ପ୍ରତିବର୍ଷ ବାଲି ଓ ଧୂଳି ଯୋଗୁଁ ସମୟ ପୂର୍ବରୁ ଚାଲିଯାଉଛି ୭୦ ଲକ୍ଷରୁ ଅଧିକ ଲୋକଙ୍କ ଜୀବନ, ରିପୋର୍ଟରେ ହେଲା ଖୁଲାସା
ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ପ୍ରତିବର୍ଷ ବିଶ୍ୱରେ ବାଲି ଓ ଧୂଳି ଭରା ଝଡ଼ ଯୋଗୁଁ ୭୦ ଲକ୍ଷରୁ ଅଧିକ ଲୋକଙ୍କର ଅକାଳ ମୃତ୍ୟୁ ହେଉଥିବା ଏକ ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟଜନକ ତଥ୍ୟ ସାମ୍ନାକୁ ଆସିଛି। ବିଶ୍ୱ ପାଣିପାଗ ସଂଗଠନ (WMO) ର ଏକ ସାମ୍ପ୍ରତିକ ରିପୋର୍ଟ ଅନୁସାରେ, ପ୍ରାୟ ୨୦୦ କୋଟି ଟନ ବାଲି ଓ ଧୂଳିର ସୂକ୍ଷ୍ମ କଣିକା ବାୟୁମଣ୍ଡଳରେ ପ୍ରବେଶ କରୁଛି, ଯାହା ବିଶ୍ୱବ୍ୟାପୀ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ, କୃଷି ଓ ଅର୍ଥନୀତି ଉପରେ ଗଭୀର ପ୍ରଭାବ ପକାଇଛି। ଏହି ରିପୋର୍ଟଟି ୧୨ ଜୁଲାଇ ୨୦୨୫ରେ ‘ବାଲି ଓ ଧୂଳି ଝଡ଼ ମୁକାବିଲା ଆନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ଦିବସ’ ଅବସରରେ ପ୍ରକାଶ ପାଇଛି।
ବାଲି ଓ ଧୂଳି ଝଡ଼ର ଭୟାବହ ପ୍ରଭାବ
WMO ର ରିପୋର୍ଟ ଅନୁଯାୟୀ, ବିଶ୍ୱର ୧୫୦ଟି ଦେଶରେ ୩୩ କୋଟିରୁ ଅଧିକ ଲୋକ ବାଲି ଓ ଧୂଳି ଝଡ଼ ଦ୍ୱାରା ପ୍ରଭାବିତ ହେଉଛନ୍ତି। ଏହି ଧୂଳିର ସୂକ୍ଷ୍ମ କଣିକା ହୃଦ୍ରୋଗ, ଶ୍ୱାସକଷ୍ଟ ଓ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଗୁରୁତର ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସମସ୍ୟା ସୃଷ୍ଟି କରୁଛି, ଯାହା ଫଳରେ ପ୍ରତିବର୍ଷ ପ୍ରାୟ ୭୦ ଲକ୍ଷ ଲୋକଙ୍କର ଅକାଳ ମୃତ୍ୟୁ ହେଉଛି, ବିଶେଷକରି ଯେଉଁମାନେ ପୂର୍ବରୁ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟଗତ ଦୁର୍ବଳତାରେ ଥାଆନ୍ତି। ସଂଯୁକ୍ତ ରାଷ୍ଟ୍ର ମହାସଭାର ଅଧ୍ୟକ୍ଷ ଏହାକୁ “ଭୟାବହ ମାନବୀୟ କ୍ଷତି” ବୋଲି ଅଭିହିତ କରିଛନ୍ତି।
କୃଷି ଓ ଅର୍ଥନୀତି ଉପରେ ପ୍ରଭାବ
ବାଲି ଓ ଧୂଳି ଝଡ଼ କେବଳ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ଉପରେ ନୁହେଁ, କୃଷି ଓ ଅର୍ଥନୀତି ଉପରେ ମଧ୍ୟ ଗଭୀର ପ୍ରଭାବ ପକାଇଛି। ଗ୍ରାମୀଣ ଅଞ୍ଚଳରେ ଏହି ଝଡ଼ ଫସଲ ଉତ୍ପାଦନରେ ୨୦ ପ୍ରତିଶତ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ହ୍ରାସ ଘଟାଇପାରେ, ଯାହା ଖାଦ୍ୟ ଅସୁରକ୍ଷା ଓ ଦାରିଦ୍ର୍ୟ ଆଡ଼କୁ ଠେଲି ଦେଇଥାଏ। ଏକ ଆମେରିକୀୟ ଅଧ୍ୟୟନ ଅନୁସାରେ, ୨୦୧୭ ମସିହାରେ କେବଳ ଆମେରିକାରେ ବାଲି ଓ ଧୂଳି ଯୋଗୁଁ ୧୫୪ ବିଲିୟନ ଡଲାରର କ୍ଷତି ହୋଇଥିଲା, ଯାହା ୧୯୯୫ ତୁଳନାରେ ଚାରି ଗୁଣ ଅଧିକ।
କେଉଁଠାରୁ ଆସୁଛି ଏହି ବାଲି ଓ ଧୂଳି?
ରିପୋର୍ଟ ଅନୁସାରେ, ବାୟୁମଣ୍ଡଳରେ ପ୍ରବେଶ କରୁଥିବା ୮୦ ପ୍ରତିଶତରୁ ଅଧିକ ଧୂଳି ଉତ୍ତର ଆଫ୍ରିକା ଓ ମଧ୍ୟ ପୂର୍ବର ମରୁଭୂମିରୁ ଆସୁଛି। ଏହି ଧୂଳି ହଜାର ହଜାର କିଲୋମିଟର ଯାତ୍ରା କରି ବିଶ୍ୱର ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରାନ୍ତକୁ ପହଞ୍ଚୁଛି। ଉଦାହରଣ ସ୍ୱରୂପ, ୨୦୨୪ରେ ସ୍ପେନର କାନାରୀ ଦ୍ୱୀପରେ ସାହାରା ମରୁଭୂମିରୁ ଆସିଥିବା ଧୂଳି ସମଗ୍ର ଦ୍ୱୀପକୁ ଆଚ୍ଛାଦିତ କରିଥିଲା। ଏହା ସହିତ, ମଧ୍ୟ ଏସିଆ ଓ ଅରଲ ସାଗର ଭଳି ଅଞ୍ଚଳ ମଧ୍ୟ ବାର୍ଷିକ ୧୦ କୋଟି ଟନରୁ ଅଧିକ ଧୂଳି ଓ କ୍ଷତିକାରକ ଲବଣ ଉତ୍ପାଦନ କରୁଛି, ଯାହା ସ୍ଥାନୀୟ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ଓ ଅର୍ଥନୀତିକୁ ପ୍ରଭାବିତ କରୁଛି।
ମାନବୀୟ କାର୍ଯ୍ୟ ମଧ୍ୟ ଦାୟୀ
ସଂଯୁକ୍ତ ରାଷ୍ଟ୍ର ମରୁଭୂମିକରଣ ମୁକାବିଲା ସମ୍ମେଳନ (UNCCD) ଅନୁସାରେ, ବାଲି ଓ ଧୂଳି ଝଡ଼ର ୨୫ ପ୍ରତିଶତ ଘଟଣା ମାନବୀୟ କାର୍ଯ୍ୟ ଯେପରିକି ଖଣିଜ ଖନନ, ଅତ୍ୟଧିକ ପଶୁଚାରଣ, ଅଣଯୋଜିତ କୃଷି, ଜଙ୍ଗଲ ନାଶ ଓ ଜଳସମ୍ପଦର ଅତ୍ୟଧିକ ଦୋହନ ଯୋଗୁଁ ଘଟୁଛି। ଏହା ଫଳରେ ପ୍ରତିବର୍ଷ ପ୍ରାୟ ୧୦ ଲକ୍ଷ ବର୍ଗ କିଲୋମିଟର ଉର୍ବର ଜମି ନଷ୍ଟ ହେଉଛି, ଯାହା ଖାଦ୍ୟ ସୁରକ୍ଷା ଓ ପୋଷଣ ଉପରେ ସିଧାସଳଖ ପ୍ରଭାବ ପକାଇଛି।
ମୁକାବିଲା ପାଇଁ କ’ଣ କରାଯିବ?
WMO ମହାସଚିବ ସେଲେଷ୍ଟେ ସାଉଲୋ କହିଛନ୍ତି, “ବାଲି ଓ ଧୂଳି ଝଡ଼ କେବଳ ଆକାଶ ଓ ଝରକାକୁ ଧୂସର କରୁନାହିଁ, ବରଂ ଲକ୍ଷ ଲକ୍ଷ ଲୋକଙ୍କ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ଓ ଜୀବନଶୈଳୀକୁ କ୍ଷତି ପହଞ୍ଚାଉଛି।” ଏହି ସମସ୍ୟାର ମୁକାବିଲା ପାଇଁ ନିମ୍ନଲିଖିତ ପଦକ୍ଷେପ ଗ୍ରହଣ କରାଯାଇପାରେ:
ନିରୀକ୍ଷଣ ଓ ପୂର୍ବାନୁମାନ: ବାଲି ଓ ଧୂଳି ଝଡ଼ର ନିରୀକ୍ଷଣ ଓ ପୂର୍ବାନୁମାନ ପାଇଁ ଉନ୍ନତ ବ୍ୟବସ୍ଥା ଗ୍ରହଣ।
ସଚେତନତା ଓ ଶିକ୍ଷା: ଲୋକଙ୍କୁ ଏହାର ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ପ୍ରଭାବ ସମ୍ପର୍କରେ ସଚେତନ କରାଇବା।
ପରିବେଶ ସୁରକ୍ଷା: ଅଣଯୋଜିତ ଖନନ, ଜଙ୍ଗଲ ନାଶ ଓ ଅତ୍ୟଧିକ ପଶୁଚାରଣ ଉପରେ ରୋକ ଲଗାଇବା।
ଜଳବାୟୁ ପରିବର୍ତ୍ତନ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ: ଜଳବାୟୁ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଓ ସୂଖା ମୁକାବିଲା ପାଇଁ ଆନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ସହଯୋଗ।