେବିଟ୍‌ କାର୍ଡ

. ଚେକ୍‌ ବୁକ୍‌

ଏହି ସୁବିଧାଗୁଡ଼ିକ ବ୍ୟାଙ୍କର ଜୋଖିମ ପରିଚାଳନା ନୀତି ଏବଂ ଶିଶୁର ଆର୍ଥିକ ବୁଝାମଣା ଉପରେ ନିର୍ଭର କରିବ।

ନିୟମ ଓ ସୁରକ୍ଷା ବ୍ୟବସ୍ଥା
RBI ନାବାଳକଙ୍କ ଖାତା ପରିଚାଳନା ସମ୍ପର୍କରେ କିଛି କଡ଼ା ନିୟମ ମଧ୍ୟ ଜାରି କରିଛି ଯାହା ଆର୍ଥିକ ସୁରକ୍ଷା ନିଶ୍ଚିତ କରେ:

. ନାବାଳକଙ୍କ ଖାତାରେ ଓଭରଡ୍ରାଫ୍ଟ (ଅତିରିକ୍ତ ଉଠାଣ) ଅନୁମୋଦିତ ହେବ ନାହିଁ, ଏବଂ ଖାତାରେ ସର୍ବଦା କ୍ରେଡିଟ ବାଲାନ୍ସ (ଜମା ରାଶି) ରହିବା ଆବଶ୍ୟକ।

. ବ୍ୟାଙ୍କଗୁଡ଼ିକୁ ନାବାଳକଙ୍କ ଖାତା ଖୋଲିବା ପୂର୍ବରୁ ଗ୍ରାହକ ଯାଞ୍ଚ (KYC) ପ୍ରକ୍ରିୟା କଡ଼ାକଡ଼ି ଭାବେ ପାଳନ କରିବାକୁ ପଡ଼ିବ ଏବଂ ଏହାକୁ ନିୟମିତ ଅନ୍ତରାଳରେ ଜାରି ରଖିବାକୁ ହେବ।

. ନାବାଳକ ୧୮ ବର୍ଷ ବୟସରେ ପହଞ୍ଚିବା ପରେ, ଖାତାଧାରୀଙ୍କଠାରୁ ନୂଆ ପରିଚାଳନା ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ଏବଂ ନମୁନା ହସ୍ତାକ୍ଷର ସଂଗ୍ରହ କରାଯିବ ଏବଂ ଏହାକୁ ରେକର୍ଡରେ ରଖାଯିବ।

ଏହାର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ଓ ପ୍ରଭାବ
ଏହି ନିଷ୍ପତ୍ତିର ମୁଖ୍ୟ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ହେଉଛି ଶିଶୁମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଆର୍ଥିକ ଦାୟିତ୍ୱବୋଧ ଏବଂ ସାକ୍ଷରତା ବୃଦ୍ଧି କରିବା। ଏହା ଶିଶୁମାନଙ୍କୁ ଅଳ୍ପ ବୟସରୁ ସଞ୍ଚୟ, ବ୍ୟୟ ଏବଂ ଆର୍ଥିକ ପରିଚାଳନା ସମ୍ପର୍କରେ ଶିକ୍ଷା ଦେବାରେ ସହାୟକ ହେବ। ଏହା ସହିତ, ଡିଜିଟାଲ ବ୍ୟାଙ୍କିଙ୍ଗ ସୁବିଧା ଯେପରି ଇଣ୍ଟରନେଟ ବ୍ୟାଙ୍କିଙ୍ଗ ଏବଂ ଡେବିଟ୍‌ କାର୍ଡ ପ୍ରଦାନ ମାଧ୍ୟମରେ ଶିଶୁମାନେ ଆଧୁନିକ ଆର୍ଥିକ ବ୍ୟବସ୍ଥା ସହ ପରିଚିତ ହେବେ। ଏହା ସରକାରୀ ଯୋଜନା ଯେପରି ଛାତ୍ରବୃତ୍ତି କିମ୍ବା ପ୍ରୋତ୍ସାହନ ରାଶିକୁ ସିଧାସଳଖ ଶିଶୁଙ୍କ ଖାତାରେ ଜମା କରିବାରେ ମଧ୍ୟ ସହାୟକ ହେବ।

ପୂର୍ବ ନିୟମ ସହ ପାର୍ଥକ୍ୟ
ଏହା ପୂର୍ବରୁ, ନାବାଳକଙ୍କ ବ୍ୟାଙ୍କ ଖାତା କେବଳ ତାଙ୍କର ଅଭିଭାବକଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ପରିଚାଳିତ ହେଉଥିଲା। ୧୦ ବର୍ଷରୁ ଅଧିକ ବୟସର ଶିଶୁମାନେ ଖାତା ଖୋଲିପାରୁଥିଲେ, କିନ୍ତୁ ଏହାର ପରିଚାଳନା ଅଭିଭାବକଙ୍କ ଉପରେ ନିର୍ଭର କରୁଥିଲା। ନୂଆ ନିୟମ ଶିଶୁମାନଙ୍କୁ ସ୍ୱାଧୀନତା ପ୍ରଦାନ କରିବା ସହ ସେମାନଙ୍କୁ ଆର୍ଥିକ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେବାରେ ସକ୍ଷମ କରୁଛି।