ଶେଷ ହୋଇଛି ଦଶହରା ପର୍ବ । ବିଭିନ୍ନ ସ୍ଥାନରେ ରାବଣ ଦହନ କରାଯାଇଛି । ରାମାୟଣ ମହାଯୁଦ୍ଧରେ ରାବଣଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁ ସହ ହୋଇଥିଲା ପୁରୁଷୋତ୍ତମ ଶ୍ରୀରାମଚନ୍ଦ୍ରଙ୍କ ବିଜୟ । ତେବେ ରାବଣ ଯେବେ ମାତା ସୀତାଙ୍କୁ ଅପହରଣ କରି ନେଇଥିଲେ, ସେତେବେଳେ ତାଙ୍କ ପରିବାରର କେବଳ ୨ ଜଣ ବ୍ୟକ୍ତି ହିଁ ଏହାକୁ ବିରୋଧ କରିଥିଲେ । ଲଙ୍କାପତି ରାବଣଙ୍କ କନିଷ୍ଠ ଭ୍ରାତା ବିଭୀଷଣ ଏବଂ ପତ୍ନୀ ମନ୍ଦୋଦରୀ । ଉଭୟ ଏହି ଯୁଦ୍ଧ ନ କରିବାକୁ ରାବଣଙ୍କୁ ଅନେକ ଥର ବୁଝାଇବାକୁ ଚେଷ୍ଟ କରିଥିଲେ, ତେଣୁ ବାରମ୍ବାର ସେମାନେ ଅପମାନିତ ହେଉଥିଲେ ।
ତେଣୁ ବିଜୟ ପରେ ଲଙ୍କାକୁ ତାଙ୍କ ଶରଣାର୍ଥୀ ବିଭୀଷଣଙ୍କ ହାତରେ ଦେଇଥିଲେ । କିନ୍ତୁ ରାବଣଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁ ପରେ ଏକାକିନୀ ହୋଇ ଯାଇଥିଲେ ପତ୍ନୀ ମନ୍ଦୋଦରୀ । ଏହାପରେ ସେ ବିଭୀଷଣଙ୍କୁ ବିବାହ କରିବା ପାଇଁ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେଇଥିଲେ । କିନ୍ତୁ କାହିଁକି? ପୁରାଣ କଥା ଅନୁସାରେ, ମଧୁରା ନାମକ ଜଣେ ଅପ୍ସରା ଭଗବାନ ଶିବଙ୍କୁ ଧ୍ୟାନ କରି କୈଳାଶ ପର୍ବତରେ ପହଞ୍ଚିଥିଲେ । କିନ୍ତୁ ମାତା ପାର୍ବତୀଙ୍କ ଅଭିଶାପ ତାଙ୍କୁ ବେଙ୍ଗ ରୂପରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ କରି ଦେଇଥିଲା । ଏହାସହିତ ୧୨ ବର୍ଷ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଏକ କୂଅରେ ରହିବା ପାଇଁ ଅଭିଶାପ ଦେଇଥିଲେ ମାତା ପାର୍ବତୀ । ୧୨ ବର୍ଷ ପରେ ମଧୁରାଙ୍କୁ ସ୍ୱରୂପରେ ନିଜ କନ୍ୟା(ମନ୍ଦୋଦରୀ) ଭାବେ ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ ଅସୁରରାଜ ମାୟାସୁର ।
ନୂଆ ଜୀବନରେ ଲଙ୍କାପତି ରାବଣ ସହ ମନ୍ଦୋଦରୀଙ୍କ ମିଳନ ହୋଇଥିଲା । ମାୟାସୁର ଉଭୟଙ୍କ ବିବାହକୁ ମଞ୍ଜୁରୀ ନ ଦେବାରୁ ମନ୍ଦୋଦରୀଙ୍କୁ ଅପହରଣ କରି ନେଇଥିଲେ ରାବଣ । ରାବଣଙ୍କ ପରାକ୍ରମ ଆଗରେ ମାୟାସୁରଙ୍କ ଶକ୍ତି ଦେଖି ମନ୍ଦୋଦରୀ ରାବଣ ସହ ରହିବା ପାଇଁ ସ୍ୱୀକାର କରି ନେଇଥିଲେ । କିନ୍ତୁ ରାବଣ ଯେବେ ସୀତାଙ୍କୁ ଅପହରଣ କରିଥିଲେ, ସେ ସମୟରେ ବାରମ୍ବାର ଏହାକୁ ବିରୋଧ କରିଥିଲେ ମନ୍ଦୋଦରୀ । କିନ୍ତୁ ଏହାକୁ ନ ମାନିବାରୁ ରାବଣଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁ ହୋଇଥିଲା ଏବଂ ପତ୍ନୀ ମନ୍ଦୋଦରୀ ବିଧବା ପାଲଟି ଯାଇଥିଲେ ।
ତେବେ ଏହାପରେ ସେ ନୂତନ ରାଜା ବିଭୀଷଣଙ୍କୁ ବିବାହ କରିବା ପାଇଁ ପ୍ରସ୍ତାବ ଦେଇଥିଲେ ଶ୍ରୀରାମ । ତେବେ ପ୍ରଥମେ ଏହାକୁ ସେ ପ୍ରତ୍ୟାଖ୍ୟାନ କରିଥିଲେ । କିନ୍ତୁ ଜ୍ୟୋତିଷରେ ପ୍ରକାଣ୍ଡ ବିଦ୍ୱାନ ମନ୍ଦୋଦରୀ ଏହା ଉଚିତ ବୋଲି ଅନୁଭବ କରିଥିଲେ, ତେଣୁ ଏହି ପ୍ରସ୍ତାବକୁ ସ୍ୱୀକାର କରିଥିଲେ ମନ୍ଦୋଦରୀ ଏବଂ ବିଭୀଷଣଙ୍କ ସହ ବିବାହ ବନ୍ଧନରେ ବାନ୍ଧି ହୋଇଥିଲେ ।