ଅନଲାଇନ ସପିଂ କରୁଥିବା ଲୋକଙ୍କୁ ସରକାରଙ୍କ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ପରାମର୍ଶ: ସାବଧାନ ନହେଲେ ହୋଇପାରେ ବଡ଼ କ୍ଷତି
ଅନଲାଇନ ସପିଂର ସୁବିଧା ଯୋଗୁଁ ଦିନକୁ ଦିନ ଏହାର ଚାହିଦା ବଢ଼ୁଛି। ଘରେ ବସି ଜିନିଷ କିଣିବାର ଏହି ସହଜ ଉପାୟ ଲୋକଙ୍କୁ ଆକୃଷ୍ଟ କରୁଛି। କିନ୍ତୁ ଏହାର ଫାଇଦା ଉଠାଇ ଠକେଇ କରୁଥିବା ଲୋକେ ଏବେ ଅନଲାଇନ ସପିଂ କରୁଥିବା ଗ୍ରାହକଙ୍କୁ ଟାର୍ଗେଟ କରୁଛନ୍ତି। ସରକାର ଏହି ଠକେଇରୁ ବଂଚିବା ପାଇଁ କିଛି ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ ପରାମର୍ଶ ଦେଇଛନ୍ତି, ଯାହାକୁ ପାଳନ କଲେ ଆପଣ ନିଜକୁ ସୁରକ୍ଷିତ ରଖିପାରିବେ।
ସରକାରଙ୍କ ପରାମର୍ଶ
ଗୃହ ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ ଅଧୀନରେ ଥିବା ସାଇବର ଦୋସ୍ତ ନାମକ ସାଇବର ସୁରକ୍ଷା ଜାଗରୁକତା ପ୍ରଚାର ମାଧ୍ୟମରେ ସରକାର ଏକ ପୋଷ୍ଟ ସେୟାର କରିଛନ୍ତି। ଏଥିରେ କୁହାଯାଇଛି ଯେ ନକଲି ୱେବସାଇଟ ଏବଂ ଫିସିଂ ଡେଲିଭରୀ ଟେକ୍ସଟ ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ ଘଟଣା ଦ୍ରୁତ ଗତିରେ ବଢ଼ୁଛି। ସରକାର ପରାମର୍ଶ ଦେଇଛନ୍ତି ଯେ:
ନକଲି ୱେବସାଇଟ ଉପରେ ଆଖିବୁଜି ଭରସା ନକରିବା ଉଚିତ।
କେବଳ ବିଶ୍ୱସ୍ତ ପ୍ଲାଟଫର୍ମ ମାଧ୍ୟମରେ ହିଁ ସପିଂ କରନ୍ତୁ।
ଏହି ପୋଷ୍ଟ ସହ ଏକ ଫଟୋ ମଧ୍ୟ ସେୟାର କରାଯାଇଛି, ଯେଉଁଥିରେ ଲେଖାଛି: “ଆପଣଙ୍କ କାର୍ଟରେ ଥିବା ପ୍ରତ୍ୟେକ ଜିନିଷ ସୁରକ୍ଷିତ ନୁହେଁ। ଆପଣଙ୍କ ଅର୍ଡର ହୋଲ୍ଡରେ ଅଛି। ଏଠାରେ କ୍ଲିକ କରି ପେମେଣ୍ଟ ନିଶ୍ଚିତ କରନ୍ତୁ।” ଯଦି ଆପଣ ଏହି ପରାମର୍ଶକୁ ଅଣଦେଖା କରନ୍ତି, ତେବେ ଠକେଇବାଜ ଆପଣଙ୍କୁ ଜାଲରେ ଫସାଇ ଆପଣଙ୍କ ବ୍ୟାଙ୍କ ଆକାଉଣ୍ଟ ଖାଲି କରିପାରନ୍ତି।
ଅନଲାଇନ ସପିଂ ସ୍କାମର ପ୍ରକାର
ଠକେଇବାଜମାନେ ଅଫର, କ୍ୟାସବ୍ୟାକ, ଏବଂ ବଡ଼ ଡିସକାଉଣ୍ଟର ଲୋଭ ଦେଖାଇ ଗ୍ରାହକଙ୍କୁ ଜାଲରେ ଫସାନ୍ତି। ସେମାନେ କିପରି ଏହା କରନ୍ତି, ଆସନ୍ତୁ ଜାଣିବା:
ନକଲି ୱେବସାଇଟ: ଠକେଇବାଜମାନେ ଅସଲ ୱେବସାଇଟ ପରି ହୁବହୁ ଦେଖାଯାଉଥିବା ଏକ ନକଲି ୱେବସାଇଟ ତିଅରି କରନ୍ତି। ଆପଣ ଅର୍ଡର ଦେଇ ପେମେଣ୍ଟ କରିବା ମାତ୍ରେ ସେହି ୱେବସାଇଟ ଗାଏବ ହୋଇଯାଏ।
ଫିସିଂ ଡେଲିଭରୀ ଟେକ୍ସଟ: ଠକେଇବାଜମାନେ ଆପଣଙ୍କୁ ଟେକ୍ସଟ କିମ୍ବା ଇମେଲ ମାଧ୍ୟମରେ ଜଣାନ୍ତି ଯେ ଆପଣଙ୍କ ଅର୍ଡର ହୋଲ୍ଡରେ ଅଛି ଏବଂ ପେମେଣ୍ଟ ନିଶ୍ଚିତ କରିବା ଆବଶ୍ୟକ। ଏହି ମେସେଜରେ ଏକ ଲିଙ୍କ ପଠାଯାଏ, ଯାହା ଉପରେ କ୍ଲିକ କଲେ ଆପଣ ଏକ ନକଲି ୱେବସାଇଟକୁ ଚାଲିଯାଆନ୍ତି। ସେଠାରେ କାର୍ଡ ବିବରଣୀ ଦେବା ମାତ୍ରେ ଆପଣଙ୍କ ଡାଟା ଚୋରି ହୋଇଯାଏ।
ନକଲି ବିଜ୍ଞାପନ: ସୋସିଆଲ ମିଡିଆରେ ଲୋଭନୀୟ ଅଫର ଓ ଡିଲ ସହ ବିଜ୍ଞାପନ ସେୟାର କରାଯାଏ। ଏହି ବିଜ୍ଞାପନରେ ଏକ ଲିଙ୍କ ଥାଏ, ଯାହା ଉପରେ କ୍ଲିକ କଲେ ଆପଣ ଅଣ-ଯାଞ୍ଚିତ ୱେବସାଇଟକୁ ଯାଆନ୍ତି, ଯେଉଁଠାରେ ଆପଣଙ୍କ ତଥ୍ୟ ଚୋରି କରାଯାଇ ଆର୍ଥିକ କ୍ଷତି ଘଟାଯାଏ।
ଠକେଇରୁ ବଂଚିବା ପାଇଁ କ’ଣ କରିବେ?
ଅଜଣା ନମ୍ବର କିମ୍ବା ଇମେଲରୁ ଆସିଥିବା ଲିଙ୍କ ଉପରେ ଆଖିବୁଜି କ୍ଲିକ କରନ୍ତୁ ନାହିଁ।
ଅଫର ଓ ଡିସକାଉଣ୍ଟର ଲୋଭରେ ଅଜଣା ୱେବସାଇଟରୁ ସପିଂ କରନ୍ତୁ ନାହିଁ।
ଯେଉଁ ୱେବସାଇଟରୁ ସପିଂ କରୁଛନ୍ତି, ତା’ର URL ଭଲଭାବେ ଯାଞ୍ଚ କରନ୍ତୁ। କିଛି ଅସୁବିଧା ଦେଖାଗଲେ ସତର୍କ ହୁଅନ୍ତୁ (ଉଦାହରଣ: amazon.in ବଦଳରେ amaz0n.in ଭଳି URL ହୋଇପାରେ)।
ସାଇବର କ୍ରାଇମ ହେଲ୍ପଲାଇନ
ଯଦି ଆପଣଙ୍କ ସହ ଠକେଇ ହୋଇଥିବା ଜଣାପଡ଼େ, ତୁରନ୍ତ 1930 (ଜାତୀୟ ହେଲ୍ପଲାଇନ ନମ୍ବର)ରେ ଫୋନ କରି ଅଭିଯୋଗ ଦାୟର କରନ୍ତୁ। ଏଛଡ଼ା, cybercrime.gov.in ୱେବସାଇଟରେ ମଧ୍ୟ ଅଭିଯୋଗ ଦାଖଲ କରିପାରିବେ।
ଅନଲାଇନ ସପିଂ କରୁଥିବା ସମୟରେ ସତର୍କ ରୁହନ୍ତୁ ଏବଂ ସରକାରଙ୍କ ପରାମର୍ଶକୁ ପାଳନ କରନ୍ତୁ, ଯାହା ଆପଣଙ୍କୁ ଠକେଇରୁ ସୁରକ୍ଷିତ ରଖିବ।