ତେହେରାନ: ଇରାନର ରାଜଧାନୀ ତେହେରାନର ଗିଶା ଅଞ୍ଚଳରେ ଶୁକ୍ରବାର ସକାଳେ ହୋଇଥିବା ଏକ ଭୟଙ୍କର ବିସ୍ଫୋରଣରେ ଆଉ ଜଣେ ଇରାନୀ ପରମାଣୁ ବୈଜ୍ଞାନିକଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁ ହୋଇଛି। ଇସ୍ରାଏଲ ଦ୍ୱାରା ସଂଘଟିତ ଏହି ଆକ୍ରମଣ ପରେ ଇରାନ ସରକାର କହିଛନ୍ତି ଯେ, ଏପରି ଶତ୍ରୁତାପୂର୍ଣ୍ଣ ପରିବେଶରେ କୌଣସି କୂଟନୈତିକ ଆଲୋଚନା ସମ୍ଭବ ନୁହେଁ। ଏହି ଘଟଣା ଗତ ଶୁକ୍ରବାର ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିବା ଇସ୍ରାଏଲର ବିମାନ ଆକ୍ରମଣର ଏକ ଅଂଶ, ଯେଉଁଥିରେ ଇରାନର ପରମାଣୁ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ଓ ସାମରିକ ସ୍ଥାପନାକୁ ଟାର୍ଗେଟ କରାଯାଇଛି।
ଗତ ୧୩ ଜୁନରୁ ଇସ୍ରାଏଲ ଇରାନର ପରମାଣୁ ଓ ସାମରିକ କ୍ୟାମ୍ପ ଉପରେ ନିରନ୍ତର ବିମାନ ଆକ୍ରମଣ ଜାରି ରଖିଛି। ଏହି ଆକ୍ରମଣରେ ଏପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ୧୪ ଜଣ ପରମାଣୁ ବୈଜ୍ଞାନିକ ଓ ଅନେକ ବରିଷ୍ଠ ସାମରିକ ଅଧିକାରୀଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁ ହୋଇଛି। ଇସ୍ରାଏଲର ଦାବି ଅନୁସାରେ, ଏହି ଆକ୍ରମଣ ଇରାନକୁ ପରମାଣୁ ଅସ୍ତ୍ର ବିକାଶରୁ ରୋକିବା ପାଇଁ କରାଯାଇଛି। ଶୁକ୍ରବାର ସକାଳର ଏହି ବିସ୍ଫୋରଣ ତେହେରାନର ଗିଶା ଅଞ୍ଚଳରେ ଘଟିଥିବା ବେଳେ ବୈଜ୍ଞାନିକଙ୍କ ନାମ ପ୍ରକାଶ କରାଯାଇନାହିଁ।
ଇସ୍ରାଏଲର ଏହି ଆକ୍ରମଣ, ଯାହାକୁ ‘ଅପରେସନ୍ ନାର୍ନିଆ’ ନାମ ଦିଆଯାଇଛି, ଏକ ସମନ୍ୱିତ ଓ ଗୋପନୀୟ ଯୋଜନାର ଅଂଶ। ଇସ୍ରାଏଲର ଗୁପ୍ତଚର ସଂସ୍ଥା ମୋସାଦ୍ ଏହି ଅଭିଯାନରେ ମୁଖ୍ୟ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରିଛି। ରିପୋର୍ଟ ଅନୁସାରେ, ଇସ୍ରାଏଲ ଏକ ବିଶେଷ ଅସ୍ତ୍ର ବ୍ୟବହାର କରି ଏକାସାଙ୍ଗରେ ୯ ଜଣ ଶୀର୍ଷ ପରମାଣୁ ବୈଜ୍ଞାନିକଙ୍କୁ ହତ୍ୟା କରିଥିଲା, ଯେଉଁମାନେ ଇରାନର ପରମାଣୁ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମରେ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଭୂମିକା ନିର୍ବାହ କରୁଥିଲେ। ଏହି ବୈଜ୍ଞାନିକମାନେ ୨୦୨୦ରେ ହତ୍ୟା ହୋଇଥିବା ଇରାନୀ ପରମାଣୁ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମର ‘ଜନକ’ ମୋହସେନ ଫାଖ୍ରିଜାଦେହଙ୍କ ଉତ୍ତରାଧିକାରୀ ଥିଲେ।
ଇରାନ ଏହି ଆକ୍ରମଣକୁ ତୀବ୍ର ନିନ୍ଦା କରିଛି ଏବଂ ଇସ୍ରାଏଲ ବିରୁଦ୍ଧରେ ‘କଠୋର ଓ ଧ୍ୱଂସାତ୍ମକ’ ଜବାବୀ କାର୍ଯ୍ୟାନୁଷ୍ଠାନର ଚେତାବନୀ ଦେଇଛି। ଇରାନୀ ସଶସ୍ତ୍ର ବାହିନୀର ମୁଖପାତ୍ର ଆବୋଲଫାଜଲ ଶେକାର୍ଚୀ କହିଛନ୍ତି ଯେ, ଇସ୍ରାଏଲକୁ ଏହାର ‘ଭାରୀ ମୂଲ୍ୟ’ ଦେବାକୁ ପଡ଼ିବ। ଇରାନର ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ମସୌଦ ପେଜେଶକିଆନ ଆମେରିକାକୁ ଇସ୍ରାଏଲକୁ ସମର୍ଥନ କରିବା ପାଇଁ ସମାଲୋଚନା କରିଛନ୍ତି ଏବଂ କହିଛନ୍ତି ଯେ, ଯଦି ଇସ୍ରାଏଲର ‘ଶତ୍ରୁତାପୂର୍ଣ୍ଣ କାର୍ଯ୍ୟ’ ଜାରି ରହେ, ତେବେ ଇରାନର ପ୍ରତିକ୍ରିୟା ଅଧିକ ‘ନିର୍ଣ୍ଣାୟକ ଓ କଠୋର’ ହେବ। ଇରାନ ଅନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ଆଣବିକ ସଂସ୍ଥା (IAEA) ନିକଟରେ ଅଭିଯୋଗ କରିଛି ଯେ, ଇସ୍ରାଏଲ ଅନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ନିୟମ ଉଲ୍ଲଙ୍ଘନ କରି ପରମାଣୁ ସ୍ଥାପନା ଉପରେ ଆକ୍ରମଣ କରୁଛି।
ଏହି ଆକ୍ରମଣରେ ଇରାନର ନାଟାଞ୍ଜ ଓ ଆରାକ ପରମାଣୁ ସ୍ଥାପନା ସମେତ ଅନେକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ସାମରିକ ଓ ପରମାଣୁ ସ୍ଥାନ କ୍ଷତିଗ୍ରସ୍ତ ହୋଇଛି। ଇସ୍ରାଏଲ ଦାବି କରିଛି ଯେ, ଏହି ଆକ୍ରମଣ ଇରାନର ପରମାଣୁ ଅସ୍ତ୍ର ବିକାଶ କ୍ଷମତାକୁ ‘ଗୁରୁତର ଆଘାତ’ ଦେଇଛି। ତେବେ, ଇରାନ ପୁନର୍ବାର ଦାବି କରିଛି ଯେ, ତାହାର ପରମାଣୁ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ଶାନ୍ତିପୂର୍ଣ୍ଣ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ କରାଯାଉଛି।
ଏହି ଆକ୍ରମଣ ମଧ୍ୟ ପୂର୍ବରେ ଉତ୍ତେଜନାକୁ ଆହୁରି ବଢ଼ାଇଛି। ଆମେରିକାର ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ଡୋନାଲ୍ଡ ଟ୍ରମ୍ପ କହିଛନ୍ତି ଯେ, ସେ ଆଗାମୀ ଦୁଇ ସପ୍ତାହ ମଧ୍ୟରେ ଇରାନ ବିରୁଦ୍ଧରେ ସାମରିକ କାର୍ଯ୍ୟାନୁଷ୍ଠାନ ନେବା ବିଷୟରେ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେବେ। ସେ ଇରାନକୁ ପରମାଣୁ ଆଲୋଚନା ପାଇଁ ଟେବୁଲକୁ ଆସିବାକୁ ଆହ୍ୱାନ ଦେଇଛନ୍ତି। ଅନ୍ୟପକ୍ଷରେ, ଇରାନୀ ନେତାମାନେ କହିଛନ୍ତି ଯେ, ଏପରି ଆକ୍ରମଣର ମଧ୍ୟରେ ଆଲୋଚନା ଅସମ୍ଭବ।
ଇରାନୀ ଗୁପ୍ତଚର ସଂସ୍ଥା ଦାବି କରିଛି ଯେ, ଅନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ଆଣବିକ ଶକ୍ତି ସଂସ୍ଥା (IAEA) ଇସ୍ରାଏଲକୁ ଇରାନୀ ବୈଜ୍ଞାନିକମାନଙ୍କ ନାମ ଲିକ୍ କରିଛି, ଯାହା ଏହି ଟାର୍ଗେଟେଡ ହତ୍ୟାକୁ ସହଜ କରିଛି। ଏହି ଅଭିଯୋଗ ଅନୁସାରେ, IAEAର ଅଧିକାରୀମାନେ ଇସ୍ରାଏଲୀ ଗୁପ୍ତଚର ସଂସ୍ଥା ସହ ମିଳିତ ଭାବେ ଏହି ହତ୍ୟାକାଣ୍ଡରେ ସାମିଲ ଥିଲେ। ତେବେ, IAEA ଏହି ଅଭିଯୋଗକୁ ଖଣ୍ଡନ କରିନାହିଁ କି ନିଶ୍ଚିତ କରିନାହିଁ।
ଏହି ଆକ୍ରମଣ ଇରାନର ପରମାଣୁ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମକୁ ଗୁରୁତର ଭାବେ ପ୍ରଭାବିତ କରିଛି। ବୈଜ୍ଞାନିକମାନଙ୍କ ହତ୍ୟା ଓ ପରମାଣୁ ସ୍ଥାପନାର କ୍ଷୟକ୍ଷତି ଇରାନର କ୍ଷମତାକୁ ଦୁର୍ବଳ କରିଛି। ଏହା ସହିତ, ଇରାନର ଜବାବୀ ଆକ୍ରମଣରେ ଇସ୍ରାଏଲର ଏକ ହସ୍ପିଟାଲ କ୍ଷତିଗ୍ରସ୍ତ ହୋଇଛି, ଯେଉଁଥିରେ ଅନେକ ଲୋକ ଆହତ ହୋଇଛନ୍ତି। ଏହି ଘଟଣା ମଧ୍ୟ ପୂର୍ବରେ ଏକ ବୃହତ ସଂଘର୍ଷର ଆଶଙ୍କାକୁ ବଢ଼ାଇଛି।