ଏକ ମାସ ମଧ୍ୟରେ ତୃତୀୟ ଥର ପାଇଁ ଶୁକ୍ରବାର ଦିନ ନେପାଳରେ ୬.୪ ମ୍ୟାଗ୍ନିଚ୍ୟୁଡର ଏକ ଶକ୍ତିଶାଳୀ ଭୂକମ୍ପ ଘଟିଥିଲା, ଯାହାର ଜୋରଦାର ଝଟକା ଦିଲ୍ଲୀ-ଏନସିଆର, ଉତ୍ତରପ୍ରଦେଶ ଏବଂ ବିହାର ସମେତ ଉତ୍ତର ଭାରତରେ ଅନୁଭୂତ ହୋଇଛି । ଜଣେ ଭୂକମ୍ପ ବିଶେଷଜ୍ଞ ଚେତାବନୀ ଦେଇଛନ୍ତି ଯେ, ନେପାଳର କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ବେଲ୍ଟକୁ ଏକ ସକ୍ରିୟ ଶକ୍ତି ମୁକ୍ତ କ୍ଷେତ୍ର ଭାବରେ ଚିହ୍ନଟ କରାଯାଇଥିବାରୁ ଲୋକମାନଙ୍କୁ ସତର୍କ ରହିବା ଏବଂ ପ୍ରସ୍ତୁତ ରହିବା ଆବଶ୍ୟକ ।
ପୂର୍ବରୁ ହିମାଳୟ ଭୂବିଜ୍ଞାନର ୱାଡିଆ ଇନଷ୍ଟିଚ୍ୟୁଟରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଥିବା ଭୂକମ୍ପ ବିଶେଷଜ୍ଞ ଅଜୟ ପାଲ କହିଛନ୍ତି ଯେ, ଶୁକ୍ରବାର ଦିନ ଭୂକମ୍ପର କେନ୍ଦ୍ରସ୍ଥଳ ଡୋଟି ଜିଲ୍ଲା ନିକଟ ନେପାଳ ଅଞ୍ଚଳରେ ଘଟିଛି । ନଭେମ୍ବର ୨୦୨୨ ରେ ୬.୩ ମ୍ୟାଗ୍ନିଚ୍ୟୁଡର ଏକ ଭୂକମ୍ପ ଘଟିଥିଲା, ଯେଉଁଥିରେ ଜିଲ୍ଲାରେ ୬ ଜଣଙ୍କର ମୃତ୍ୟୁ ଘଟିଥିଲା ।
ସେ ଆହୁରି ମଧ୍ୟ କହିଛନ୍ତି ଯେ, ଅକ୍ଟୋବର ୩ ରେ ନେପାଳରେ ଗୋଟିଏ ପରେ ଗୋଟିଏ ଆସିଥିବା ଭୂକମ୍ପ ଏହି ଅଞ୍ଚଳର ଆଖପାଖରେ ଘଟିଥିଲା । ପାଲ୍ କହିଛନ୍ତି ଯେ, ତାହା ନେପାଳର କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ବେଲ୍ଟରେ ରହିଛିି, ଅବଶ୍ୟ ଟିକେ ପଶ୍ଚିମକୁ ରହିଛି ।
ଭୂକମ୍ପ ବିଶେଷଜ୍ଞ କହିଛନ୍ତି ଯେ, ଲୋକମାନଙ୍କୁ ସତର୍କ ଏବଂ ସଜାଗ ରହିବା ଆବଶ୍ୟକ:-
ଅନେକ ବୈଜ୍ଞାନିକ ପୂର୍ବାନୁମାନ କରିଛନ୍ତି ଯେ, ହିମାଳୟ ଅଞ୍ଚଳରେ ଯେକୌଣସି ସମୟରେ ଏକ ବଡ଼ ଭୂକମ୍ପ ଘଟିବ କାରଣ ଭାରତୀୟ ଟେକ୍ଟୋନିକ୍ ପ୍ଲେଟ୍ ଉତ୍ତର ଦିଗକୁ ଗଲାବେଳେ ୟୁରାସିଆନ୍ ପ୍ଲେଟ୍ ସହିତ ସଂଘର୍ଷ କରୁଛି ।
ପ୍ରାୟ ୪୦-୫୦ ନିୟୁତ ବର୍ଷ ପୂର୍ବେ ଇଉରାସିଆନ୍ ପ୍ଲେଟ୍ ସହିତ ମୁହାଁମୁହିଁ ହେବା ପାଇଁ ଇଣ୍ଡିଆନ୍ ପ୍ଲେଟ୍ ଭାରତ ମହାସାଗରରୁ ଉତ୍ତର ଦିଗକୁ ଗଲାବେଳେ ହିମାଳୟ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥିଲା ।
ବୈଜ୍ଞାନିକଙ୍କ ଅନୁଯାୟୀ, ହିମାଳୟ ତଳେ ଚାପ ବଢ଼ୁଛି । କାହିଁକି ନା, ଭାରତୀୟ ପ୍ଲେଟ ଏହାର ଉତ୍ତର ଦିଗକୁ ଚାଲିଆସିଛି ଏବଂ ୟୁରାସିଆ ପ୍ଲେଟ ସହିତ ସଂଘର୍ଷ ସୃଷ୍ଟି କରୁଛି । ବିଶେଷଜ୍ଞମାନେ କହିଛନ୍ତି ଯେ ହିମାଳୟ ଉପରେ ଚାପ ଏକ କିମ୍ବା ଏକ ବଡ଼ ଧରଣର ଭୂକମ୍ପ ମାଧ୍ୟମରେ ଜାରି ହେବ, ଯାହା ରିକ୍ଟର ସ୍କେଲରେ ଆଠରୁ ଅଧିକ ହେବ । ଅବଶ୍ୟ ଏତେ ବଡ଼ ଭୂକମ୍ପ କେବେ ଘଟିବ ତାହାର ସଠିକ୍ ପୂର୍ବାନୁମାନ କରିବାର କୌଣସି ଉପାୟ ନାହିଁ ।