ଯଦି ପତ୍ନୀ ଘର ଛାଡ଼ି ଚାଲିଯାଆନ୍ତି, ତେବେ ସ୍ୱାମୀଙ୍କୁ ଦ୍ୱିତୀୟ ବିବାହ ପାଇଁ କେତେ ବର୍ଷ ଅପେକ୍ଷା କରିବାକୁ ପଡିବ ? ଜାଣନ୍ତୁ ନିୟମ
ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ଭାରତରେ ସ୍ୱାମୀ-ସ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ସମ୍ପର୍କ ସବୁଠାରୁ ପବିତ୍ର ବୋଲି ବିବେଚନା କରାଯାଏ । ଥରେ ଉଭୟ ପରସ୍ପରର ହାତ ଧରିଲେ ୭ ଜନ୍ମ ପାଇଁ ଏକାଠି ରହିବାକୁ ପ୍ରତିଜ୍ଞା କରନ୍ତି । ମହାରାଷ୍ଟ୍ରର ନାଗପୁର ସହ ଜଡିତ ଏକ ମାମଲା ସାମ୍ନାକୁ ଆସିଛି, ଯେଉଁଥିରେ ଭାରତୀୟ ସେନାର ଜଣେ ଯବାନଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁ ପରେ ତାଙ୍କ ପେନସନକୁ ନେଇ ବିବାଦ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଛି । ଯବାନ ସହିଦ ହେବା ପରେ ତାଙ୍କର ଦ୍ୱିତୀୟ ପତ୍ନୀ ପେନସନ ପାଇଁ ଆବେଦନ କରିଥିଲେ ଏବଂ ଜାଣିବାକୁ ପାଇଲେ ଯେ ପେନସନ ପ୍ରଥମ ପତ୍ନୀଙ୍କ ଆକାଉଣ୍ଟକୁ ଯାଉଛି । କିନ୍ତୁ ତାଙ୍କ ପ୍ରଥମ ପତ୍ନୀ ନିଖୋଜ ହେବା ପରେ ତାଙ୍କ ସ୍ୱାମୀ ଅନ୍ୟ ମହିଳାଙ୍କୁ ବିବାହ କରିଥିଲେ । ଏହାକୁ ଆଇନଗତ ବିବେଚନା କରାଯାଇପାରିବ କି? ଆସନ୍ତୁ ଜାଣିବା ଏଭଳି ପରିସ୍ଥିତିରେ ଭାରତୀୟ ଆଇନ କ’ଣ କହୁଛି?
ନିୟମ କ’ଣ କହୁଛି?
ଭାରତୀୟ ଆଇନ ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କୁ ଦୁଇଥର ବିବାହ କରିବାକୁ ଅନୁମତି ଦିଏ ନାହିଁ । ଯଦି ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତି ଛାଡପତ୍ର ବିନା ଦ୍ୱିତୀୟ ଥର ବିବାହ କରନ୍ତି, ତେବେ ଏହା ଭାରତୀୟ ଦଣ୍ଡ ସଂହିତା (ଆଇପିସି) ର ଧାରା ୪୯୪ ଅନୁଯାୟୀ ଅପରାଧ ବୋଲି ବିବେଚନା କରାଯାଏ । ବିବାହିତ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କୁ ପତି ବା ପତ୍ନୀ ଜୀବିତ ଥିବାବେଳେ ଛାଡପତ୍ର ବିନା ପୁନଃବିବାହ କରିବାକୁ ଅନୁମତି ଦିଆଯାଇନଥାଏ । ଯଦି ସେ କେବଳ ତାଙ୍କୁ ଛାଡିଦିଅନ୍ତି କିନ୍ତୁ ଆଇନଗତ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଅନୁଯାୟୀ ଛାଡପତ୍ର ନ ଦିଅନ୍ତି, ତେବେ ଆଇନଗତ ଭାବରେ ସେ ତାଙ୍କ ପତ୍ନୀ ଏବଂ ଜଣେ ପତ୍ନୀ ଭାବରେ ସରକାରଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ପ୍ରଦାନ କରାଯାଇଥିବା ସୁବିଧା ପାଇବାକୁ ତାଙ୍କର ଅଧିକାର ରହିଛି ।
ଏହା କେବଳ ଗୋଟିଏ ଅବସ୍ଥାରେ ହୁଏ ନାହିଁ । ଯଦି ସେମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ଜଣେ ନିଖୋଜ ହୋଇଯାଏ ଓ ୭ ବର୍ଷ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ନମିଳେ, ତେବେ ଅନ୍ୟ ଜଣକ ଦ୍ୱିତୀୟ ବିବାହ କରିପାରିବେ । ଏହି ଯୁବକଙ୍କ କ୍ଷେତ୍ରରେ ତାଙ୍କର ପ୍ରଥମ ପତ୍ନୀ ନିଖୋଜ ହୋଇଯାଇଥିଲେ, ଯାହା ପରେ ସେ ଦ୍ୱିତୀୟ ଥର ବିବାହ କରିଥିଲେ, କିନ୍ତୁ କେତେ ଦିନ ପରେ ସେ ଦ୍ୱିତୀୟ ଥର ବିବାହ କରିଥିଲେ? ଏହାର ସୂଚନା ଏପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସାମ୍ନାକୁ ଆସିନାହିଁ । ସେ ତାଙ୍କ ଡକ୍ୟୁମେଣ୍ଟରେ ଦ୍ୱିତୀୟ ପତ୍ନୀଙ୍କ ନାମ ମଧ୍ୟ ଅପଡେଟ୍ କରିନାହାଁନ୍ତି ।
ଦ୍ୱିତୀୟ ପତ୍ନୀଙ୍କର କେଉଁ ଅଧିକାର ରହିଛି?
ଏ ବାବଦରେ ଆଡଭୋକେଟ୍ ମାଧୁରୀ ତିୱାରୀ କହିଥିଲେ ଯେ, ହିନ୍ଦୁ ବିବାହ ଅଧିନିୟମ ୧୯୫୫ ଅନୁଯାୟୀ, ପ୍ରଥମ ପତ୍ନୀ ଜୀବିତ ଥିବାବେଳେ ଦ୍ୱିତୀୟ ବିବାହ ବୈଧ ନୁହେଁ । କିମ୍ବା ଦ୍ୱିତୀୟ ପତ୍ନୀଙ୍କୁ ସ୍ୱାମୀଙ୍କ ପେନସନ୍ ଦାବି କରିବାର ଅଧିକାର ନାହିଁ । ଯଦି ଦ୍ୱିତୀୟ ବିବାହରୁ ଏକ ସନ୍ତାନ ଅଛି ଏବଂ ତାଙ୍କ ଦଲିଲରେ ସୈନିକଙ୍କ ନାମ ତାଙ୍କ ପିତାଙ୍କ ନାମରେ ଲେଖା ହୋଇଛି, ତେବେ ସେ ନିଜର ଅର୍ଜନ କରିଥିବା ସମ୍ପତ୍ତିରେ ଅଧିକାର ଦାବି କରିପାରିବେ, କିନ୍ତୁ ପେନସନରେ ଦ୍ୱିତୀୟ ପତ୍ନୀଙ୍କ କୌଣସି ଅଧିକାର ରହିବ ନାହିଁ ।
