ଆଖି ଡେଇଁବା ଏକ ରୋଗ! ଜାଣନ୍ତୁ ଏହା ପଛରେ ଲୁଚିଥିବା କାରଣ

ଓଡିଶା ଭାସ୍କର: ଆଖି ଡିଆଁକୁ ନେଇ ଅନେକ ପ୍ରକାର ବିଶ୍ୱାସ ରହିଛି । ଆଖି ଡିଆଁ ଭାରତରେ ବହୁତ ସାଧାରଣ, କିନ୍ତୁ ଆପଣ କ’ଣ ଜାଣନ୍ତି ଯେ ଆଖି ଡେଇଁବାର କାରଣ ? ତେବେ ଆସନ୍ତୁ କାଣିବା ଏହା ବିଷୟରେ…

ଚକ୍ଷୁ ଡେଇଁବାକୁ ଡାକ୍ତରୀ ଭାଷାରେ ମାୟୋକାଇମିଆ କୁହାଯାଏ। ଆଖି ପତା ମାଂସପେଶୀରେ ସଙ୍କୋଚନ ହେତୁ ଆଖି ଡେଇଁବା ଆରମ୍ଭ ହୁଏ। ଏହା ସାଧାରଣତଃ ଉପର ପତାରେ ହୁଏ, କିନ୍ତୁ ତଳ ପତା ମଧ୍ୟ ପ୍ରଭାବିତ ହୋଇପାରେ।

ନ୍ୟାସନାଲ ଇନଷ୍ଟିଚ୍ୟୁଟ୍ ଅଫ୍ ନ୍ୟୁରୋଲୋଜିକାଲ୍ ଡିସଅର୍ଡର୍ସ ଆଣ୍ଡ୍ ଷ୍ଟ୍ରୋକ୍ (NINDS) ଅନୁଯାୟୀ, ଏହି ଅବସ୍ଥା ପ୍ରାୟତଃ ହାଲୁକା ଏବଂ କିଛି ସେକେଣ୍ଡରୁ କିଛି ମିନିଟ୍ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ରହିଥାଏ। ଯେତେବେଳେ ଆଖି ଫୋଡ଼ିଥାଏ, ଏହା କୌଣସି ରୋଗ ସହିତ ଜଡିତ ହୋଇପାରେ। ଆସନ୍ତୁ ଜାଣିବା ଆଖି ଡେଇଁବାର କାରଣ କ’ଣ।

ଚାପ ଏବଂ ଚିନ୍ତା: ଆଧୁନିକ ଜୀବନଶୈଳୀରେ ଟେନସନ୍ ଏକ ବହୁତ ସାଧାରଣ ସମସ୍ୟା। 2023 ମସିହାରେ ଜର୍ଣ୍ଣାଲ୍ ଅଫ୍ କ୍ଲିନିକାଲ୍ ନ୍ୟୁରୋସାଇକୋଲୋଜିରେ ପ୍ରକାଶିତ ଏକ ଅଧ୍ୟୟନ ଅନୁଯାୟୀ, ଚାପ ମସ୍ତିଷ୍କର ନ୍ୟୁରୋଟ୍ରାନ୍ସମିଟର୍ ସନ୍ତୁଳନକୁ ପ୍ରଭାବିତ କରେ, ଯାହା ଆଖି ପତା ମାଂସପେଶୀର ଅନିଚ୍ଛାକୃତ ସଙ୍କୋଚନ ସୃଷ୍ଟି କରିପାରେ। କର୍ମକ୍ଷେତ୍ରରେ ଚାପ, ପାରିବାରିକ ଚାପ କିମ୍ବା ଆର୍ଥିକ ଚାପ ଆଖି ଫୋଡ଼ିବା ସମସ୍ୟାକୁ ବଢ଼ାଇପାରେ।

ନିଦ୍ରା ଅଭାବ: ପର୍ଯ୍ୟାପ୍ତ ନିଦ୍ରା ନ ପାଇବା ମଧ୍ୟ ଆଖି ଫୋଡ଼ିବାର କାରଣ ହୁଏ। ସ୍ଲିପ୍ ରିସର୍ଚ୍ଚ ସୋସାଇଟିର 2024 ର ଏକ ଅଧ୍ୟୟନ ଅନୁଯାୟୀ, ଯେଉଁମାନେ 7-9 ଘଣ୍ଟାରୁ କମ୍ ସମୟ ଶୋଇଥାନ୍ତି ସେମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ମାୟୋକାଇମିଆ ହେବାର ସମ୍ଭାବନା 40 ପ୍ରତିଶତ ଅଧିକ ଥାଏ। ପ୍ରକୃତରେ, ନିଦ୍ରା ଅଭାବ ସ୍ନାୟୁତନ୍ତ୍ର ଉପରେ ଚାପ ବୃଦ୍ଧି କରେ, ଯାହା ମାଂସପେଶୀ କ୍ରାମ୍ପ ଏବଂ ଫୋଡ଼ିବା ସୃଷ୍ଟି କରିପାରେ।

ମଦ୍ୟପାନ: କଫି, ଚା କିମ୍ବା ଶକ୍ତି ପାନୀୟରେ ମିଳୁଥିବା କ୍ୟାଫିନ୍ ଏବଂ ମଦ୍ୟପାନ ସ୍ନାୟୁତନ୍ତ୍ରକୁ ଉତ୍ତେଜିତ କରେ, ଯାହା ଆଖି ମାଂସପେଶୀକୁ ସମ୍ବେଦନଶୀଳ କରିପାରେ। 2023 ରେ ଫୁଡ୍ ସାଇନ୍ସ ଆଣ୍ଡ୍ ନ୍ୟୁଟ୍ରିସନ୍ ଜର୍ଣ୍ଣାଲରେ ପ୍ରକାଶିତ ଏକ ଅଧ୍ୟୟନ ଅନୁଯାୟୀ, କାଫିନ୍ର ଅତ୍ୟଧିକ ସେବନ ମାୟୋକାଇମିଆ ହେବାର ଆଶଙ୍କା 30 ପ୍ରତିଶତ ବୃଦ୍ଧି କରିପାରେ।

ଚକ୍ଷୁ ଚାପ: ମୋବାଇଲ୍, ଲାପଟପ୍ କିମ୍ବା ଟିଭିର ସ୍କ୍ରିନକୁ ଦୀର୍ଘ ସମୟ ଧରି ଦେଖିବା ଦ୍ୱାରା ମଧ୍ୟ ଆଖି ମାଂସପେଶୀ ଉପରେ ଚାପ ପଡ଼ିଥାଏ, ଯାହା ଫୋଡ଼ିବା ସୃଷ୍ଟି କରିପାରେ। ୨୦୨୪ ମସିହାରେ ଚକ୍ଷୁ ବିଜ୍ଞାନ ଗବେଷଣାରେ ପ୍ରକାଶିତ ଏକ ଅଧ୍ୟୟନରେ ଦେଖାଯାଇଥିଲା ଯେ ଯେଉଁମାନେ ଡିଜିଟାଲ୍ ସ୍କ୍ରିନରେ ୬ ଘଣ୍ଟାରୁ ଅଧିକ ସମୟ ବିତାଉଛନ୍ତି ସେମାନଙ୍କ ଆଖି ଡେଇଁବାର ଅଭିଯୋଗ ୨୫ ପ୍ରତିଶତ ଅଧିକ ଥିଲା।

ପୁଷ୍ଟିକର ଅଭାବ: ଭିଟାମିନ୍ ବି୧୨, ମ୍ୟାଗ୍ନେସିୟମ୍ ଏବଂ ପୋଟାସିୟମ୍ ଅଭାବ ମଧ୍ୟ ସ୍ନାୟୁତନ୍ତ୍ରକୁ ପ୍ରଭାବିତ କରେ, ଯାହା ଆଖି ଫୋଡ଼ିବାର କାରଣ ହୋଇପାରେ। ପ୍ରକୃତରେ, ଭିଟାମିନ୍ ବି୧୨ ଅଭାବ ମାୟୋକିମିଆର ମୁଖ୍ୟ କାରଣ ହୋଇପାରେ। ନିରାମିଷ ଖାଦ୍ୟ ଖାଉଥିବା ଲୋକଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଏହି ଅଭାବ ବହୁତ ସାଧାରଣ।

ଆଲର୍ଜି: ୫୦ ବର୍ଷରୁ ଅଧିକ ବୟସର ଲୋକଙ୍କ ଆଖି ଶୁଷ୍କ ହେବାର ସମସ୍ୟା ଥାଏ, ଯାହା ଆଖି ଫୋଡ଼ିବାର କାରଣ ହୋଇପାରେ। ଆପଣଙ୍କୁ ଜଣାଇ ଦେଉଛୁ ଯେ ଆଲର୍ଜି, କୁଣ୍ଡେଇ ହେବା ଏବଂ ଆଖିକୁ ବାରମ୍ବାର ଘଷିବା ହିଷ୍ଟାମାଇନ୍ ମୁକ୍ତ କରେ, ଯାହା ଫୋଡ଼ିବାର କାରଣ ହୋଇପାରେ।

ଗୁରୁତର ସ୍ନାୟୁଗତ ସମସ୍ୟା: କିଛି କ୍ଷେତ୍ରରେ, ଆଖି ଫୋଡ଼ିବା ବ୍ଲେଫାରୋସ୍ପାଜମ୍ କିମ୍ବା ହେମିଫେସିଆଲ୍ ସ୍ପାଜମ୍ ଭଳି ଗୁରୁତର ସ୍ନାୟୁଗତ ସମସ୍ୟାର ସଙ୍କେତ ହୋଇପାରେ। ବ୍ଲେଫାରୋସ୍ପାଜମ୍‌ରେ, ଉଭୟ ଆଖିର ଆଖିପତା

ଅନିଚ୍ଛାକୃତ ଭାବରେ ବନ୍ଦ ହୋଇପାରେ, ଯେତେବେଳେ ହେମିଫେସିଆଲ୍ ସ୍ପାଜମ୍‌ରେ ମୁହଁର ଗୋଟିଏ ପାର୍ଶ୍ୱ ପ୍ରଭାବିତ ହୁଏ। ମଲ୍ଟିପ୍ଲ ସ୍କ୍ଲେରୋସିସ୍ କିମ୍ବା ପାର୍କିନ୍ସନ୍ସ ରୋଗ ଭଳି ରୋଗ ମଧ୍ୟ ଆଖି ଫୋଡ଼ିପାରେ। ଏପରି ପରିସ୍ଥିତିରେ, ତୁରନ୍ତ ଜଣେ ନ୍ୟୁରୋଲୋଜିଷ୍ଟଙ୍କ ସହିତ ଯୋଗାଯୋଗ କରିବା ଉଚିତ।