ଏହି ରାଜ୍ୟରେ ବଢୁଛି ମ୍ୟାରେଜ ରେଜିଷ୍ଟ୍ରେସନ, ନୂଆ ଯୋଡ଼ିଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଦେଖାଦେଇଛି ଆଇନଗତ ସଚେତନତା
ପାଟନା,୨୮ା୭: ବିହାରରେ ମ୍ୟାରେଜ ରେଜିଷ୍ଟ୍ରେସନ ବା ବିବାହ ପଞ୍ଜୀକରଣ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଛି। ନୂଆ ଦମ୍ପତିଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ସଚେତନତା ଦ୍ରୁତ ଗତିରେ ବୃଦ୍ଧି ପାଉଛି। ନିଷେଧ, ଅବକାରୀ ଏବଂ ପଞ୍ଜୀକରଣ ବିଭାଗ ଅନୁଯାୟୀ, ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ବିବାହ ଆଇନ ୧୯୫୪ ଅନୁଯାୟୀ, ଚଳିତ ବର୍ଷ ଜାନୁଆରୀରୁ ଏପ୍ରିଲ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ରାଜ୍ୟ ସାରା ମୋଟ ୮୬୯ ଦମ୍ପତି ବିବାହ କରିଥିଲେ, ଯେଉଁଥିରୁ ୨ ହଜାର ୮୨୧ ଦମ୍ପତି ସେମାନଙ୍କର ବିବାହ ପଞ୍ଜୀକରଣ କରି ଏହାକୁ ଆଇନଗତ ସ୍ୱୀକୃତି ଦେଇଥିଲେ। ପାଟନା ଜିଲ୍ଲା ଏହି କ୍ଷେତ୍ରରେ ସବୁଠାରୁ ଆଗରେ ଅଛି। ୨୦୨୩ ରୁ ଏପ୍ରିଲ ୨୦୨୫ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଜିଲ୍ଲାରେ ୪ ହଜାର ୧୩୮ ବିବାହ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୋଇଥିଲା ଏବଂ ୪ ହଜାର ୪୩୯ ବିବାହ ପଞ୍ଜୀକୃତ ହୋଇଥିଲା।
ବିହାରର ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଜିଲ୍ଲାଗୁଡ଼ିକରେ, ଭୋଜପୁରରେ ୧ ହଜାର ୧୦୩, ଗୟାରେ ୮୭୦, ମୁଜାଫରପୁରରେ ୭୮୩ ଏବଂ ପଶ୍ଚିମ ଚମ୍ପାରଣରେ ୬୭୨ ବିବାହ ପଞ୍ଜୀକୃତ ହୋଇଥିଲା। ଏହି ସଂଖ୍ୟା ୨୦୨୩ ରୁ ଏପ୍ରିଲ ୨୦୨୫ ମଧ୍ୟରେ। ଗତ ୨ ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ, ସବ ରେଜିଷ୍ଟ୍ରାର ଅଫିସ ଏବଂ ଜିଲ୍ଲା ପଞ୍ଜୀକରଣ କାର୍ଯ୍ୟାଳୟରେ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ବିବାହ ଆଇନ ଅଧୀନରେ ୧୮ ହଜାର ୪୬୫ ବିବାହ ପଞ୍ଜୀକୃତ ହୋଇଥିଲା। ଏଥିରେ ୨୦୨୩ ରେ ୯ ହଜାର ୪୯୩ ବିବାହ ପଞ୍ଜୀକରଣ ଏବଂ ୨୦୨୪ ରେ ୮ ହଜାର ୯୭୨ ବିବାହ ପଞ୍ଜୀକରଣ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ। ଏହି ସମୟ ମଧ୍ୟରେ, ମୋଟ ୫ ହଜାର ୬୯୩ ବିବାହ ମଧ୍ୟ ସଂପନ୍ନ ହୋଇଥିଲା।
ବିବାହ ପଞ୍ଜୀକରଣ କେବଳ ଆଇନଗତ ସ୍ୱୀକୃତି ପ୍ରଦାନ କରେ ନାହିଁ, ବରଂ ଏହା ଦମ୍ପତିଙ୍କ ଅଧିକାରର ସୁରକ୍ଷା ମଧ୍ୟ ସୁନିଶ୍ଚିତ କରେ। ଏହି ଆଇନ ଯେକୌଣସି ଧର୍ମର ଦମ୍ପତିଙ୍କ ପାଇଁ ପ୍ରଯୁଜ୍ୟ, ସେମାନେ ଆନ୍ତଃଧାର୍ମିକ ବିବାହ କରୁଛନ୍ତି କି ନାହିଁ। ଏହି ଅନୁଯାୟୀ, ବିବାହ ପାଇଁ ପୁରୁଷଙ୍କ ବୟସ ୨୧ ବର୍ଷ ଏବଂ ମହିଳାଙ୍କ ବୟସ ୧୮ ବର୍ଷ ହେବା ଉଚିତ। ଉଭୟ ମାନସିକ ଭାବରେ ସୁସ୍ଥ ରହିବା ଉଚିତ ଏବଂ ସେମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ କୌଣସି ନିଷିଦ୍ଧ ସମ୍ପର୍କ ରହିବା ଉଚିତ୍ ନୁହେଁ।
ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ବିବାହ ଆଇନ, ୧୯୫୪ ର ଧାରା ୨(ଭ) ଅନୁଯାୟୀ, ‘ନିଷିଦ୍ଧ ସମ୍ପର୍କର ଡିଗ୍ରୀ’ ମଧ୍ୟରେ ବିବାହ ନିଷେଧ। ଏହି ପ୍ରତିବନ୍ଧକ ରକ୍ତ ସମ୍ପର୍କ, ଗ୍ରହଣ, ପୂର୍ଣ୍ଣ ରକ୍ତ (ସମାନ ପିତାମାତାଙ୍କଠାରୁ ଜନ୍ମ), ଅର୍ଦ୍ଧ ରକ୍ତ (ସମାନ ପିତା କିନ୍ତୁ ଭିନ୍ନ ମାତା) ଏବଂ ଗର୍ଭ ରକ୍ତ (ସମାନ ପିତା କିନ୍ତୁ ଭିନ୍ନ ପିତା) ପାଇଁ ପ୍ରଯୁଜ୍ୟ।
ନିଷିଦ୍ଧ ସମ୍ପର୍କର ତାଲିକା (ପ୍ରଥମ ଅନୁସୂଚୀ ଅନୁଯାୟୀ) ପୁରୁଷ ମା, ମାତୃ ଜେଜେମା, ଝିଅ, ନାତି, ଇତ୍ୟାଦି ଏବଂ ମହିଳା ପିତା, ପୁଅ, ନାତି, ଭାଇ, ଭଣଜା କିମ୍ବା ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ନିକଟ ସମ୍ପର୍କୀୟଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ବିବାହ ନିଷେଧ। ନିଷିଦ୍ଧ ସମ୍ପର୍କରେ ବିବାହକୁ ସାଧାରଣତଃ ଅବୈଧ ବୋଲି ବିବେଚନା କରାଯାଏ।
ବିବାହ ପଞ୍ଜୀକରଣ ପାଇଁ, ଦମ୍ପତିଙ୍କ ବୟସ ୨୧ ବର୍ଷ ହେବା ଆବଶ୍ୟକ ଏବଂ ସେମାନଙ୍କର ପରିଚୟ ପ୍ରମାଣ, ବାସସ୍ଥାନ ପ୍ରମାଣ, ବୟସ ପ୍ରମାଣ ଏବଂ ବିବାହ ପ୍ରମାଣ ଭଳି ଆବଶ୍ୟକୀୟ ଡକ୍ୟୁମେଣ୍ଟ ରହିବା ଆବଶ୍ୟକ। ବିବାହ ଏବଂ ପଞ୍ଜୀକରଣ ପାଇଁ, ଦମ୍ପତିଙ୍କୁ ୩୦ ଦିନ ପୂର୍ବରୁ ସେମାନଙ୍କ ଅଞ୍ଚଳର ନିକଟତମ ପଞ୍ଜୀକରଣ କାର୍ଯ୍ୟାଳୟରେ ଅନଲାଇନ୍ କିମ୍ବା ଅଫଲାଇନରେ ଆବେଦନ କରିବାକୁ ପଡିବ। ବିବାହ ଏବଂ ପଞ୍ଜୀକରଣ ପରେ ସ୍ୱାମୀ ଏବଂ ସ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ପାଇଁ ପୃଥକ ବିବାହ ପ୍ରମାଣପତ୍ର ଜାରି କରାଯାଏ।
ବିବାହ ସୂଚନା ପାଇଁ ଶୁଳ୍କ ୧୦୦ ଟଙ୍କା, ପଞ୍ଜୀକରଣ ଶୁଳ୍କ ୨୦୦ ଟଙ୍କା, ବିବାହ ସନ୍ଧାନ ଶୁଳ୍କ ୫୦ ଟଙ୍କା (ଚଳିତ ବର୍ଷ), ବିବାହ କପି ଶୁଳ୍କ ୧୦୦ ଟଙ୍କା, ବିବାହ କମିଶନ ଶୁଳ୍କ ୬୦୦ ଟଙ୍କା ଏବଂ ବିବାହ ଆପତ୍ତି ଶୁଳ୍କ ୧୦୦ ଟଙ୍କା ରହିଛି ।